Ik geef mijzelf
een like
2-6-2020
De invloed van social media op het
zelfbeeld van jongeren in Middelburg
Lisa Verboom
HZ University of Applied Sciences
Opleiding Pedagogiek
CU46019
Plaats: Middelburg
Versienummer: 1
,Samenvatting
Rond de puberteit kan dit zelfbeeld flink dalen, dit komt omdat de jongere zichzelf vergelijkt met
leeftijdsgenoten. Tegenwoordig kan een jongere zichzelf niet alleen vergelijken met leeftijdsgenoten,
maar ook met een hoop andere mensen op social media. De onrealistische beelden op social media
kunnen een negatieve invloed uitoefenen op het zelfbeeld van de jongeren, het kan bijvoorbeeld
zorgen voor jaloezie of hebzucht. Door het huidige digitale tijdperk is iedere jongere in staat om
wanneer hij wil en zo vaak als hij wil op social media te kijken. Dit gebruik kan het welzijn, zelfrespect
en zelfbeeld beïnvloeden. Voor dit onderzoek luidt de centrale onderzoeksvraag als volgt: welke
ervaringen hebben jongeren tussen de 18 en 20 jaar uit Middelburg met de invloed van social media
op hun zelfbeeld?
Er is een kwantitatief explorerend onderzoek gehouden met vier jongeren tussen de 18 en 20 jaar uit
Middelburg. De geïnterviewde jongeren benoemen tevreden te zijn met zichzelf. Wel zijn er een
aantal respondenten die aangeven onzekerheden te hebben over het uiterlijk. De jongeren hebben
interesse en zijn nieuwsgierig naar wat er op social media geplaatst wordt. De geïnterviewde
jongeren zijn zich bewust van de onwerkelijkheid van bepaalde beelden op social media. Zij kunnen
de realistische beelden van de onrealistische scheiden. Een resultaat wat ook bij alle respondenten
naar boven komt, is dat zij de mening van anderen belangrijk vinden. Vooral meiden ervaren sociale
vergelijking waardoor zij beïnvloed worden in hun zelfbeeld, ze benoemen het perfecte plaatje te
zien op social media waardoor er hebzucht en jaloezie ontstaat, daarnaast gebruiken ze de beelden
die vertoond worden op social media als maatstaaf. Onder de mannelijke respondenten komt vooral
de positieve beïnvloeding van social media overeen. Hetgeen dat op social media vertoond wordt,
wordt eerder gezien als een inspiratiebron waaruit deze jongens motivatie en inspiratie halen.
Wanneer een jongere wordt blootgesteld aan media waarin het uiterlijk centraal staat, verwacht hij
ook op zijn uiterlijk beoordeeld te worden. Dit zorgt er voor dat de wens om iets aan het eigen
uiterlijk te verbeteren, wordt beïnvloed door het gebruik van social media. Van de vier geïnterviewde
respondenten is te zien dat de meiden weldegelijk beïnvloed worden door de beelden die zij zien, dit
kan mogelijk komen doordat er sociale vergelijking plaatsvindt. De meiden vergelijken zichzelf met
wat zij op social media zien, waardoor er een wens voor verandering ontstaat. Het is opvallend dat
de jongens hierin verschillen van de meiden. De invloed die social media op hen heeft, uit zich in dat
zij hierdoor op ideeën komen, inspiratie opdoen en/of juist motivatie krijgen om door te gaan met
hetgeen waar zij graag mee bezig zijn zoals bijvoorbeeld fitnessen. Zij kijken niet op naar bepaalde
beelden op social media, maar zien dit juist als een inspiratiebron wat hen motiveert en stimuleert.
Dit kan mogelijk te maken hebben met de houding die jongens hebben tegenover social media en
het positievere zelfbeeld.
De ervaringen die jongeren op doen, worden door ieder bekenken vanuit het eigen referentiekader.
Dit referentiekader komt voort uit het zelfbeeld van een jongere. Er is te zien dat het zelfbeeld onder
de jongeren verschilt, waar vooral de meiden een lager/negatiever zelfbeeld ervaren op uiterlijk vlak.
Het is mogelijk dat dit negatieve zelfbeeld door werkt op de wijze hoe de vrouwelijke respondenten
naar social media kijken. Tussen het zelfbeeld en de ervaringen die jongeren op social media op doen
kan er voor zowel jongens als meiden mogelijk een verband in liggen, doordat deze factoren op
elkaar door werken. Om niet beïnvloed te worden door anderen of jezelf te vergelijken met anderen,
is het belangrijk om sterk in je schoenen te staan. Een positief zelfbeeld is de basis om jezelf verder te
kunnen ontwikkelen. Daarom is het van belang om te beginnen met het versterken van het zelfbeeld
van tienermeisjes. Het wordt aanbevolen om op middelbare scholen in Middelburg een training
zelfvertrouwen vergroten aan te bieden met als na traject intervisie lessen.
1
, Inhoud
Samenvatting..........................................................................................................................................1
1. Inleiding..............................................................................................................................................4
2. Theoretisch kader...............................................................................................................................5
2.1 Adolescentie.................................................................................................................................5
2.2 Zelfbeeld.......................................................................................................................................5
2.2.1 Verschil jongens en meiden...................................................................................................5
2.2.2 Feedback................................................................................................................................6
2.3 Social media..................................................................................................................................6
2.4 Invloed social media.....................................................................................................................6
2.4.1 Influencers.............................................................................................................................6
2.4.2 Onrealistisch beeld................................................................................................................6
2.5 Implicaties voor het onderzoek....................................................................................................7
3. Methode.............................................................................................................................................8
3.1 Onderzoek soort, type en ontwerp...............................................................................................8
3.2 Onderzoekspopulatie en eenheden..............................................................................................8
3.2.1 Het steekproefkader en soort................................................................................................8
3.3 Procedure.....................................................................................................................................9
3.4 Meetinstrument...........................................................................................................................9
3.5 Betrouwbaarheid en validiteit......................................................................................................9
3.6 Ethische overwegingen...............................................................................................................10
4. Resultaten.........................................................................................................................................11
4.1 Deelvraag 1: hoe ervaren jongeren hun eigen zelfbeeld?...........................................................11
4.2 Deelvraag 2: wat voor emoties ervaren jongeren op social media?...........................................11
4.3 Deelvraag 3: wat is het verschil tussen het zelfbeeld van jongens en meiden met betrekking tot
de invloed die social media hierop heeft?........................................................................................12
5. Discussie...........................................................................................................................................13
5.1 Analyse deelvraag 1....................................................................................................................13
5.2 Analyse deelvraag 2....................................................................................................................13
5.3 Analyse deelvraag 3....................................................................................................................14
6. Conclusies en aanbevelingen............................................................................................................15
6.1 Conclusies...................................................................................................................................15
6.1.1 Deelvraag 1: hoe ervaren jongeren hun eigen zelfbeeld?....................................................15
6.1.2 Deelvraag 2: wat voor emoties ervaren jongeren op social media?....................................15
2
een like
2-6-2020
De invloed van social media op het
zelfbeeld van jongeren in Middelburg
Lisa Verboom
HZ University of Applied Sciences
Opleiding Pedagogiek
CU46019
Plaats: Middelburg
Versienummer: 1
,Samenvatting
Rond de puberteit kan dit zelfbeeld flink dalen, dit komt omdat de jongere zichzelf vergelijkt met
leeftijdsgenoten. Tegenwoordig kan een jongere zichzelf niet alleen vergelijken met leeftijdsgenoten,
maar ook met een hoop andere mensen op social media. De onrealistische beelden op social media
kunnen een negatieve invloed uitoefenen op het zelfbeeld van de jongeren, het kan bijvoorbeeld
zorgen voor jaloezie of hebzucht. Door het huidige digitale tijdperk is iedere jongere in staat om
wanneer hij wil en zo vaak als hij wil op social media te kijken. Dit gebruik kan het welzijn, zelfrespect
en zelfbeeld beïnvloeden. Voor dit onderzoek luidt de centrale onderzoeksvraag als volgt: welke
ervaringen hebben jongeren tussen de 18 en 20 jaar uit Middelburg met de invloed van social media
op hun zelfbeeld?
Er is een kwantitatief explorerend onderzoek gehouden met vier jongeren tussen de 18 en 20 jaar uit
Middelburg. De geïnterviewde jongeren benoemen tevreden te zijn met zichzelf. Wel zijn er een
aantal respondenten die aangeven onzekerheden te hebben over het uiterlijk. De jongeren hebben
interesse en zijn nieuwsgierig naar wat er op social media geplaatst wordt. De geïnterviewde
jongeren zijn zich bewust van de onwerkelijkheid van bepaalde beelden op social media. Zij kunnen
de realistische beelden van de onrealistische scheiden. Een resultaat wat ook bij alle respondenten
naar boven komt, is dat zij de mening van anderen belangrijk vinden. Vooral meiden ervaren sociale
vergelijking waardoor zij beïnvloed worden in hun zelfbeeld, ze benoemen het perfecte plaatje te
zien op social media waardoor er hebzucht en jaloezie ontstaat, daarnaast gebruiken ze de beelden
die vertoond worden op social media als maatstaaf. Onder de mannelijke respondenten komt vooral
de positieve beïnvloeding van social media overeen. Hetgeen dat op social media vertoond wordt,
wordt eerder gezien als een inspiratiebron waaruit deze jongens motivatie en inspiratie halen.
Wanneer een jongere wordt blootgesteld aan media waarin het uiterlijk centraal staat, verwacht hij
ook op zijn uiterlijk beoordeeld te worden. Dit zorgt er voor dat de wens om iets aan het eigen
uiterlijk te verbeteren, wordt beïnvloed door het gebruik van social media. Van de vier geïnterviewde
respondenten is te zien dat de meiden weldegelijk beïnvloed worden door de beelden die zij zien, dit
kan mogelijk komen doordat er sociale vergelijking plaatsvindt. De meiden vergelijken zichzelf met
wat zij op social media zien, waardoor er een wens voor verandering ontstaat. Het is opvallend dat
de jongens hierin verschillen van de meiden. De invloed die social media op hen heeft, uit zich in dat
zij hierdoor op ideeën komen, inspiratie opdoen en/of juist motivatie krijgen om door te gaan met
hetgeen waar zij graag mee bezig zijn zoals bijvoorbeeld fitnessen. Zij kijken niet op naar bepaalde
beelden op social media, maar zien dit juist als een inspiratiebron wat hen motiveert en stimuleert.
Dit kan mogelijk te maken hebben met de houding die jongens hebben tegenover social media en
het positievere zelfbeeld.
De ervaringen die jongeren op doen, worden door ieder bekenken vanuit het eigen referentiekader.
Dit referentiekader komt voort uit het zelfbeeld van een jongere. Er is te zien dat het zelfbeeld onder
de jongeren verschilt, waar vooral de meiden een lager/negatiever zelfbeeld ervaren op uiterlijk vlak.
Het is mogelijk dat dit negatieve zelfbeeld door werkt op de wijze hoe de vrouwelijke respondenten
naar social media kijken. Tussen het zelfbeeld en de ervaringen die jongeren op social media op doen
kan er voor zowel jongens als meiden mogelijk een verband in liggen, doordat deze factoren op
elkaar door werken. Om niet beïnvloed te worden door anderen of jezelf te vergelijken met anderen,
is het belangrijk om sterk in je schoenen te staan. Een positief zelfbeeld is de basis om jezelf verder te
kunnen ontwikkelen. Daarom is het van belang om te beginnen met het versterken van het zelfbeeld
van tienermeisjes. Het wordt aanbevolen om op middelbare scholen in Middelburg een training
zelfvertrouwen vergroten aan te bieden met als na traject intervisie lessen.
1
, Inhoud
Samenvatting..........................................................................................................................................1
1. Inleiding..............................................................................................................................................4
2. Theoretisch kader...............................................................................................................................5
2.1 Adolescentie.................................................................................................................................5
2.2 Zelfbeeld.......................................................................................................................................5
2.2.1 Verschil jongens en meiden...................................................................................................5
2.2.2 Feedback................................................................................................................................6
2.3 Social media..................................................................................................................................6
2.4 Invloed social media.....................................................................................................................6
2.4.1 Influencers.............................................................................................................................6
2.4.2 Onrealistisch beeld................................................................................................................6
2.5 Implicaties voor het onderzoek....................................................................................................7
3. Methode.............................................................................................................................................8
3.1 Onderzoek soort, type en ontwerp...............................................................................................8
3.2 Onderzoekspopulatie en eenheden..............................................................................................8
3.2.1 Het steekproefkader en soort................................................................................................8
3.3 Procedure.....................................................................................................................................9
3.4 Meetinstrument...........................................................................................................................9
3.5 Betrouwbaarheid en validiteit......................................................................................................9
3.6 Ethische overwegingen...............................................................................................................10
4. Resultaten.........................................................................................................................................11
4.1 Deelvraag 1: hoe ervaren jongeren hun eigen zelfbeeld?...........................................................11
4.2 Deelvraag 2: wat voor emoties ervaren jongeren op social media?...........................................11
4.3 Deelvraag 3: wat is het verschil tussen het zelfbeeld van jongens en meiden met betrekking tot
de invloed die social media hierop heeft?........................................................................................12
5. Discussie...........................................................................................................................................13
5.1 Analyse deelvraag 1....................................................................................................................13
5.2 Analyse deelvraag 2....................................................................................................................13
5.3 Analyse deelvraag 3....................................................................................................................14
6. Conclusies en aanbevelingen............................................................................................................15
6.1 Conclusies...................................................................................................................................15
6.1.1 Deelvraag 1: hoe ervaren jongeren hun eigen zelfbeeld?....................................................15
6.1.2 Deelvraag 2: wat voor emoties ervaren jongeren op social media?....................................15
2
