In dit document staat de samenvatting biologie van Thema 1 uit het boek Biologie voor jou. Elk onderwerp is behandeld, alle begrippen staan dikgedrukt en gemarkeerd & er staan bij moeilijke onderwerpen plaatjes voor verduidelijking.
1. Wat is biologie?
Organismen
Biologie is een natuurwetenschap en bestudeert organismen = levende wezens
> planten, dieren, schimmels, bacteriën.
Organismen vertonen levensverschijnselen, zoals voortplanten, groeien,
ontwikkelen en stofwisseling = alle chemische reacties in een organisme ->
enzymen spelen belangrijke rol.
Enzymen = eiwitten die chemische reacties van stofwisselingsprocessen
versnellen -> dit heet katalyseren.
Dood = een organisme vertoont geen levensverschijnselen meer.
Levenloos = dingen in de natuur die nooit hebben geleefd (water, steen).
De levenscyclus van organismen
Elk individu (= individueel organisme) heeft een unieke levensloop -> begint
direct na ontstaan en eindigt met de dood.
Een organisme begint met groeien en ontwikkelen = optreden van
veranderingen in de bouw en het functioneren ervan
De levensloop kun je verdelen in fasen of stadia = duidelijk te onderscheiden
perioden in het leven van een organisme.
Soort = individuen kunnen zich onderling voorplanten en daarbij vruchtbare
nakomelingen voortbrengen.
Elke soort heeft een levenscyclus -> ze doorlopen tijdens hun levensloop
dezelfde stadia van ontwikkeling en blijven voortbestaan.
Biologie en andere wetenschappen
,Natuurwetenschappen = wetenschappers onderzoeken natuurverschijnselen.
Tussen biologie en andere natuurwetenschappen zitten overgangsgebieden. Al
deze wetenschappen bijdragen aan de kennis van het leven van nu.
Biologie vandaag en morgen
Inzicht in de bouw en het functioneren van organismen is gegroeid.
Bij belangrijke vraagstukken is kennis en inzicht in biologische processen en
systemen steeds relevanter.
Context = situatie waarin biologie een rol speelt.
Organisatieniveaus in de biologie
Organismen zijn georganiseerd in biologische eenheden (klein naar groot en
eenvoudig naar complex.
1] Molecuul = bouwstenen van stoffen.
- belangrijke molecuul is DNA -> bevat erfelijke informatie van organisme.
2] Cel -> organismen bestaan uit een of meer cellen.
3] Orgaan = deel van een organisme met een specifieke bouw en functie.
4] Organisme = eencellig of meercellig levend wezen (individu).
5] Populatie = groep individuen van dezelfde soort dat in een bepaald gebied
leeft en zich onderling voortplant.
, 6] Ecosysteem = begrensd gebied met bepaalde eigenschappen, zowel levende
(alle organismen) als niet-levende (temperatuur, zonlicht) natuur maken deel
uit van het ecosysteem.
7] Biosfeer (systeem aarde) = het geheel aan ecosystemen op aarde.
Emergente eigenschappen = als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe
eigenschap ontstaat die lager niet aanwezig is.
– bijv. éen enkel molecuul van een cel leeft niet, maar interactie (= reageren
van biologische eenheden op elkaar + omgeving) tussen alle moleculen levert
wel een levende cel op.
Populatie: grutto’s
Ecosysteem:
weidegebied
Biosfeer (systeem aarde) Organisme:
grutto
Orgaan: bot
Cel: beencel
Molecuul:
DNA
2. Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels met organen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisdeback. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
