Summary
Samenvatting Burgerlijk Recht
- Course
- Institution
Samenvatting van het handboek + lessen burgerlijk recht, gedoceerd door M. Delcour in VIVES Brugge.
[Show more]
Seller
Follow
rechtspraktijkstudent
Content preview
Samenvatting burgerlijk rechtDeel 1: Algemeen recht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1 Wat is recht?
Recht: regels die ons gedrag proberen te sturen
1 Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
Verbodsbepalingen: het is verboden om bepaalde handelingen te stellen
Gebodsbepalingen: je bent verplicht om bepaalde handelingen te stellen
Op sommige gedragsregels en normen kan je beroep doen, zonder daartoe
verplicht te zijn.
Bijvoorbeeld: ondernemers die een herstelling uitvoerden kunnen zich in
afwachting van een betaling beroepen op hun retentierecht
Regels waarvan er niet zomaar kan afgeweken worden: regels van dwingend
recht/openbare orde/goede zeden
Regels waar je perfect kan van afwijken
- Gelden slechts wanneer de partijen niets anders overeenkwamen
Regels die vormvoorwaarden vastleggen voor bepaalde handelingen/de wijze
waarop procedures moeten gevoerd worden
2 Deze gedragsregels en normen hebben tot doel het maatschappelijke leven te
ordenen
Bedoeling recht: gemeenschap/samenleving ordenen
Geen rechtsregels → complete chaos
3 De regels worden opgelegd door de overheid
Overheid beslist via bepaalde beslissingskanalen welke rechtsregels
uitgevaardigd zullen worden
Die rechtsregels kunnen op verschillende niveaus binnen de overheid worden
uitgevaardigd
Bijvoorbeeld: gewest, gemeenschap, federale staat, …
Niet altijd door de overheid, er bestaan uitzonderingen
4 De regels zijn afdwingbaar
, Regels moeten, naast uitgevaardigd worden, ook afgedwongen kunnen
worden
Afdwingbaar zijn: beroep kunnen doen op het overheidsapparaat (bv. politie,
rechtbank, …) om ervoor te zorgen dat de regels gerespecteerd worden
Rechtsregel: voldoet aan de 4 hierboven aangegeven voorwaarden
Bijvoorbeeld: iemand die een overeenkomst sluit moet die naleven
Fatsoenregel: werd NIET opgelegd door de overheid en is evenmin afdwingbaar
Bijvoorbeeld: ongeschreven regel dat je op tijd moet zijn voor een afspraak
2 Indelingen van het recht
2.1 Privaatrecht – publiekrecht
Privaatrecht: regelt de verhouding tussen burgers onderling
- Burgerlijk recht: geeft de verhouding tussen burgers weer
→ regels m.b.t. familiale verhoudingen, contracten tussen burgers, koper en
verkoper
- Gerechtelijk privaatrecht: geeft aan hoe het gerechtelijk apparaat
georganiseerd is en op welke wijze procedures voor de rechtbank gevoerd
moeten worden, beschrijft de gerechtelijke procedure binnen het
privaatrecht
- Internationaal privaatrecht = IPR
Private handelingen + internationaal aspect
Welke regels zijn waar van toepassing?
Publiekrecht: regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting,
werking en onderlinge verhouding van de overheidsorganen en van de overheid tot
de burgers
- Staatsrecht: omvat het geheel van regels m.b.t. de inrichting en werking van
de staat en de onderlinge verhouding tussen de verschillende staatsorganen
→ bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid, gemeenschappen en
gewesten
- Administratief recht
Werking uitvoerende macht en hoe men zich als burger tot de
uitvoerende macht kan richten
Administratie = de uitvoerende macht: de macht die beslissingen omzet in
realiteit en ervoor zorgt dat ze uitgevoerd worden.
Bijvoorbeeld: hoe een bouwvergunning aangevraagd moet worden, …
- Strafrecht: geeft aan welke gedragingen strafbaar zijn en welke sancties
ertegenover staan
Inbreuk strafrecht = misdrijf
, 2 begrippen: misdrijven & straffen
- Strafprocesrecht: geeft o.a. aan op welke wijze misdrijven kunnen vastgesteld
en opgespoord worden en hoe de procedure verloopt om beschuldigden te
vervolgen
Van toepassing vanaf het moment dat iemand een misdrijf pleegt tot
het moment waarop die persoon zijn definitieve straf krijgt
- Fiscaal recht: regelt de problematiek van de belastingen
Bijvoorbeeld: personenbelasting, erfbelasting, …
Moeilijk te plaatsen rechtstakken
- Ondernemings- en economisch recht
- Financieel recht
- Sociaal recht
- De intellectuele rechten (bv. auteursrechten)
- Gezondheidsrecht
Onderzoek dokter → privaat recht (verhouding tussen 2 private
personen)
Abortus → publiekrecht (je bent strafbaar als je de voorwaarden niet
volgt die in de wet staan)
- Allerlei regels van het internationaal recht (bv. volkenrecht)
→ de opsplitsing tussen privaat en publiek recht volstaat niet om alle rechtstakken
zonder meer in 1 van beide categorieën plaatsen
2.2 Enkele andere indelingen
Objectieve recht: de rechtsregels op zich
Subjectieve recht: bevat de aanspraken/vorderingen (o.b.v. objectieve recht) die
iemand t.o.v. een ander kan laten gelden, o.b.v. de rechtsregels bepaalde rechten
doen gelden
Bijvoorbeeld: een fietser stapt naar de rechtbank en baseert zich op art. 1318 om een
schadevergoeding te vorderen
Materieel recht: regels die rechten toekennen en plichten opleggen
- Bevat bv. het strafrecht
Formeel recht: geeft aan hoe de naleving van het materiële recht verzekerd kan
worden
- Bevat bv. het gerechtelijke privaatrecht
3 De bronnen van het recht
1 De wetgeving is de belangrijkste bron van recht in België
, Bijvoorbeeld: de grondwet, een wet, een decreet, een besluit van de gemeenschaps-
en gewestregering, internationale verdragen en beslissingen, …
2 Rechtspraak: rechters doen rechterlijke uitspraken
Nog geen wetgeving over specifieke zaak → kijken naar gelijkaardige zaken
die zich voordeden
Een vonnis/arrest telt alleen tussen de partijen zelf
↔ precedentenrecht
3 Rechtsleer: rechtsgeleerden spreken zich uit over bepaalde rechtstakken
4 De gewoonte en billijkheid
Gewoonte: ‘regels’ die nergens neergeschreven staan, maar waarvan men
denkt dat ze recht zijn
Billijkheid: soort compassie, redelijkheid
Bijvoorbeeld: persoon met mentale beperking moet minder
schadevergoeding betalen dan een persoon zonder mentale beperking
3.1 Wetgeving sensu lato
Wetgeving omvat:
3.1.1 Internationale verdragen en beslissingen van supranationale
organisaties
Internationale instellingen/supranationale organisaties
- België geeft een deel van haar bevoegdheden af aan een internationale
instelling/supranationale organisatie
Bijvoorbeeld: de EU
Belangrijkste vb. supranationale politieke organisatie
Maakt veel internationale verdragen en beslissingen
De Europese organen beschikken over 3 belangrijke
beleidsinstrumenten/soorten beslissingen:
- Richtlijnen: geven regels aan die door de nationale overheden
van de lidstaten verplicht moeten worden opgenomen en
verwerkt in de eigen wetgeving, met de bedoeling om een
bepaald doel te bereiken tegen een bepaald tijdstip
- Verordeningen: wetgeving die rechtstreeks van toepassing is in
alle lidstaten, met de bedoelingen om de regels in de
verschillende lidstaten op elkaar af te stemmen (=
harmonisatie)
- Besluiten: bevatten regels die van toepassing zijn op 1 enkele
bestemmeling (bv. een bedrijf, een staat, een persoon, …)
Bijvoorbeeld: de EU legt een boete op aan Microsoft omdat ze
schuldig zijn aan concurrentievervalsing
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtspraktijkstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now