Aantekeningen van de hoorcolleges van het vak Veiligheidsbeleid. Alle hoorcolleges worden behandeld. Het gaat over de hoorcolleges van het studiejaar 2020/2021!
Veiligheidsbeleid
Hoorcollege week 1.2 – wat is (veiligheids)beleid? (college 1)
Drie onderdelen
1. De rol van de overheid inzake veiligheid: het waarom van wetten en beleid
2. Definitie(s) van beleid: doelen, middelen/instrumenten en tijdskeuzes
3. De beleidscyclus: van agendering tot evaluatie
Deel 1: het waarom van wetten en beleid
- Waarom heeft de overheid een rol?
o In het tegengaan van het aantal ziektes en doden aan COVID-19
o Een inbraak tegen te gaan
o Een verkeersveiligheidsrol: zodat je veilig over straat kan
o Beschermen tegen oorlog: beschermen tegen het beginnen van een
oorlog, maar indien er een oorlog is ervoor zorgen dat mensen hun
vrijheid weer terugkrijgen en beschermen tegen onrecht
1.1 waarom heeft de overheid een rol?
Fundamentele en eeuwenoude waarden overheidsbeleid
- handhaven van recht en vrede, bescherming tegen vijanden
o creëren van orde in een samenleving
- bevorderen gerechtigheid en gericht op algemeen belang
- zorg voor het welzijn van alle burgers
- het kwaad bestrijden, corruptie tegengaan
- uitbuiting van de zakken door de sterken voorkomen
o beschermen van de mensen die zichzelf niet kunnen beschermen
- rechtvaardige verdeling materiële en immateriële goederen
- bevorderen geluk alle burgers: niet alleen door rijkdom, maar door o.a.
gelijkheid en vrijheid
Deze bovenstaande waarden hebben van alles te maken met veiligheid
1.2 (grond)wettelijke basis
- vrijheden en bescherming van burgers zijn vastgesteld in grondrechten, zoals
recht op privacy, huisrecht, briefgeheim en onaantastbaarheid van het lichaam
o deze rechten moeten door de overheid worden gewaarborgd
- bevoegdheden van de overheid om vrijheden van burgers in te perken ten
gunste van de algemene veiligheid zijn wettelijk vastgelegd
legaliteitsbeginsel
o beperking van vrijheden alleen op grondwettelijke basis
o instemming van de volksvertegenwoordiging = democratische
legitimatie
- Het beschermen van de waarden is vastgelegd in de grondwet
,1.2 voorbeeld van grondwettelijke basis
De balans tussen vrijheid en veiligheid in zake het ‘huisrecht’
Art. 12. GW; huisrecht
1. het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is alleen
geoorloofd in de gevallen bij of krachtens de wet bepaald, door hen die
daartoe bij of krachtens de wet zijn aangewezen
2. voor het binnentreden overeenkomstig het eerste lid zijn voorafgaande
legitimatie en mededeling van het doel van het binnentreden vereist,
behouden bij de wet gestelde uitzonderingen
3. aan de bewoner wordt zo spoedig mogelijk een schriftelijk verslag van het
binnentreden verstrekt. Indien het binnentreden in het belang van de nationale
veiligheid of dat van de strafvordering heeft plaatsgevonden, kan volgens bij
de wet te stellen regels de verstrekking van het verslag worden uitgesteld. In
de bij de wet te bepalen gevallen kan de verstrekking achterwege worden
gelaten, indien het belang van de nationale veiligheid zich tegen verstrekking
blijvend verzet.
- Huisrecht: niemand mag zonder toestemming van jou het huis binnenkomen,
echter bij gegronde redenen mogen sommige partijen wel binnenkomen
- Alle bevoegdheden om vrijheid in te perken ten gunste van de algemene
vrijheid, zijn vastgelegd in de grondwet.
1.3 oorsprong van beleid
bevoegdheden van overheden
- vastgelegd in de grondwet en formele wetten
o grondwet vormt de basis voor het uitvaardigen van andere wetten, dus
de bevoegdheid van de kamer om wetten aan te nemen, staan
beschreven in de Grondwet
- ministeries, decentrale overheden en uitvoerende overheidsorganisaties
vaardigen op basis van deze (grond)wetten regels uit en stellen
(veiligheids)beleid vast bijvoorbeeld via:
o gemeentewet
o wet veiligheidsregio’s
o algemene maatregel van bestuur (AmvB)
o politiewet 2012
- Veiligheidsbeleid komt niet zomaar uit de lucht vallen: bevoegdheden die zijn
vastgelegd in formele wetten, die ook weer zijn vastgelegd in de Grondwet
,Deel 2: definitie(s) van beleid
- Wat is nu eigenlijk beleid?
- Er zijn veel definities van beleid
o Verschillende invalshoeken
2.1 definitiestress: wat is beleid?
- “belangenstrijd tussen verschillende politieke en maatschappelijke
groeperingen”
- “alle voornemens, keuzes en acties van min of meer bestuurlijke
instanties gericht op de sturing van een bepaalde maatschappelijke
ontwikkeling”
- “wie krijgt wat, wanneer en hoe?”
- “een poging om maatschappelijke problemen op te lossen, of althans te
verminderen dan wel te voorkomen”
2.2 drie onderdelen van beleid
- “beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met
bepaalde middelen en bepaalde tijdskeuzes (Hoogerwerf en Herweijer,
2014)
o Definitie die we hanteren
- Centrale veiligheidscasus COVID-19 of “coronacrisis”
2.3 onderdelen van beleid: doelen
Een doel is: “een wens die een persoon of groep heeft besloten te verwezenlijken”
Kenmerken:
- Intern of extern
o Intern beleid: beleid dat gericht is op de interne organisatie
Corona: gericht op de gezondheid van hun eigen medewerkers
(bij het ministerie van gezondheid)
o Extern beleid: doelen die gericht zijn op de samenleving
- Eenmalig of permanent
o Eenmalig beleid: stopt nadat het doel is bereikt
Als de pandemie over is, stopt het beleid
o Permanent beleid: er is blijvende beleid nodig, ook al is het doel bereikt
- Precisie, ambitieniveau, prioriteit en urgentie
o Precisie : is exact aan te geven wat men wil bereiken. (hoe, waar, met
wie)
Wat is de maximale testcapaciteit die we willen bereiken
Hoe veel stoppen we in het steunpakket
o Ambitieniveau: met welk ambitieniveau handelen we
Hoog: moeilijk te bereiken
Laag: makkelijk te bereiken
o Prioriteit: het ene doel vind je belangrijker dan het andere
Doel om volksgezondheid is belangrijker dan de economie
o Urgentie (is een onderdeel van prioriteit): je wil iets snel verwezenlijken
Bijv: de volksgezondheid moet eerst geregeld worden
voordat aan de economie gedacht wordt
Onderdelen van beleid
- Stellen van doelen
- Inzetten van middelen of instrumenten
- Aangeven in welk tijdsbestek
Of hebben de officiële doelen
Niet alle overheidsdoelen zijn SMART geformuleerd
- Soms symbolische betekenis
o Er wordt wel gezegd dat ze actie willen ondernemen, maar er worden
niet altijd genoeg (financiële) middelen aan gekoppeld, waardoor iets
vaak niet haalbaar is
o Klinkt goed, is draagvlak voor, maar als de middelen er niet zijn is het
van symbolische betekenis
- Soms expres lage ambitie
o Met welk ambitieniveau worden doelen gesteld
o Soms wordt een doel expres met lage ambitie opgesteld
- Soms bewust vaag geformuleerd
o Soms worden doelen vaag geformuleerd
“we willen onnodige doden voorkomen” maar wat is onnodig?
- Soms tegenstrijdig
o Vaak rondom economie en klimaat
o Veel maatregelen werden genomen om het klimaat te beschermen,
tegelijkertijd werden economische maatregelen genomen, die daar juist
op tegenwerkten
Kijk dus altijd kritisch naar beleid!
2.4 onderdelen van beleid: middelen
- Middelen (=instrumenten) zijn: “al datgene dat een actor gebruikt of kan
gebruiken om het bereiken van één of meerdere doelen te bevorderen”
o Middelen die worden ingezet om een doel te bereiken
- Directe of indirecte instrumenten
o Direct: alles dat zonder tussenkomst van andere middelen of actoren
een bijdrage levert aan het doel
o Indirect: gericht op gedragsverandering of geld vrijmaken voor andere
overheden/overheidsdiensten
- Gedragsverandering of product (overheidsvoorziening of -dienst)
o Gedragsverandering bijvoorbeeld door pijlen in een winkelgebied aan
te brengen met een looproute, zodat men elkaar minder besmet met
corona
- “het doel heiligt alle middelen”?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sharissahuitema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
