1.1. Inleiding
• Wondheling = reactie op verwonding
• Tot doel gevolgen van verwonding beperken en beschadigd weefsel herstellen of vervangen
• 4 belangrijke fasen
1. Inflammatoire fase
2. Granulatiefase
3. Maturatiefase
4. Littekenvorming
• Vast patroon van fasen
• Vaste chronologische volgorde
• Fasen onderscheiden, maar niet scheiden
• Overlapping (niet elk stuk van de wonde zit in dezelfde fase)
1.2. Inflammatoire fase
• Acute ontstekingsreactie -> op wonde
o Ontsteking vs. infectie
• Opruiming van dood weefsel en bacteriën
• Verschillende fasen:
• Vasculaire respons
➢ Vasodilatatie
o Daling capillaire druk
o Toename vocht in weefsels
▪ Rubor, calor, dolor, tumor, functio laesa
o Zwakke celverbindingen tussen edotheelcellen
▪ Migratie RBC en bloedplaatjes naar wondgebied
▪ -> bloeding
➢ Vasoconstrictie
o Bloeding beperken
▪ Vascoconstrictie duurt 5 à 10 min
▪ Bloedplaatjes aggregeren
o Bloedplaatjes produceren fibrinogeen -> fibrinenetwerk
▪ Nodig voor de wondheling
➢ Vasodilatatie
o Bloedpaatjes scheiden ook leukocyten, granulocyten, macrofagen
af
o Witte bloedcellen migreren naar traumazone -> macrofagen
zuiveren wonde door fagocytose
1
, 1.3. Granulatiefase
• Vorming van nieuw bindweefsel:
o Macrofagen en bloedplaatjes stimuleren productie van fibroblasten
o Fibroblasten produceren collageen en elastine -> nieuw netwerk
o Macrofagen, endotheelcellen en fibroblasten bewegen in nieuw netwerk ->
opvulling van het wondbed
• Angiogenese (vorming nieuwe bloedvaten)
o = ontspruiten van capillairen uit wondranden
• Endotheelcellen aan uiteinden capillairen dringen in
netwerk
o Rood korrelig aspect
o = granulatieweefsel
• Nieuwe capillairen voorzien wonden van O2 en voeding
o Vorming fibroblasten wordt gestimuleerd
o Epitheelcellen worden voorzien van bouwstoffen
• Op het einde van granulatiefase regresseren en verdwijnen overtollige capillairen
1.4. Maturatiefase
1.4.1. Bindweefselorganisatie
• Weefselsterkte neemt toe door remodellering van collageenvezels
1.4.2. Wondretractie
• = wondranden dichter trekken
• Door myofibroblasten aanwezig in granulatieweefsel
• Retractie vanaf dag 5
• In combinatie met granulatie en epithelialisatie volledige wondsluiting
• Soms is retractie onvoldoende
1.4.3. Epithelialisatie
• Migratie van epitheelcellen over wonde
• Sluit wondoppervlakte hermetisch af
• Epitheelcellen migreren van wondrand naar centrum van wond
• Epitheeleilandjes groeien naar elkaar
• Bij contact met ander epitheelweefsel stopt celprofileratie
• Epithelialisatie verloopt snel bij gezond weefsel
• Ideale omstandigheden voor epithelialisatie is een vochtig, beschermd milieu, vrij van
necrotisch weefsel
• = zeer gevoelig weefsel Inflammatoire fase
Epithelialisatie
Granulatiefase
2
,1.5. Littekenvorming
• Eerste weken: zacht en fragiel
• Na een maand: harder, roder, dikker en sterker
• Na verschillende maanden: zacht, wit en soepel
• = kan meer als een jaar duren
• Inflammatoire fase:
o Vasodilatatie
o Vasoconstructie
o Vasodilatatie
• Granulatiefase:
o Vorming van nieuw bindweefsel
o Angiogenese
• Maturatiefase
o Bindweefselreorganisatie
o Wondretractie
o Epithelialisatie
• Littekenvorming
1.6. Definitie van een wonde
• Defect in huid
o Acute wonden
▪ Volgen de normale wondgenezing
▪ Genezing binnen 21 dagen
▪ Herstel structurele en functionele integriteit van huid
▪ Bv. Brandwonden
o Chronische wonden
▪ Ontoereikend of verstoord genezingsproces
▪ Geen herstel van structurele/functionele integriteit van huid
▪ Blijven vaak steken in inflammatoire fase
▪ Na 6 weken nog steeds open
▪ Kan maanden/jaren duren
1.7. Factoren die de wondgenezing belemmeren
1.7.1. Factoren eigen aan de wonde
OPEN WONDEN NOOIT STERIEL
• Type, diepte en uitgebreidheid van het letsel
o Oppervlakkig versus diep
o Hoe groter de wond, hoe moeilijker de genezing
3
, o Acute wonde versus chronische wonden
• Locatie van de wonde
o Aangezicht heeft snelle genezing ( goed doorbloed)
o Tenen tragere genezing
o Perianaal -> groot risico op infectie
o Mogelijkheid aanbrengen van afdekkend materiaal
• Eigenschappen van het weefsel in de wond en de wondomgeving
o Niet alle weefsels genezen even vlot: pees versus bindweefsel
o Aanwezigheid débris ( alles wat niet thuis hoort in de wonde) en necrose
(afgestorven weefsel) -> verstoring toevoer van bloed en voedingsstoffen. Ideale
voedingsbodem voor bacteriën
o Uitgebreid oedeem: verhinderen van neovascularisatie en granulatie
o Aanwezigheid blaren: blaardak verwijderen
o Aanwezigheid korsten/klonters verhinderen epithelialisatie
o Hypergranulatie (stijgt boven huid) : moeilijke epithelialisatie
• Lokale bloedvoorziening
o Optimale bloedvoorziening -> goede genezing wonde
o Toegenomen behoefte aan: aminozuren, koolhydraten, vetten, mineralen,
spoorelementen en water
o Zuurstof: toegenomen metabole activiteit in de wond omgeving, de oxidatieve
degradatie van invaderende micro – organismen door fagocyterende cellen en de
synthese van collageen
• Bioburden
o Contaminatie
o Kolonisatie
o Kritische kolonisatie
o Infectie
1.7.2. Voedingstoestand
Tekort aan onderstaande dingen zorgt voor vertraging wondgenezing
• Proteïnen
o Aminozuren en eiwitten nodig voor productie collageen -> nieuw bindweefsel
o Indien tekort: vertraagde wondgenezing en minder elastisch litteken
o Ondervoed =/ anorexia
• Koolhydraten
o Omzetting tot adenosinetrifosfaat
o Energie die vrijkomt belangrijk voor veel chemische reacties
o Indien onvoldoende koolhydraten: afbraak van eiwitten voor leveren van energie
• Vitaminen
o Vitamine A
o Vitamine B
o Vitamine C
o Vitamine K
▪ Stolling en collageen
• Mineralen
o Ijzer en koper
o Zink
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MaxineVanDamme. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.