Class notes
Uitgewerkte colleges Gezondheidsrecht
- Course
- Institution
In dit bestand staat een volledige uitwerking van alles wat in de colleges is verteld.
[Show more]
Seller
Follow
mandydaniels1
Reviews received
Content preview
Colleges GezondheidsrechtAlgemene leerdoelen
Kennis van het (gezondheids)recht
1. De student kan de verschillende rechtsgebieden herkennen en welke rechter
over een geschil moet oordelen.
2. De student kan een definitie geven van de volgende algemene rechtsbegrippen
uit het privaatrecht, het bestuursrecht, het gezondheidsrecht en het
internationale recht:
overeenkomst, onrechtmatige daad, schade, causaliteit, ‘wet’, ‘besluit’ en
‘beschikking’, beleidsregels, toerekenbare tekortkoming, zelfregulering,
richtlijnen.
3. De student kan op basis van een juridische casus de rechtsvraag formuleren.
4. De student kan de voor het gezondheidsrecht relevante grondrechten herkennen
en benoemen en op basis daarvan patiëntrechten uitleggen en verdedigen
5. De student kan voor een gegeven juridische casus (ook specifiek voor
gezondheidsrecht) bronnen zoeken om deze op te lossen en deze bronnen op
waarde schatten.
6. De student kan gegeven juridische casus (ook specifiek voor gezondheidsrecht)
eenvoudige juridische casus oplossen.
7. De student kan de principes van het gezondheidsrecht in een
gezondheidsrechtelijk vraagstuk herkennen.
8. De student kan voorbeelden geven bij principes van het gezondheidsrecht.
Vaardigheden
1. De student kan zich schriftelijk uitdrukken in correct (juridisch) Nederlands.
2. De student kan zowel schriftelijk als mondeling de juiste juridische termen
hanteren.
,Week 1
College Algemeen recht
Toelichting
Er is een inleidend college over de achtergronden van recht.
Verder is er een document waarmee met het onderscheiden van soorten van recht kan
worden geoefend. Dit document is bedoeld voor zelfwerkzaamheid, er is geen werkgroep
bijeenkomst.
Casuïstiek ten behoeve van het oefenen met rechtsgebieden.pdf
Leerdoelen
Het leren onderscheiden en herkennen van rechtsgebieden.
Hanteren van basisbegrippen in het recht.
De karaktertrekken van het gezondheidsrecht leren kennen.
Op basis van deze kennis gezondheidsrechtelijke kwesties leert benaderen.
Literatuur
Verheugt:
Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2, par 5 t/m 5.2
Hoofdstuk 15, inleiding, par 1 en 2; par 5 geheel
A.C. Hendriks, Van maatman (m/v) naar maatwerk in het gezondheidsrecht
AC Hendriks van maatman naar maatwerk in het gezondheidsrecht.pdf
College:
Recht, gezondheidsrecht, grondrechten
Wat is recht
• Wat is recht? Geen eenduidig antwoord.
• Prof J. ter Heide: recht is datgene dat je zelf als recht aanvaardt. Mee eens?
• Is recht rechtvaardigheid? Morele waarde
• Is recht enkel een set van regels? Chaos voorkomen.
• Is recht niets anders dan het product van wetgeving?
Computerprogramma?
Rechtsfilosofen
Allemaal elementen die gelijk hebben. Geen een filosoof heeft geen gelijk.
• Radbruch (1878-1949): recht is gerechtigheid, rechtszekerheid en doelmatigheid. Na
WO-2: gerechtigheid is de basis.
(Gerechtigheid: rechtvaardigheid, rechten waarin iedereen gelijk hoort te zijn. Bv
toeslagaffaire voel ik me gerechtvaardigd doordat ik een andere postcode had.
Doelmatigheid: Wetgeving krijgt autoriteit wanneer het doel ook bereikt wordt)
, • Kelsen (1881-1973): recht is een systeem: een soort computerprogramma: uit A
volgt B, zuivere logica.
(Recht heeft geen inhoud, de computer bepaald. Als de meerderheid is 50+1 dan is
dat zo. Of bv je hebt 6 weken, niet 6 weken en 1 dag dan is het buiten termijn en
geldt het niet.)
• Thomas van Aquino (1225-1274): recht is natuurrecht, van God gegeven: alles is
moraal, eeuwig en onveranderlijk.
(Natuurrecht, een onveranderbaar recht zoals ‘jij zult niet doden’ dus euthanasie kan
niet. Overal ter wereld zou hetzelfde moet gelden.)
• Hobbes (1588-1679): Er is een oorlog van allen tegen allen: recht schept veiligheid.
(Recht is heiligheid. Er moet bv orde worden gemaakt want anders is het onveilig en
maken mensen elkaar af.)
• Immanuel Kant (1724-1804): vrijheid impliceert verantwoordelijkheid, dus normen
en waarden.
(Neem je eigen verantwoordelijkheid, bv je moet zelf verantwoordelijkheid nemen
hoe je je kinderen opvoedt.)
• Jeremy Bentham (1748-1832): de mens streeft naar het hoogste nut: recht beoogt
nutsmaximalisatie.
(Vorm van economie, is op weg naar nutsmaximalisatie. Bv vanuit een bedrijf hoe ik
de meeste winst eruit kan halen. Bv de huizenmarkt of hoge kosten pijnmedicatie.)
• Plato (427-347 v.Chr): recht dient het ware, goede, schone: deugd.
(Griek, we zoeken naar het goede en schone. Met wetten problemen we een goede
samenleving te creëren.)
• Aristoteles (384-322 v.Chr): pragmatisch; de mens streeft naar geluk; uitleg zou
kunnen zijn: recht is bedoeld om het geluk te verhogen.
(Griek, bij managers nog populair. Als we linksom niet kunnen regelen dan proberen
we het rechtsom. Moeten we de regels niet bijstellen. Bv moeten we collegegeld niet
goedkoper maken, dat is een pragmatische benadering)
• Rousseau: contrat social: het fundament van recht zijn de afspraken tussen mensen.
(We hebben geen behoefte aan een gezag die er boven staat, dat moeten we zelf
creëren. Dus we maken onderling afspraken met elkaar.)
Functies van het recht
- Ordening (bijv. verkeersregels, staatsrecht met zijn verdeling van bevoegdheden en
‘inrichting van de staat’), rechtszekerheid (voorspelbaarheid, wat heb je aan voetbal
zonder regels…), wetten en besluiten e.d., definities rechtsbegrippen als
‘beschikking’, ‘overeenkomst’, ‘schade’.
(Bv aardbeving in Groningen. Als een ordening slecht wordt gaan mensen
protesteren. Singapore heeft veel ordening met schone straten en heeft daar een
belangrijke functie van het recht.)
- Uitdrukking morele en culturele waarden (oa bestrijding armoede,
kinderbescherming, bescherming menswaardigheid);
(Kan je veilig naar school toe, is het leslokaal wel goed.)
- Correctie/handhaving: straf op fout gedrag.
(Bv gevangenis)
- Geschilbeslechting (rechtspraak, bezwaarschriften, mediation)
, (We hechten aan onafhankelijke rechtspraak. Bv doet een rechter zijn werk wel goed,
wat hebben we aan de rechter. Soms bepaalt de rechter de gevolgen zoals geen
130km per uur rijden, dit is geen politieke uitspraak geweest.)
- Regelend: uitwerking voor concreet geval: vergunning
(Op welke wijze krijg je een vergunning, is het bv een boomgebied of ander gebied.)
Maatschappelijke ontwikkelingen
• Techniek maakt leven ingewikkelder: auto’s, internet, smartphones, genetica,
ruimterecht, gezondheidszorg (IVF, stamceltransplantatie).
(Zijn je gegevens online wel zo veilig, vaccins door techniek sneller op de markt)
• Secularisering: mensen aanvaarden minder tegenslag. Recht is niet enkel afweer,
maar steeds meer actieve inzet (‘sociaal recht’, WMO 2015)
• Maakbaarheidsgedachte wint terrein (het zoeken naar geluk voor jezelf en iedereen)
(basispakket zorg, Zvw).
• Globalisering: steeds meer internationale contacten (VN, RvEuropa)
• Toenemende bevolking eist meer internationale ordening (milieu, kinderrechten)
(VN-Verdrag milieu Parijs 2016)
• Nieuwe ontdekkingen, nieuwe waarden en normen (vgl sociale media)
Nut van het recht
• Veiligheid: zonder verkeersregels is het gevaarlijk op straat, omgangsvormen,
bescherming tegen gedrag dat gezondheid, welzijn en goed aantast
• Zekerheid/voorspelbaarheid: ik betaal huur, dus mag ik in dit huis wonen.
(overeenkomst nakomen)
• Schept ruimte voor vooruitgang: bijv. wetenschappelijk onderzoek, goed
hulpverlenerschap bijv. WMOM, med-ws onderzoek)
• Bescherming van kwetsbare.
• Zonder recht ontstaat chaos, strijd, vernietiging, maar niet elke regel is ook ‘recht’…
Berichten uit de samenleving
- (Trouw 23-10-2016): ‘GGZ wil toch gegevens uitwisselen’ (benchmark ROM:
pat.gegevens psychiatr. patiënten gepseudonimiseerd in databank.
- (Nu.nl 16-11-2016): ‘Aantal meldingen van medische missers flink gestegen (…) De
IGZ verwacht dat in totaal 1.500 meldingen zullen worden gedaan over heel 2016’.
- (AD.nl 17-11-2016) ‘Zorgdebat: Kamer steunt manifest Hugo Borst’: ‘Voordat in alle
verpleeghuizen sprake is van liefdevolle zorg van goede kwaliteit moet er nog veel
gebeuren’.
- (Trouw 12-11-2016) ‘EUTHANASIE Het kabinetsplan om mensen te helpen sterven
geeft een verkeerd signaal aan ouderen, vindt de beroepsvereniging’ (van
psychologen).
Vb: Gezondheidsrecht
• Van huisarts als centrum van zorg naar samenwerking in de zorg.
• Forse toename leeftijd door betere zorg en nieuwe ontdekkingen, maar wat doen we
met de stijgende zorgkosten en toenemend aantal dementiepatiënten?
• Mag je met embryo’s experimenteren?
• Mag je euthanasie toestaan bij levensmoede mensen, ‘voltooid leven’?
, • Hoever gaat voorspellende geneeskunde (DNA)?
• Eiceldonatie, draagmoeders.
• Hoelang mag je doorgaan met behandelen? (hulpverlenersstandaard arts)
Rechtsbronnen
1. Rechtsbeginselen (zoals gelijke behandeling)
(Rechtszekerheid, rechtsgelijkheid)
2. Wetten (BW, Algemeen Wet Bestuursrecht, etc.)
3. Volkenrechtelijke verdragen en besluiten (VN-verdragen, EVRM)
4. Jurisprudentie (HR, Raad van State, Hof, rechtbank etc.) (dus een oplossing op basis
van rechtsbegrippen)
5. Gewoonte (bijv. ‘gebruikelijke zorg’)
6. Doctrine = literatuur/auteurs (gezaghebbende en consistente uitleg van regels,
beginselen) (juristen kunnen bronnen en auteurs bekijken hoe ze het kunnen
aanpakken. Je probeert consistentie/samenhang te geven.)
7. Maar ook: richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
(KNMGeneeskunde, maar ook KNVB bijv. schorsing voetballer).
Rechtsgebieden
Internationaal recht en Europees recht
• Verdragen, besluiten van internationale organisaties (VN, RvE, EU etc.)
• Grondrechten/mensenrechten (oa EVRM, VN-Gehandicaptenverdrag)
• Incorporatie en transformatie (internat. Recht wordt in nationaal recht
vertaald).
Grondrechten: bescherming individu tegen massa (vb: lich integriteit, privacy). (Dus dat we
niet zomaar over mensen kunnen heen walsen. We vertrouwen meer op een arts als een
accountancy.)
Publiekrecht
• Staatsrecht: Parlement, provincie, gemeente, democratie
• Bestuursrecht: Awb, ZBO als ACM en Nza: bemoeienis ovh met samenleving.
(overheidsrecht)
• Strafrecht: WvSr
Privaatrecht = burgerlijk recht = civiel recht
• Personen- en familierecht, rechtspersonenrecht, vermogensrecht etc. vooral
BW (WGBO is onderdeel van het BW). (We willen de mensen meenemen in
een beslissing.)
____________________________________________
Materieel recht: inhoudelijke regels bijv: patiëntenrechten (=WGBO) (bv ‘heb ik nu recht op
schadevergoeding’)
Formeel recht: procesrecht, vormvoorschriften, spelregels, denk bijv. aan ‘onrechtmatig
verkregen bewijs’) (Sv, BRv, delen van de Awb). (bv ‘ik moet binnen 6 weken bezwaar
tekenen tegen een veroordeling’)
Eigenschappen recht
- Rechten: vooral redeneren, consistentie (=vertrouwen op logica/samenhang). (het
zijn geen getallen)
, - Weinig met statistiek en kwantiteit. Vgl de zaak Lucia de Berk (HR vrijspraak) of wat
zegt het als de meesten vinden dat voorrangszorg ‘kan’.
- Deontologische oriëntatie: altijd discussie over uitgangspunten, voorwaarden.
- Interpretatie, taalgerichtheid.
- Enerzijds een opbouw vanuit het fundament van rechtsbeginselen, anderzijds
bottom-up: vanuit de casus ontstaat nieuw recht en niet enkel: verklaar de casus
vanuit de theorie.
- Rechtsfiguren: het instrument om het recht vorm te geven (bijv. ‘aanbod’,
‘overeenkomst’, ‘beschikking’. ‘wet’, ‘besluit’). (Wat is een overeenkomst, wat is een
beschikking, jij mag nu bv wel dit huis bouwen. Dat betekent niet dat iedereen daar
dan een huis mag bouwen)
Privaatrecht (1)
Boek 1: persoonlijkheidsrechten
• Recht op naam, burgerlijke stand (huwelijk, geboorte, overlijden e.d.)
• Minderjarigheid
• Familierecht: gezag ouders, voogdij, mentor (=we benoemen jou als mentor en dan is
een patiënt definitief wilsonbekwaam), curator (zelfde als mentor, gaat ook over de
immateriële materiaal, beslist ook over financiën)
Boek 2: rechtspersonen
• Vereniging
• Stichting
• NV, BV, coop.ver. e.d.
Boek 3: vermogensrecht algemeen.
• Definities van 'zaak'; 'redelijkheid en billijkheid, 'wil', 'vertrouwen' e.a.
rechtsbegrippen (wordt gedefinieerd in het recht.)
• Rechtshandelingen
Boek 6 BW: algemeen verbintenissenrecht, denk aan bijv:
• art. 6:98: causaal verband feit of onzorgvuldigheid en schade
• Art. 6:95 en 6:106: schadebegrip
• art. 6:162 BW: aansprakelijkheid wegens onrectmatige daad;
• art. 6:185 productenaansprakelijkheid.
• art. 6:217 e.v. de overeenkomst
Boek 7: bijzondere overeenkomsten, waaronder
- art. 7:446 t/m 7:468 geneeskundige behand.ovk (bekend als de WGBO)
- Huurrecht, arbeidsovereenkomst, ‘opdracht’, consumentenkoop, etc. (reden om
arbeidsrechten dus bescherming aan werknemer in boek 7 te zetten. Dus
bescherming voor patiënt.)
Bestuursrecht
Bestuursrecht of administratief recht: administrare oftewel besturen:
1. De overheid bemoeit zich actief met de samenleving. Bestuursrecht biedt daarvoor
het instrumentarium: Omgevingswet (milieu), WKKGZ, (IGZ mag ingrijpen in de zorg),
WMO 2015: ondersteuning, etc.
2. Bescherming tegen de overheid en fatsoenlijke omgang met de burger (oa de Awb).
• Gaat over van alles: cultuur, sport, milieu, zorg, natuur, ruimtelijke ordening,
etc.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mandydaniels1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now