Hierin vind je een samenvatting in verband met de lichaamsbouw, vorm en functie. dit bevat voortbeweging en dus voor en achterbeen, de axiale spieren, de craniale disgestie en de maagdarmtractus. Alles is beknopt in puntje samengevat zo overzichtelijk mogelijk.
SVAA: lichaamsbouw, vorm &
functie
H7: voortbewegen
A. Bewegingsinstrumenten
1. Inleiding
Axiale voortbeweging = voorwaartse beweging door gecoördineerde beweging lichaamsas
o Aquatische levenswijze
o Landdieren slangen & wormsalamanders
Appendiculaire voortbeweging = m.b.v. aanhangsels
o Vinnen & ledematen + staart extremiteiten lichaam
o Vertebraten
2. Ledematen bij tetrapoda
a. Het lidmaat
Geëvolueerd uit borst-/ buikvinnen sarcopterygii verovering land
Stylopodium = 1 enkel lang een
o Voorbeen humerus = opperarmbeen
o Achterbeen femur = dijbeen
Zeugopodium = 2 parallelle lange beenderen
o Antebrachium/ voorarm radius (= spaakbeen) & ulna (= ellepijp)
o Crus/ schenkel tibia (= scheenbeen) & fubula (= kuitbeen)
o Kunnen over elkaar schuiven binnen (= pronatie) en buiten (= supinatie) draaien eigen as
Autopodium = hand (= manus)/ voet (= pes)
o Basispodium = verschillende rijen kleine beentjes
Handwortelbeentjes = ossa carpi
Carpus 2 rijen carpaalbeenderen
o Proximale/ antebrahiale rij & distale/ metacarpale rij
Voetwortelbeentjes = ossa tarsi
Tarsus 3 rijen tarsaalbeenderen
o Proximale/ crurale rij, intertarsale rij & distale/ metatarsale rij
o Metapodium pijp
Middenhandsbeentjes = ossa metacarpalia
Middenvoetsbeentjes = ossa metatarsalia
b. De gordels
Verankering ledematen 3-tal beenderen
, Bekkengordel
o Darmbeen = os ilium contact sacrum
o Schaambeen = os pubis
o Zitbeen = os ischium
Versmelting zitbeen + schaambeen = symphysis pelvis
o Acetabulum = gewrichtskom articulatie femurkop
Jonge hond aparte beenkern = os acetabulare
Schoudergordel
o Schouderblad = scapula spierig verbonden met wervelkolom
Acromion = beenderig uitsteeksel insertie clavicula
o Sleutelbeen = clavicula contact sternum + clavicula
Verhindert over elkaar bewegen schouders
o Ravenbeksbeen = coracoid contact sternum
o Glenoidaalholte (coracoid + scapula) articulatie humerus
o Huisdieren coracoid ≠ schouderondersteunend + clavicula ≠ fixatie schouder
c. Algemene bouw van een bot
Lang been
o Schacht/ diafyse ranke middenstuk)
o Epifyse uiteinde bekleed met gewrichtskraakbeen
o Apofyse zware bot uitsteeksels aanhechting spieren/ pezen
o Onvolwassen been groeikraakbeen tussen diafyse & epifysen
Endochondrale beenvroming kraakbenig tussenstadium
Primair ossificatiecentrum diafyse
Secundaire ossificatiecentrum apofyse & epifyse
o Groeischijf/ cartilago physialis kraakbeenzone tussen ossificatiecentra
Lengtegroei
o Metafyse = rafelige uiteinde diafyse
o Aposyfaire groeischijven verbenen later dan epifysaire
Tractiekracht pezen
Gewrichtsoppervlakten bepalen bewegelijkheid
o Caput/ bolronde kop ruime beweging + rotatie
o (half)cilindrische condyl + fovea beweging in 1 enkel vlak
Rotatie verhinderd door crista
Kammen verhinderen zijdelingse beweging katrolgewricht
Bol = trochlea
Hol = cochlea
Buigen/ flexie = verkleinen hoek van articulerende beenderen
o Buigzijde kleinste hoek
Strekken/ extensie = vergroten hoek van articulerende beenderen
3. Spieren als actieve mediator van de voortbeweging
a. Inleiding
Musculus actief contraheren door (zenuw) impuls
Rode, dwarsgestreepte, willekeurige spieren
o 1/ beide uiteinde vast op bot
Witte spieren onwillekeurige motoriek organen
o Sommige orgaanspieren toch dwarsgestreept
Hartspier
, b. Spiercontractie
Concentrische contractie = uiteinde naar centrum verkorten spier
Antagonisten tegengestelde beweging
o Extensor ↔ flexor
o Abductor (van middelijn) ↔ adductor (naar middellijn)
o Pronator (binnen draaien) ↔ supinator (buiten draaien)
o Dilatator ↔ sphincter
Excentrische contractie = verhindering rekking spier door externe kracht
Isometrische/ statische contractie = geen lengteverandering
Type I/ slow twitch tragere + langdurige acties
o Sterk doorbloed diep-rode kleur
o Oxidatief metabolisme complex chemisch proces + afhankelijk externe aanvoer
Remt actiesnelheid
o Nauwelijks schadelije nevenstoffen + nutriënten via bloedstroom actie lang volhouden
o Myoglobine opnemen + opslaan zuurstof
o T-tubuli nutriënten diep in vezel aanvoeren
Type II/ fast twitch explosieve krachtontwikkeling
o Glycogeenvoorraad niet afhankelijk externe nutriënten
Anaerobe glycolyse eenvoudig chemisch proces + geen zuurstof
Blekere kleur (afwezigheid myoglobine + mitochondriën)
o Voorraden snel uitgeput + eindproduct lactaat/ melkzuur verzuring/ verkramping
Snelle vezels + snel uitgeput
Verhouding type spiervezels = vast genetisch bepaald
Maximale inkorting RE lengte spier 70% lengte = efficiëntste inkorting
o Spoelvormige spierbuik + fijne eindpezen
o Fijne motoriek
Kracht RE volume spier + breedte aanhechting
o Brede peesplaat/ aponeurose
Compromis tussen kracht & gerichte beweging V-vormig patroon
o Musculus bipennatus zuiver V-vormig
o Musculus multipennatus meermaals V-vorm
o Musculus unipennatus parallelle vezels
c. pezen en ligamenten
Origo = beginpees dichts bij romp/ wervelkolom
o Geen beweging bij contractie punctum fixum = vaste punt (afhankelijk situatie)
Eindpees = insertio bewegend punt bij contractie
Spieren rechtstreeks eindigen in peroist
o Collageenvezels spier verweven met collageenvezels peroist
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imaniguyssens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.88. You're not tied to anything after your purchase.
