Summary
Samenvatting Psychologie van de adolescentie
- Course
- Institution
Samenvatting Psychologie van de Adolescentie H1 tm H
[Show more]
Seller
Follow
mimmus
Reviews received
Content preview
Samenvatting Psychologie van de Adolescentie H1, H3, H4, H5Hoofdstuk 1. Inleiding
De grenzen van de adolescentie zijn volgens sommige mensen aan het vervagen. Zij zeggen dat adolescentie een
kunstmatig begrip is omdat veel van de mijlpalen die het begin of eind van de adolescentie markeren, op afspraken
berusten die men binnen een bepaalde cultuur op een zeker moment in de geschiedenis maakt. Maar: adolescentie is wel
degelijk een aparte periode.
1.1 Adolescentie: een eerste typering.
Adolescentie is de periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid. Een periode van overgang, waarin zich veel
ontwikkelingen voordoen op verschillende terreinen. Nieuwe uitdagingen en ontdekkingen, verhoogde kwetsbaarheid en
spanningen (de mate van moeite hiermee verschilt per persoon), biologisch rijpingsproces (hormoonhuishouden &
hersenen), ontwikkeling van intelligent functioneren, ontwikkeling denken over morele kwesties en psychoseksuele
ontwikkeling. Al deze ontwikkelingen staan niet los van elkaar.
Erikson (1968): de centrale ontwikkelingstaak van de adolescentie is het ontwikkelen van een eigen identiteit.
Heroriëntatie. Ontdekken van mogelijkheden en beperkingen. Mensen in omgeving spelen een belangrijke rol hierbij. Besef
van identiteit: zichzelf beleven als iemand met een eigen herkenbare levensstijl die, ondanks allerlei veranderingen,
consistent is en voor de mensen om hem heen als zodanig herkenbaar is.
Indeling van de adolescentie:
De vroege adolescentie: lichamelijke rijping, psychoseksuele ontwikkeling en proces van losmaking van ouders.
De middenadolescentie: experimenteren met diverse keuzemogelijkheden centraal.
De late adolescentie: verplichtingen aangaan m.b.t. maatschappelijke positie en persoonlijke relaties.
‘Emerging adulthood’(ontluikende volwassenheid)
Jongeren gaan steeds langer deelnemen aan onderwijs en gaan later werken, blijven langer thuis wonen, beginnen steeds
later een vaste relatie of zelfs huwelijk. Ze nemen niet allerlei volwassen rollen op zich maar experimenteren nog. Ook wel
‘verlengde adolescentie’.
De leeftijdsaanduidingen zijn moeilijk verdedigbaar. Er is grote individuele variatie. Het zijn benaderingen.
1.2 Pubertijd en adolescentie.
Puberteit staat voor lichamelijke volwassenwording. Bij de adolescentie hoort een leeftijd van 17 tot 30 jaar.
In Nederland staat de puberteit vooral voor lichamelijke veranderingen en geslachtsrijp worden. Opbouw van
persoonlijkheid, de blik naar binnen. De adolescentie is een periode waarin de blik maar naar buiten wordt gericht en de in
de puberteit gevormde persoon een plaats vindt in de maatschappij. De lichamelijke aspecten van de puberteit zijn moeilijk
los te koppelen van de sociale aspecten van de adolescentie.
Wat in de adolescentie gebeurt, wordt enerzijds beïnvloed door wat er in de kinderjaren heeft plaatsgevonden en
anderzijds door het perspectief dat de volwassenheid biedt. Adolescentie begint in de biologie en eindigt in de cultuur.
Maar dit is eenzijdig.
1. We weten dat hormonale veranderingen al veel vroeger beginnen, voordat er lichamelijke verschijnselen zichtbaar zijn.
2. Tevens omdat het psychische ontwikkelingsproces niet altijd synchroon loopt met de lichamelijke rijping.
3. Bovendien zijn er aan het begin van de adolescentie ook al belangrijke veranderingen die sociaal en cultureel zijn bepaald.
Leeftijd
Leeftijd is geen waterdicht criterium, wel de enige maatstraf die beschikbaar is. Vooral bij jongeren met een hogere
opleiding zien we dat de overgang naar de geïnstitutionaliseerde volwassenheid vrij lang duurt, omdat ze langer studeren
en daardoor ook langer thuis blijven wonen.
Conclusie
Dat sociale en culturele aspecten in grote mate bepalen hoe de adolescentie wordt afgebakend, zorgt ervoor dat de
verschijningsvorm van de adolescentie per tijdperk en per cultuur sterk kunnen verschillen. Tevens zijn er sekseverschillen.
, 1.3. Moeilijke leeftijd?
‘Grote emotionele beroering en opstandigheid’/’De moeilijke leeftijd’. Periode van opstandigheid: vrij oppervlakkige
uitingen van non-conformisme. Het lijkt een meer opstandige periode dan het is. Massamedia, literatuur en film: deze
hebben de neiging jongeren als opstandig en onberekenbaar te laten zien. Maar dit zijn ten onrechte generaliserende
conclusies.
Is de adolescentie problematisch? Emotionele onrust en moeilijk gedrag, normaal verschijnsel of indicatie voor stoornis in
de ontwikkeling?
1. Onderscheid tussen eenmalige stemmingen of gedragingen en meer langdurende patronen. Ook wel ‘quarterlife crisis’. Met
de meeste jongeren gaat het prima tijdens deze periode.
2. Onderscheid tussen ‘spanningen en de daarmee gepaard gaande onevenwichtigheden die jongeren in het algemeen
ervaren wanneer zij voor nieuwe taken worden gesteld’ en ‘spanningen die we moeten beschouwen als signalen dat de
ontwikkeling gestoord dreigt te raken'.
3. Onderscheid tussen 'problemen die echt uit de adolescentie voortkomen' en 'problemen die hun wortels hebben in de
periode vóór de adolescentie'.
‘Life-course persistent’-antisocialen: Jongeren die gedurende hun hele leven al antisociaal of problematisch gedrag
vertonen.
‘Adolescence limited’-antisocialen zijn jongeren bij wie antisociaal gedrag beperkt blijft tot de adolescentie en bij wie
voordien geen problemen waren. Na de adolescentie verdwijnt het gedrag weer.
Tijdens de adolescentie worden bestaande problemen uitvergroot of op de spits gedreven, maar niet noodzakelijkerwijs
veroorzaakt.
1.4 Ontwikkelingspsychologisch uitgangspunt.
Bij het bestuderen van adolescentie is een ontwikkelingspsychologische oriëntatie gewenst. Primair gericht op opsporen
van intra-individuele veranderingen. Daarnaast ook de inter-individuele verschillen. Het ontwikkelingsproces is een
langdurige wisselwerking (interactie) tussen aanleg en omgevingsfactoren. De veranderingen worden gezien als fasen
(controversieel). Maar gedrag van individuen met eenzelfde ontwikkelingsniveau hoeven niet over de hele linie uniformiteit
te vertonen. Dus, kwalitatief verschillende ontwikkelingsniveaus onderscheiden met kanttekeningen over de algemene
geldigheid van de fasen.
Al karakteristiek voor de fase van de adolescentie worden vooral gezien:
Eigen identiteit vormen, bereiken van autonomie tov ouders.
De manier van omgaan met bepaalde innerlijk beleefde conflicten.
Een bepaald niveau van cognitief functioneren.
Ontwikkelingsniveaus (ook wel ontwikkelingstaken) zijn de eisen en verwachtingen die binnen een bepaalde cultuur voor
een bepaalde leeftijdsgroep gelden. Er zijn 7 ontwikkelingstaken voor jongeren, namelijk:
Vormgeven aan veranderende relaties binnen het gezin.
Zorg dragen voor de gezondheid en het uiterlijk.
Zinvol invullen van vrije tijd.
Vormgeven aan intimiteit en seksualiteit.
Participeren in onderwijs of werk.
Vriendschappen en sociale contacten onderhouden.
Omgaan met autoriteit.
Centraal in het begrip ontwikkeling is het uitgangspunt dat er een samenhang bestaat tussen vroegere en latere momenten
in de ontwikkeling. Maar is er sprake van continuïteit of discontinuïteit?
Omschrijving van continuïteit:
1. Ook al is de vorm van gedrag verschillend, in feite spelen dezelfde psychologische mechanismen een rol: relaties zijn
belangrijk, maar dit uit zich verschillend op verschillende leeftijden. Continuïteit zit dus meer in de kern van een
psychologisch verschijnsel, de gedragingen aan de oppervlakte kunnen verschillen.
2. Voorspelbaar patroon van relaties tussen gebeurtenissen en ervaringen. Vroegere ervaringen van een persoon voorspellen
latere functioneren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mimmus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now