4.3C FORENSISCHE ORTHOPEDAGOGIEK
PROBLEEM 4. ERVARINGEN VAN EEN ORTHOPEDAGOOG BIJ NAZORG DETENTIE PROJECTEN
VAN (JONG)VOLWASSENEN MET LVB
- HANDBOEK FORENSISCHE ORTHOPEDAGOGIEK: H38, H39, H41, H43 T/M H47 & H51
- BOEK UITHUISGEPLAATSE JEUGDIGEN: H16 & H17
- BOEK GEVOEL IS EXPLOSIEF MATERIAAL: H5
HANDBOEK FORENSISCHE ORTHOPEDAGOGIEK
HOOFDSTUK 38 – BEHANDELING BIJ MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING
Inleiding
Behandeling mensen met LVB. Behandelen van gedrag, motivatie en gedachten, rekening houdend
met de LVB. Disfunctioneel gedrag of motivaties en cognities kunnen mogelijk veranderd worden
en/of nieuwe gedrags- of denkalternatieven aanleren. Slagen?
® Rekening houden met de specifieke kenmerken!
Drie soorten interventies voor mensen met een LVB:
1. Behandelingen geschikt voor gemiddeld begaafde mensen die ook geschikt zijn voor mensen met
een LVB (met soms kleine aanpassingen). = Motiverende gespreksvoering:
o Doel: motivatie voor gedragsverandering bij een cliënt vergroten
o Versterken van eigen betrokkenheid bij die verandering, samen met therapeut plan
ontwikkelen om de verandering te realiseren.
2. Behandelingen geschikt voor gemiddeld begaafde mensen die aangepast zijn voor mensen met
een LVB. = Samen Stevig Staan:
o Voor 9-16 jr, kids met een LVB in combinatie met gedragsproblemen.
o Doel: verminderen probleemgedrag door opvoedingsvaardigheden en sociale en
probleemoplossende vaardigheden te trainen in groepsbijeenkomsten.
3. Behandeling speciaal voor mensen met een LVB = Sterker dan de kick:
o Mensen met problematisch middelengebruik.
o Werken aan bereidheid om te werken aan afbouw gebruik.
o Gebaseerd op zelfdeterminatietheorie (en motiverende gespreksvoering) = onderscheid:
" Gecontroleerde motivatie = door opgelegde consequenties (straffen en belonen) of
gevoelens van externe of interne druk (schuld, angst, trots)
• Bij belonen of straffen minst grote kans op blijvende gedragsverandering.
" Autonome motivatie = als persoon iets doet omdat de activiteit leuk of interessant is, of
door hem of haar waardevol wordt gevonden.
• Grootste kans dat gedrag blijvend verandert en het welzijn van de persoon
verbetert.
115
,Voorbespreken
Allerlei praktijksituaties kunnen lesmateriaal zijn. Hoe dat sollicitatiegesprek ingaan, hoe dat gesprek
voeren om je identiteitsbewijs te regelen of iets met je ziektekostenverzekering. Door samen
oplossingen te bedenken, die af te wegen en daarmee een plan uit te dokteren voor wat in bepaalde
situaties het beste gaat werken, versterkt Jongman het vermogen van deze jongens om zelf
problemen op te lossen en hun controle te vergroten. Om in plaats van meteen te handelen, eerst na
te denken over wat het beste zal werken.
Oefenen met rollenspel
Zowel de cliënt als de andere rol innemen als therapeut. Jongeren leren er veel van om ‘zichzelf’ te
zien. De jongeren kunnen dan bijv. de therapeut nadoen. Hier leren ze goed mentaliseren. Het
oefenen van ander gedrag is essentieel, dat moet zich als het ware ‘inslijpen’ – zodat ze het ook in
moeilijke situaties, onder druk, kunnen toepassen en minder gemakkelijk terugschieten in hun oude
reflexen.
Hem leren zijn emoties te herkennen en reguleren
De keren dat het misgaat gebruiken om hem te leren herkennen wanneer en hoe situaties uit de hand
lopen, erachter komen hoe het anders kan.
Er zijn meerdere omslagpunten bij jongeren wanneer ze iets kunnen veranderen. Vaak spelen
moeders hier vaak een rol in. Wanneer moeders letterlijk ziek worden van de situatie, betrekken
jongens dat vaak op zichzelf. Er komt probleembesef wat groeit.
Opbouw van emoties en risicomomenten leren herkennen
Emotieregulatie begint ermee dat deze jongens hun emoties – een rotgevoel, angst, irritatie, onrust,
boosheid – leren herkennen en zich ervan bewust worden wanneer en hoe die emoties zich
opbouwen (dus niet dat ze denken dat ze een inbraak alleen doen om het geld, maar omdat het een
kick geeft omdat ze zich rot voelen). Ze moeten gaan herkennen wanneer het de verkeerde kant op
begint te gaan en beseffen dat het mogelijk is om dat te stoppen ! het is vaak zwart-wit. Zit niks
tussen in. Ze moeten bewust worden van de opbouw van emoties
Andere strategieën vinden
3 vragen:
1. Is het nare gevoel echt zo onverdraaglijk?
2. Kan je anders gaan denken? (Iets denken waardoor je je minder schaamt bijv.)
3. Hoe zou je anders om kunnen gaan met het nare gevoel dat je hebt?
Alcohol en drugs
Middelengebruik zou je kunnen beschouwen als een specifieke vorm van emotieregulatie, die soms
helpend is. Het kan helpen om een negatief gevoel te dempen en beter te verdragen, een onprettig
gevoel zoals angst niet meer te voelen. De zogenaamde ‘downers’. Middelengebruik kan in dit opzicht
ook wel gezien worden als een vorm van zelfmedicatie. Op momenten dat iemand niets voelt en af wil
van de vervlakking, kan een ‘upper’ zoals cocaïne helpen om weer wat leven in de brouwerij brengen
en weer iets te gaan voelen.
® Problematisch als het leren van nieuwe dingen wordt belemmerd.
153
,- Oplossing: zorgen dat hij alternatieven vindt om met negatieve gevoelens om te gaan (zelfcontrole
krijgen) of voorkomen dat hij de middelen gaat gebruiken door minder middelen in huis te halen,
door met A in plaats van B de stad in te gaan of door niet naar bepaalde plekken te gaan (dus geen
vermijding)
- Belangrijk om te kijken hoe goed iemand zijn emotie kan reguleren (autistische jongens hebben
hier bijv. moeite mee en hier moet je je aan aanpassen).
Fase 3: Bestendigen en een stap naar achteren nemen
“Ik maak duidelijk in woord en gebaar dat ik vertrouwen heb in die ander, ik geef het vertrouwen dat
hij nu heel veel zelf kan doen. Maar het blijven kwetsbare jongens. Hoe ze met hun emoties omgaan,
blijft altijd een zwakke plek. Daarom maak ik ook duidelijk dat ze altijd kunnen terugvallen op mij als
dingen op zeker moment teveel worden. Ze kunnen me altijd bellen en ik laat dan merken dat ik blij ben
dat ze bellen. Omdat ze dat vroeger niet deden.”
- Vermijden zelf de zaken op te lossen (mag meedenken, maar niet zelf oplossing bedenken)
De weg naar belangrijke anderen vrijmaken
Het belang van veilige, steunende personen in zijn familie en vriendenkring, het contact overdragen
naar andere professionals, de wereld om hem heen verder openen.
Als therapeut ben je steeds het steunpunt, maar dat moet veranderen. Daarom kijkt hij in zo’n laatste
fase van de behandeling (en vaak ook al eerder) heel goed naar wie deze rol kunnen overnemen en
draagt die rol ook actief over op deze mensen. Met lof praten over de nieuwe steunfiguren en hier
ook actief informatie naar overdragen.
De risico’s op de verschillende levensgebieden inschatten
Blijven bemoedigen, herlabelen van kleine crisismomenten, adequaat reageren op echte crisis.
Jongman checkt in deze derde fase – hij heeft dan inmiddels een goed beeld van hoe het leven van
zo’n jongen eruit ziet – wat de risico’s zijn op de verschillende levensgebieden. Hij onderscheidt er
grofweg drie:
1. Zijn familie, zijn vriendin
2. Werk en scholing (ook: inkomen)
3. Vrije tijd: vrienden, sporten, drugsgebruik
Kleine crisismomenten herlabelen ‘het gaat nu even slecht, maar eigenlijk doe je het goed. Dit gaat
goed en dat ook’.
Afsluiten en brug blijven
Het dossier afsluiten, maar niet het contact
Traject is klaar als hij merkt dat iemand meer is gaan nadenken over zichzelf, zichzelf meer durft te
zien, ziet waar hij risico’s loopt. Als hij weet dat iemand voldoende veiligheidskleppen heeft gekregen
– mensen waar hij naar toe kan gaan als hij het moeilijk heeft, weet wat hij moet doen als hij het
moeilijk heeft ... Als hij ziet dat iemand school of werk kan vasthouden, wat meer goede sociale
vaardigheden heeft, er met andere woorden een meer gezond schema aan het ontstaan is
154
, Persoonlijke bagage
Iedere therapeut is anders en doet het anders. Zo reageert de ene persoon meer uit emotie dan de
andere. Dit kan positief werken maar ook negatief. Eigen grenzen bewaken is belangrijk. Let op het
gevaar van overvraging van een jongeren, aangezien je soms veel mogelijkheden kan zien.
155
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BIMY. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.
