Summary
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H2 Voortplanting
- Course
- Level
Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H2 Voortplanting
[Show more]
Seller
Follow
SmitJoël
Reviews received
Content preview
Joël Smit | 4V.biol1Biologie – Hoofdstuk 2 Voortplanting
BS 2.1 Ongeslachtelijke voortplanting
Voortplanting nodig voor instandhouding van leven op aarde → Zonder reproductie sterven
soorten uit → 2 manieren: alleen of met ander
Celdeling
Cellen kunnen zich reproduceren (= voortplanten) door celdeling = Uit moedercel ontstaan 2
identieke dochtercellen → Hebben dezelfde genetische eigenschappen → Tijdens
reproductie gaat oorspronkelijke cel op in dochtercellen
Celdeling is van belang bij:
• Voortplanting
• Groei van organisme
• Vervanging van cellen → Bv. oude of beschadigde cellen
Op natuurlijk wijze
Ongeslachtelijke voortplanting = Door celdeling ontstaan nakomelingen die
genetisch identiek zijn aan ouder:
• Eencelligen (bv. bacteriën) → Delen zich, waarna beide cellen
uitgroeien tot volledige organismen
• Schimmels, planten en sommige dieren → Bv. uit poliepen kunnen
nieuwe poliepen ontstaan door knopvorming
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten:
• Uitlopers vormen waaraan nieuwe planten ontstaan → Bv.
aardbeien
• Knollen met knoppen vormen → Uit
knop die uitloopt, ontstaat nieuwe
plant → Uit elke knol kan 1 nieuwe
plant ontstaan → Bv. aardappel
• Bolgewassen planten zich
ongeslachtelijk voort door bollen →
Tussen rokken zitten knoppen → Als
deze uitlopen, wordt deel van
reservevoedsel uit rokken verbruikt →
Rokken verschrompelen en
overgebleven knoppen ontwikkelen tot
nieuwe bollen
1
, Joël Smit | 4V.biol1
Op kunstmatige wijze
Ongeslachtelijke voortplanting kan ook op kunstmatige wijze:
• Stekken → Stuk van stengel of blad afsnijden → Op snijvlak ontwikkelen zich wortels
waaruit een nieuwe plant zich kan ontwikkelen
• Weefselkweek → Speciale manier van stekken:
▪ Stukjes weefsel van gezonde, goed groeiende plant worden op geschikte
voedingsbodem met plantenhormonen (groeistoffen) gebracht → Cellen
delen zich en na enkele weken is hoeveelheid ongedifferentieerd (= geen
onderscheid) weefsel ontstaan = Callus
▪ Callus wordt in stukjes verdeeld en op andere voedingsbodem met andere
plantenhormonen gebracht → Door hormonen differentiëren (=
onderscheiden) en specialiseren cellen zich
▪ Er groeien kleine plantjes uit callus → Hieruit kunnen opnieuw stukjes weefsel
worden gesneden
→ Op deze manier ontstaan steeds meer plantjes met dezelfde erfelijke
eigenschappen als moederplant
• Kloon = Organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit 1 organisme is
ontstaan → Klonen = Kweken van deze individuen → Klonen met
weefselkweektechniek wordt op grote schaal toegepast bij kweek van sierbloemen
en in voedingsindustrie
(bv. oliepalmen)
Geslachtelijke en
ongeslachtelijke voortplanting
Ongeslachtelijk:
• 1 ouder
• Deling → Mitose
• Moeder- en dochtercel genetisch gelijk
Geslachtelijk:
• 2 ouders
• Zaadcel en eicel smelten samen
• Recombinatie → Nakomeling andere genetische eigenschappen
2
, Joël Smit | 4V.biol1
Celcyclus
Celdeling = Uit 1 cel ontstaan 2 cellen met dezelfde erfelijke eigenschappen → Erfelijke
eigenschappen van organisme liggen vast in DNA → Voordat cel deelt, wordt DNA in
chromosomen gekopieerd → Elke cel ontvangt bij deling dezelfde set chromosomen → Ene
helft is oorspronkelijk materiaal van moedercel, andere helft is exacte kopie daarvan
DNA is ontzettend lang en dun → Bij mens kan DNA van chromosomen in 1 cel in totaal 2m
lang zijn
Aan begin van celdeling spiraliseren (= oprollen) de
chromosomen → Chromosomen worden korter en
dikker waardoor ze te zien zijn met lichtmicroscoop
→ Na celdeling ontrollen chromosomen weer en zijn
ze niet meer zichtbaar met lichtmicroscoop
Chromosoom na verdubbeling
Bij planten, dieren en schimmels begint celdeling met mitose = Deling van celkern → Na
mitose snoert de cel tussen kernen in en ontstaan er 2 nieuwe cellen → Cellen vormen na
deling opnieuw cytoplasma =
Plasmagroei. Ook neemt aantal
celorganellen toe
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SmitJoël. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now