Summary
Samenvatting Nederlandse Letterkunde I
- Course
- Institution
samenvatting hoofdstuk 2 en eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
brittdelme2001
Content preview
Hoofdstuk 2: literatuur in hetlicht van hervorming.
Inleiding
Verschuiving op religieus en politiek vlak, heeft dat invloed op de literatuur?
- Verschillende, specifieke vormen van opiniërende literatuur in tijden van Hervorming en
Opstand in de Nederlanden. verschillende genres komen aan bod vanuit hun actualiteit en
diversiteit binnen 16de eeuwse context. + vanuit hun gewijzigde functie in eerste decennia 17 e
eeuw.
- In H2 vertrekken we vanuit de gehanteerde poëtica, de specifieke dichtvormen + wijze
waarop literaire instituties inwerken op sociale en maatschappelijke context.
- gaan in op de impact van breed maatschappelijk fenomeen: de belangrijke
maatschappelijke veranderingen als gevolg van (en samengaand met) politieke en religieuze
troebelen. + hoe de literatuur hierop reageert, stuurt en participeert.
- Concentreren ons op enkele specifieke teksten:
o Geuzenliederen
o Martelaarsliederen
o Spraakmakende prozatekst van Philips Marnix van St.-Aldegonde.
- 1. Wijze waarop hervomingsbewegingen voortborduren op het élan dat door humanisten tot
stand werd gebracht.
- 2. Korte introductie van voornaamste religieuze hervormingsbewegingen.
- 3. Hoezeer politieke opstand in de Nederlanden in Late 16 e eeuw niet los kan worden gezien
van religieuze troebelen.
o deze inzichten zijn nodig voor een goed begrip van opiniërende literatuur uit deze
latere perioden.
- Humanistische methoden (kritisch teruggaan op bronnen) op de Bijbel en de christelijke
traditie was gericht op herstel van authentieke apostolische christendom.
o belangrijke aanzet hiertoe: Moderne Devotie (15e eeuw)
Beweging gedragen door gestichte gemeenschappen van Broeders en
Zusters van het gemene best door Geert Groote (1340-1384)
zij propagandeerden het ideaal van de ‘moderne vrome’: gericht op
persoonlijk beleefd en praktisch christendom.
om idealen te bereiken binnen de beweging: veel belang gehecht
aan onderwijs, studie en verspreiding van religieuze teksten en
Latijn, ascese en naastenliefde.
o Zo ontstond een nieuw type christen: oprecht in zijn levenswandel en beschaafd.
o Uit hun beroemde fraterscholen: kwamen later veen humanisten voort.
- Deze beweging zorgde voor vorming van belangrijke intellectuele elite, waarbij studie van
Bijbel in grondtalen (Grieks, Hebreeuws) belangrijk was.
o Leuvense universiteit (gesticht in 1425): eerst bolwerk van scholastieke traditie (ook
sterk gericht op bestudering van bijbelcommentaren), evolueert naar bolwerk van
humanisme.
, Hervormingsbewegingen in de Nederlanden
Hervorming bouwt voort op ideeëngoed van Humanisme: recht op zelfstandig onderzoek, kritische
zin + terugkeer naar de bron, roep naar zuiverder en authentieker christendom. laatste kwam ook
door hachelijke situatie van katholieke kerk: geldzucht, nepotisme, machtshonger, verval van
christelijk moraal.
Pastoraal dreef op misbruiken en was in vele opzichten ontaard tot handelspraktijk in aflaten
en relikwieën of idolate heiligen- en beeldenverering.
Er was gebrek aan theologische vorming van de clerus (mede veroorzaakt door het
prebendensysteem)
Voornaamste hervormingsbewegingen in de Nederlanden:
A. Maarten Luther (1483-1546) ( goed weten waar Luther voor staat!!!)
- Augustijner monnik en hoogleraar theologie in Wittenberg
- Spijkerde zijn stellingen op de deur van de slotkapel: op die manier kondigde men een
scholastiek dispuut aan rond bepaalde kwestie.
o Uitgangspunt van de stellingen:
Luther Rome
Bijbel = basis van geloof Bijbel, traditie, paus en overlevering vormen
basis
Alleen geloof is zaligmakend Geen heil buiten de kerk als instituut
Mens kan zijn heil niet bewerkstelligen Wel heilverwervende middelen: goede werken,
aflaten, heiligenverering
Van sacramenten blijven enkel doop en 7 sacramenten + geloof van reële aanwezigheid
Eucharistie over. van Christus in Eucharistie.
Bisschop leidt kerk, wereldrijke vorst zorgt voor Paus = kerkleider als enige opvolger van Petrus
wereldse beveiliging van gelovigen. + plaatsvervanger van Christus op aarde.
Priester voor Luther: = dienaar en raadsman. (geen directe bemiddelaar
tussen God en de mens)
- Luther (1519: door Leuven veroordeeld): boegbeeld van hervorming en ‘Lutherije’ werd
term voor alle vormen van heterodoxie.
- Had minder aanhangers in Zuidelijke Nederlanden
- Lutherse gemeente: Antwerpen en belangrijke Duitse handelskolonie
o Via Antwerpse drukkers kreeg Lutherse bijbelvertaling verspreiding. leidde tot
verbod om Bijbel te lezen.
B. De Sacramentariërs
- Oorsprong + kern van hun ideeën: ontstonden bij Delftse humanist Cornelis Hoen (1440-
1525)
- Twijfel aan ware tegenwoordigheid van Christus in het misoffer (Eucharistie als sacrament)
o Katholieken: spreken over transsubstantiatie = de verandering van brood en wijn
in het lichaam en bloed van Christus.
o Luther: consubstantiatie: het lichaam en bloed van Christus zijn in, met en onder de
gedaante van brood en wijn aanwezig.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittdelme2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now