Summary
Samenvatting Diversiteit En Armoede In De Stad II
- Course
- Institution
Ik had een 17/20 voor dit vak!
[Show more]
Seller
Follow
Zara24
Reviews received
Content preview
DIVASEXAMENS 4 JUNI (KAN WIJZIGEN)
Schriftelijk, 5 vragen, elk op 4 punten
Vier geziene begrippen definiëren/uitleggen
Vier stellingen beoordelen op juist-waar of onjuist-onwaar + waarom?
Toepassingsvraag A (1 blz.): Een model/theorie toepassen op één van de thema’s
“ B (1 blz.): Een model/theorie toepassen op een kranten- of tijdschriftenartikel
“ C (1 blz.): ‘Samenleven met gezond verstand’ koppelen aan één van de thema’s
Ik vraag geen cijfers, geen grafieken, geen percentages, … (wel tendens)
Leer ‘toepassen’
Vb. 5 krachtlijnen van sociaal werk & armoede
Dan wil ik geen opsomming van de theoretische 5 krachtlijnen
Maar ik wil dat je ‘toepast’ op het thema:
Vb.: Nabijheid: door relatie aan te gaan met iemand die in armoede leeft, door huisbezoek, door
empathische betrokkenheid, samen een koffie te drinken in het buurthuis, … ga je als SW’er aan
de slag met je cliënt om met kleine stapjes hem/haar weg uit de armoede te empoweren
Elk thema komt tijdens examen aan bod
- (Kinder)Armoede (les 2 & 3)
- Radicalisering (les 4)
- Racisme & discriminatie (5 & 6)
- Gender & Seksualiteit (7 & 8)
- Dekolonisering (9 & 10)
Maak thuis de oefening adhv Samenleven met gezond verstand & Sociale rechtvaardigheid (les 1 en 11),
concreet: link elk van de 5 thema’s van hiernaast aan 5 krachtlijnen van sociaal werk,
Social Justice/Capability Approach en Samenleven met gezond verstand
LES 1
DEEL 1
1. Krachtlijnen Sociaal Werk
2. Samenleven en politiek
3. Sociale rechtvaardigheid
KRACHTLIJNEN SOCIAAL WERK
1. Sterk sociaal werk met 5 krachtlijnen
2. Sociale rechtvaardigheid/Capability Approach
3. Intersectionaliteit of kruispuntdenken
1.STERK SOCIAAL WERK
• Sociaal Werk Conferentie 2018
• Vertrekken van de internationale of mondiale definitie
• 5 krachtlijnen voor hedendaags én toekomstgericht sociaal werk
De globale definitie van sociaal werk
“Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering en
ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Principes van sociale
rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan
centraal in sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en
structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.” (IFSW, 2014)
Mensenrechten als referentie- & handelingskader
De waarborgfunctie van rechten
• Mensenrechten als toetsingsinstrument
, • Het realiseren van de toegang tot rechten, vaak op het niveau van een individu of een
specifieke groep
• Mensen aan hun recht laten komen
De sociaal-politieke functie van rechten
• Mensenrechten als streefdoel
• Ingrijpen op de structurele bestaansvoorwaarden en de hulpbronnen zodat de
samenleving minder ongelijkheid en meer rechtvaardigheid realiseert
• Mensen tot hun recht laten komen
Mensenrechten als referentie- & handelingskader
Hoe worden sociaalwerkpraktijken ontwikkeld gebaseerd op het realiseren van rechten en in relatie tot
noties van sociale rechtvaardigheid, gelijkheid en menselijke waardigheid binnen de huidige
maatschappelijke en beleidsmatige evoluties?
Het DNA van sociaal werk in vijf krachtlijnen
• Politiserend werken: sociaal werk als democratische praktijk
• Nabijheid
• Proceslogica van sociaal werk
• Generalistisch sociaal werk
• Verbindend werken
Politiserend werken
“Dat politiserende betekent dat we mensen continu wakker moeten schudden over onrechtvaardigheid.”
• Het waarborgen van (de toegang tot) rechten
• Het collectiviseren van maatschappelijke problemen
Nabijheid
“Het realiseren van grondrechten vraagt basiswerk, nabijheid, relaties opbouwen en daar tijd voor krijgen
en maken, onvoorwaardelijk elkaar kunnen ontmoeten, laagdrempelig en vrijblijvend kunnen zijn. Het
gaat bijvoorbeeld om samen de was ophangen of twee uur in de wachtzaal zitten met cliënten, om tien
minuten binnen te zijn bij de dokter, …“
• Aanwezig zijn in de leefwereld van personen in een kwetsbare situatie
• Fysieke en mentale betekenis
Proceslogica
“We moeten werken met onzekerheid en telkens een bereidheid hebben om daarin een engagement op
te nemen. Samen met de cliënt of die mens op weg zijn, in een soort gelijkwaardigheid, zonder in een
radeloosheid te vervallen omdat je geen einddoel hebt. Als je dingen mee laat bepalen door mensen, dan
weet je niet waar je uitkomt. Het is niet volledig te controleren. Maar als alles duidelijk is op voorhand,
dan knip je het pedagogische eruit en net dan wordt het onverantwoordelijk.”
• Ervaringskennis, inspraak en participatie staan centraal
• Laboratorium- en experimenteerfunctie van sociaal werk
• Nood aan alternatieve verantwoordingsmechanismen
Generalistisch werken
“De expertise van een sociaal werker is breed: je hebt oog voor verschillende aspecten van het mens-zijn
en kan via je kennis van de sociale kaart ook gericht doorverwijzen.”
• Een integraal perspectief
• Brugfiguur of kruispuntwerker
• Netwerkvorming
Verbindend werken
“Sociaal werk werkt verbindend. Het maakt voortdurend verbindingen tussen mensen die zich wel of net
niet in een kwetsbare situatie bevinden, tussen diensten, tussen dienstverleners, tussen beleidsmakers en
sociaal werkers, tussen beleidsmakers en maatschappelijk kwetsbaren, etc.”
, • Individuele component: versterken van individuen en groepen
• Collectieve component: verbinding in buurten en op lokaal niveau
• Verbinden met maatschappelijke instituties
Krachtlijnen onder druk
Redenen waarom krachtlijnen onder druk staan :
• Een context van schaarste
• Toegenomen caseload en werklast
• Toegenomen registratiedruk en bureaucratisering
• De politiserende opdracht staat onder druk
• Minder groot maatschappelijk en politiek draagvlak voor het collectiviseren van problemen
2.KRUISPUNTDENKEN
• Kruispuntdenken of Intersectionaliteit
• Komt uitvoerig aan bod tijdens les Diversiteit-Discriminatie-Racisme
3.SOCIAL JUSTICE & SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
• David Miller, 1999:
• hoe de goede en slechte dingen van het leven moeten verdeeld worden over de
(menselijke) leden van een samenleving
• Als we beleid aanklagen –stellen dat iets onrechtvaardig is– dan bedoelen we dat een
persoon, of categorie van personen, minder voordelen geniet dan hoe het eigenlijk hoort
te zijn in vergelijking met hoe andere leden van de samenleving het stellen
• Theorieën over rechtvaardigheid handelen primair over de rechtvaardigheid van ‘sociale
systemen’.
• Rechtvaardigheid als individuele deugd is eerder een zaak van ethiek.
3. SOCIAL JUSTICE & SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
• Twee theorieën over sociale rechtvaardigheid
• De eerste, Social Justice, van John Rawls is ouder (jaren ‘70)
• De tweede, Capability Approach, van Sen en Nussbaum, is recenter (2000 + )
• Beide liggen aan de grondslag van hedendaags ethisch denken over sociaal werk
• Capability Approach gaat niet alleen over denken maar geeft ook methodisch vorm aan
hedendaags sociaal werk
• ZIE HOOFDSTUK 5 DEZE LES
DEEL 2
SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
Inleiding
John Rawls = filosoof, = liberaal, = sociaal contract denker, = politiek
John Rawls, A Theory of Justice, 1971
• “Het juiste komt voor het goede.”
• “Elke persoon bezit een op rechtvaardigheid gefundeerde onschendbaarheid die zelfs omwille
van de welvaart van de samenleving als geheel niet terzijde geschoven kan worden.”
Gedachte-experiment van Rawls
• Mensen worden opgesloten in auditorium en krijgen opdracht.
• Jullie komen straks terecht in een nieuwe samenleving waarvan jullie nu de basisregels mogen
vastleggen. Schrijf enkel die regels op waarover consensus is
• Het heeft definitieve consequenties, onherroepbaar
• Je weet nu niet wie je straks zal zijn in de nieuwe samenleving (arm of rijk, man of vrouw,
blank of zwart, geloof, geaardheid, …)
, De sluier der onwetendheid
Originele positie
• Inspiratie voor gedachte-experiment
• Vertrekt van ‘originele positie’ waarin mensen ‘achter een sluier van onwetendheid’ beslissen op
basis van welke principes ze willen samenleven.
• Rawls denkt dat mensen, vanuit die originele positie, tot unaniem besluit zullen komen dat ze
samenleving willen met zo groot mogelijk pakket grondrechten.
• Rawls noemt datgene waarmee we redelijkerwijs zouden instemmen achter de sluier van
onwetendheid ‘de overlappende consensus’
Overlappende consensus
• De overlappende consensus = onafhankelijke en onpartijdige set van principes, gedacht los van
elk particulier levensbeschouwelijk/religieus denkkader
• Ook = de grondwettelijke basisprincipes waarop onze samenleving gebouwd is
• Op basis van die overlappende consensus is samenleven in diversiteit mogelijk.
• Politiek lilberalisme: alle mensen kunnen instemmen met de overlappende consensus, als ze hun
gezond verstand gebruiken
Wederkerigheid
• Wat is gezond verstand en redelijkheid?
• Wederkerigheid: het perspectief van de ander innemen én er ook rekening mee houden
• Vb.: recht om te geloven impliceert recht van anderen om niet te geloven
• Sluier van onwetendheid verplicht om het perspectief van de ander in rekening te brengen
• Vrijheid en gelijke behandeling die mensen voor zichzelf opeisen, moeten ze ook anderen
gunnen. (wie dat niet kan, zet zich buitenspel)
Verdere uitwerking
• Om tot neutrale principes en regels te komen die in ieders belang zijn: loskomen van onszelf, een
‘view from nowhere’ innemen.
• Wederkerigheid: denken vanuit perspectief van de ander.
• Iedereen is vrij om het leven volgens de eigen inzichten, waarden en normen vorm te geven.
• Vrijheid en gelijkheid vereisen ook inzet en strijdbaar engagement op het gebied van non-
discriminatie, anti-racisme, gelijkekansenbeleid.
• Ook minimale basis instellen voor zelfrespect en zelfontplooiing.
• En inzetten op onderwijs, want autonomie is een capaciteit die ontwikkeld en gevormd moet
worden.
• Geen vrijheid en gelijkheid zonder reële handelingsmogelijkheden en zonder adequaat
onderwijs.
SOCIALE RECHTVAARDIGHEID John Rawls, A Theory of Justice, 1971
• Aangaan van imaginair sociaal contract tussen mensen
• Rechtvaardigheid:
• Vertrekkend vanuit ‘original position’, iedereen vertrekt van ‘gelijkwaardige’ positie
• Ieder individu zet zijn eigen belang aan de kant
• Iedereen moet kunnen beschikken over de primaire sociale goederen
• Primaire sociale goederen:
• Een aantal fundamentele vrijheidsrechten, zoals vrijheid van meningsuiting, vrijheid van
vereniging, vrijheid van beweging en beroepskeuze, …
• Gelijke toegang tot macht en verantwoordelijke posities
• Inkomen en vermogen
• De mogelijkheid om je zelfrespect te handhaven
• Gelijke kansen?
• Vanuit original position streven naar gelijke kansen voor iedereen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Zara24. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now