Taak 1 Bedreigingen van volksgezondheid
Wat is publieke/ volksgezondheid?
Enerzijds de gezondheidstoestand van de bevolking, anderzijds het geheel aan activiteiten ter
bevordering van de gezondheid van de bevolking.
(Wikipedia)
Hoe is de volksgezondheid tot stand gekomen? (Ziekte)
Geschiedenis volksgezondheid
Demografische transitie = er vindt een transitie in een tijdbestek van 100 tot 150 jaar plaats van een
situatie met hoge sterfte- en geboortecijfers naar een situatie met lage sterfte- en geboortecijfers.
Geboortecijfers nemen later af, door langzame aanpassing aan de hogere overlevingskans van
kinderen. Door vertraging -) sinds 18e eeuw is wereldbevolking 10x zo groot geworden.
- Toegenomen LV en populatie.
(Mackenbach & Stronks)
Welke verschuivingen zie je in ziekte/ bedreigingen?
Epidemiologische transitie
Verschuiving doodsoorzaak patronen:
1. Tijdperk van epidemieën en hongersnood (tot eind 19e eeuw).
Sterfte hoog door infectieziekten: incidentele hongersnoden, maagdarminfecties, luchtweginfectie.
2. Tijdperk van afnemende pandemieën (1875-1920).
Kanker, hart- en vaatziekten en ongeval letsels.
3. Tijdperk van degeneratieve en door de mens veroorzaakte aandoeningen (tot 1970).
Forse stijging sterfte aan hart- en vaatziekten; deze moderne ziekten slaan vooral op middelbare en
oudere leeftijd toe -) sterkte toename levensverwachting.
=) Delayed degenerative diseases (later vervolgd).
,Infectieziekten namen af én er kwamen effectieve medische interventies (midden 20e eeuw):
- Sulfonamiden (1935).
- Antibiotica (1945-1950).
- Vaccinaties (1950).
; kunnen slecht klein deel van daling sterftecijfer verklaren.
Andere belangrijke factoren
• Hygiënische maatregelingen en andere vormen collectieve preventie.
• Toegenomen welvaart (verbeterd voedingsaanbod).
,3 hoofdideeën public health; sanitaire beweging (1830-1875)
• De meeste gezondheidsproblemen zijn terug te voeren op blootstelling aan ongunstige
omgevingsinvloeden en dus vatbaar voor preventie.
• Problemen in de volksgezondheid zijn het best op te lossen door collectieve maatregelen.
• Kwantitatieve onderzoeksmethoden zijn het geschiktst om volksgezondheidsproblemen te
bestuderen en oplossingen voor die problemen te ontwerpen en evalueren.
Sanitary movement = een beweging van in politiek opzicht radicale artsen.
Als reactie op slechte arbeids- en woonomstandigheden. Ook armoede en uitbuiting,
drinkwatervoorziening en vuilafvoer.
• Edwin Chadwick; sanitary idea.
‘Ziekte wordt veroorzaakt door kwalijke dampen die vrijkomen door rotting van organisch materiaal’
-) riolering.
• John Snow; besmetting cholera via waterpomp tegengegaan.
• Relatie tussen sociale ongelijkheid en gezondheid.
Rudolf Virchow (1848): ‘Geneeskunde is een sociale wetenschap, en politiek niets anders dan
geneeskunde op grote schaal.’
, Nederland
- Hygiënisten (1865)
Ali Cohen (1866) eerste; ‘Handboek der openbare gezondheidsregeling en der geneeskundige politie’.
Samuel Coronel (1874); kinderarbeid (onder 12) afschaffen.
- Geneeskundige staatstoezicht (1865); landelijke, provinciale en gemeentelijke besturen
adviseren op het gebied van volksgezondheid.
- Einde 19e eeuw: via wetgeving en subsidies ‘gezonde volkswoningen’ bouwen.
- 1872: Wet op de besmettelijke ziekten.
- 1960-1970: sociale zekerheid met uitkeringen -) opkomst verzorgingsstaat en progressieve
belastingheffing -) verschillen in inkomen namen af.
Sociale hygiëne = richtte zich op het beïnvloeden van sociale omstandigheden, om daarmee
besmetting, slechte voeding en andere specifieke risicofactoren van ziekte te bestrijden
(sociaalwetenschappelijke kennis).
Publieke hygiëne = richtte zich op gezondheidsbescherming voor de bevolking als geheel
(natuurwetenschappelijke kennis).
Preventie successen op 5 gebieden:
- Zwangerschap en kinderleeftijd.
- Arbeidsomstandigheden.
- Ongeval letsel.
- Leefwijzen.
- Preventieve medische interventies.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannevdwetering7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.