Gastro-intestinaal endocrien stelsel
- Verloopt van aan de mondholte
- Gemeenschappelijk gedeelte met ademhalingsstelsel: farynx en strottenhoofd met
opsplitsing enerzijds naar de luchtwegen, anderzijds naar het spijsverteringsstelsel
- Slokdarm
- Maag
- Dunne darm
- Dikke darm
- Rectum
- Anale kanaal
= buizensysteem met regionale verschillen, maar wel algemene opbouw uit verschillende lagen
- Epitheel
o Tunica mucosa die bestaat uit epitheel
o Type zal regionaal verschillen
- Subendotheliaal bindweefsellaagje = lamina propria (behoort tot tunica mucosa)
- Glad spierweefsel = muscularis mucosa (al dan niet aanwezig) (behoort tot tunica mucosa)
- Tela submucosa = dikkere bindweefsellaag, maar ook grotere bloedvaten en bezenuwing met
submuceuze plexus of netwerk
- Tunica muscularis = externe spierlaag die hetzij uit skeletspier hetzij uit glad spierweefsel
hetzij uit een mengsel ervan
- Buitenkant: laagje bindweefsel al dan niet bekleed met een mesotheellaag
o Tunica adventitia = geen mesotheellaag aanwezig
o Tunica serosa = wel mesotheellaag aanwezig
1. Mondholte/vacum oris
Het mondslijmvlies of mucosa oris kan in 2 grote lagen onderscheiden worden. De tunica mucosa
met de lamina epithelialis en de lamina propria en dan de tela submucosa. De lamina epithelialis
bestaat uit meerlagig onverhoornd plaveiselepitheel dat op zich bestaat uit een stratum basale en
een stratum spinosum. De bovenste cellagen kunnen van het epitheel loskomen. De lamina propria
bestaat uit collageen, reticuline en elastisch bindweefsel. De tela submucosa die moeilijk van de
lamina propria te onderscheiden valt, bestaat uit losmazig collageen bindweefsel dat instaat voor de
beweeglijkheid van de mucosa.
1.1. Lippen/labia oris
- Buitenkant: huidgedeelte = pars cutanea
o Beharing
o Meerlagig verhoornd plaveiselepitheel
o Talgklieren
- Overgangsgedeelte = pars marginalis
- Pars intermedia
o Lippenrood met doorscherming van bloedvaten
- Binnenkant: overgang en bekleding met het mondslijmvlies = pars mucosa
, o Meerlagig plaveiselepitheel met veel lichtere verhoorning
o Invaginaties van de onderliggende bindweefsellaag
- Centrale massa van de lip bevat skeletspierweefsel en labiale klieren (aan de mondholte
zijde)
1.2. Gehemelte
- Meerlagig plaveiselepitheel, met daaronder de lamina propria en wat dieper de bredere laag
van collageen bindweefsel = submucosa, met vervolgens het periost = bindweefsel dat tegen
het bot aanleunt
- Ontbreken van muscularis mucosa
Epitheel
- Mondholte en zacht gehemelte (palatum molle) en huig (uvula)
o Parakeratotische verhoorning: meerlagig plaveiselepitheel waarvan de cellen niet
verhoornen
▪ Kernhoudende oppervlakkig gelegen cellen
▪ Met stapeling van keratine
- Tandvlees (gingiva) en hard gehemelte (palatum durum)
o Orthokeratotische verhoorning: meerlagig plaveiselepitheel waarvan de cellen wel
geheel verhoornen
▪ Verhoornde kernvrije oppervlakkig gelegen cellen
▪ Met stratum granulosum
▪ Verhoorning is zo sterk dat er in de oppervlakkige lagen enkel nog dode
cellen aanwezig zijn en dus ook een heel duidelijke afschilfering
waarneembaar is
▪ Op het oppervlak van de cellen zijn plooien aanwezig = micro plicae wat
zorgt voor de oppervlakte vergroting
1.3. Tong
- De tong is een spiermassa omgeven door epitheel
- Het epitheel aan de bovenkant is hoger in vgl met de onderkant
- Aan de bovenkant zijn er een aantal verhevenheden
- Centraal is de tong een spiermassa = skeletspieren in verschillende richtingen met op
bepaalde plaatsen speekselkliertjes
- Verhevenheden
o = papillae
o Papillae filiformes
o Papillae fungiformes
o Papillae foliatae
o Papillae circumvallatae
- Op het bovenkant van de tong zijn 2 typen van verhevenheden aanwezig = filliformes
(draadvormige, weerhaakjes) en fungiformes
- Aan de laterale zijde zijn ook een aantal plooien aanwezig die bestaan uit langerekte
verhevenheden (vnl bij zuigelingen prominent aanwezig) = foliatae (riggelvormig)
- Op de grens van het voorste 2/3 van de tong en het achterste 1/3 van de tong, bevindt zich
in een V vorm een 12-tal grote verhevenheden die omwald zijn met een groeve =
circumvallatae
- Het achterste derde van de tong bestaat uit de balklieren = tonsillen/amandelen
- Met uitzondering van de filiformes komen naast de fungiformes, foliatae en circumvallatae
ook nog smaakknoppen voor
, - Wat betreft de papillen, kan er naar functie toe een onderscheid gemaakt worden:
o Papillen die enkel een mechanische functie hebben = papillae mecanicae
▪ Papillae filiformes:
• Grootste in aantal, weerhaakjes die naar achter gericht zijn (om het
voedsel naar achter te houden), verhoornd
▪ Papillae marginales:
• Tijdelijke Structuren die op de laterale tongrand worden
aangetroffen
• Enkel bij pasgeborenen
• Dragen bij aan de zuigreflex
o Papillen die ook een soort van chemosensor functie hebben, smaakgewaarwording =
Papillae gustatoria
▪ Papillae fungiformes
• Knotsvorming, lichtjes verheven op het oppervlak
• Geringere verhoorning (rodere kleur)
o Bloedvaten die doorschemeren
o Rode puntjes
• Dragen soms smaakknoppen, niet altijd, bevinden zich bovenaan
• Talrijke sensibele zenuwuiteinden
▪ Papillae circumvallata
• Op de grens van het achterste 1/3 en voorste 2/3 van de tong
• Knotsvormig
• Omgeven door een groeve waarop ook een kliertje gaat aansluiten
en een secreet gaat uitstorten = kliertjes van Von Ebner → sereuze
secreet moet ervoor zorgen dat de groeve terug op geregelde
tijdstippen terug schoongespoeld wordt zodanig dat de
smaakknoppen terug ontvankelijk zijn voor nieuwe
smaakgewaarwording
• Lateraal smaakknoppen
▪ Papillae foliatae:
• Bij de mens minder sterk ontwikkeld
• Parallele plooien lateraal van de tong
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentbiomedischewetenschappen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.21. You're not tied to anything after your purchase.