Samenvatting ontwikkelingspsychologie
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Ontwikkelingspsychologie: thema’s en contexten............................................................5
1.1 Thema’s van ontwikkeling............................................................................................................5
1.2 Perspectieven op ontwikkeling....................................................................................................6
Hoofdstuk 2 Theorieën binnen de ontwikkelingspsychologie................................................................7
2.1 De rol van theorieën in de ontwikkelingspsychologie..................................................................7
2.2 Oorsprong van het denken over menselijke ontwikkeling...........................................................7
2.3 Behaviorisme en maturationisme in de vroege twintigste eeuw.................................................7
2.4 Psychodynamiek en ethologie.....................................................................................................8
2.5 Belangrijke theorieën over cognitieve ontwikkeling....................................................................9
2.6 Informatieverwerking en computationele verklaringen voor cognitieve ontwikkeling..............10
2.7 Neurowetenschap en ontwikkelingstheorieën..........................................................................11
Hoofdstuk 3 Onderzoeksmethoden in de ontwikkelingspsychologie..................................................12
3.1 Methodologische aanpakken om menselijke ontwikkeling te bestuderen................................12
3.2 Methodes voor dataverzameling...............................................................................................12
3.3 Kwalitatieve onderzoeksmethoden...........................................................................................13
3.4 Selecteren van een steekproef..................................................................................................14
3.5 Onderzoeksontwerp in ontwikkelingspsychologie.....................................................................14
3.6 Bestuderen van verandering over tijd........................................................................................15
3.7 De ethiek van onderzoek met kinderen.....................................................................................16
Hoofdstuk 4 Fysieke ontwikkeling: groeien van het lichaam...............................................................17
4.1 Prenatale ontwikkeling..............................................................................................................17
4.2 Risico’s in de prenatale omgeving..............................................................................................17
4.3 De geboorte...............................................................................................................................19
4.4 Fysieke groei..............................................................................................................................20
4.5 Seksuele rijping..........................................................................................................................21
Hoofdstuk 5 De biologie van ontwikkeling: genen, zenuwstelsel, hersenen en omgeving..................23
5.1 Het proces van genetische transmissie......................................................................................23
5.2 Erfelijkheid en genexpressie......................................................................................................23
5.3 Genetische stoornissen..............................................................................................................24
5.4 Gedragsgenetica........................................................................................................................26
5.5 Ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel..................................................................27
, 5.6 Ontwikkelings-cognitieve neurowetenschappen.......................................................................28
Hoofdstuk 6 Perceptuele en sensorisch-motorische ontwikkeling......................................................30
6.1 Leren om te ontvangen..............................................................................................................30
6.2 Ontwikkeling van de sensorische systemen...............................................................................31
6.3 Multisensorische ontwikkeling..................................................................................................32
6.4 De perceptie van baby’s en kinderen over hunzelf en de wereld om hen heen........................32
6.5 Sensorimotorische ontwikkeling................................................................................................34
6.6 Verandering van staat en slaap in kindertijd..............................................................................36
Hoofdstuk 7 Emotionele ontwikkeling en hechting.............................................................................36
7.1 Vroege emotionele ontwikkeling...............................................................................................37
7.2 Primaire en secundaire emoties................................................................................................37
7.3 Het begrip van kinderen van hun eigen en andermans emoties................................................39
7.4 Hechting.....................................................................................................................................40
Hoofdstuk 8 Taal en communicatie.....................................................................................................44
8.1 De antecedenten van taalontwikkeling......................................................................................45
8.2 Theorieën van taalontwikkeling.................................................................................................46
8.3 Semantische ontwikkeling.........................................................................................................47
8.4 De verwerving van grammatica.................................................................................................47
8.5 Kennis over taal.........................................................................................................................49
8.6 Faciliteren van taalontwikkeling bij kinderen............................................................................49
Hoofdstuk 9 Cognitieve ontwikkeling: de wortels van kennis..............................................................50
9.1 Piagets theorie van cognitieve ontwikkeling..............................................................................50
9.2 Piagets constructivisme.............................................................................................................50
9.3 Een fasetheorie over cognitieve ontwikkeling...........................................................................50
9.3.1 De sensorimotorische periode............................................................................................51
9.3.2 De concrete operationele periode......................................................................................52
9.3.3 De formele operationele periode........................................................................................53
9.4 Evaluatie van Piagets theorie.....................................................................................................53
9.5 Vygotsky’s socioculturele theorie over cognitieve ontwikkeling................................................53
9.6 Evaluatie van Vygotsky’s theorie...............................................................................................55
9.7 Sociaal cognitieve ontwikkeling: begrijpen en leren van anderen.............................................55
Hoofdstuk 10 De ontwikkeling van cognitieve functies.......................................................................57
10.1 Cognitieve psychologie en ontwikkelingspsychologie..............................................................57
10.2 Leren in baby’s en kinderen.....................................................................................................57
10.3 Het informatieverwerkingsmodel van cognitieve ontwikkeling...............................................58
10.4 De ontwikkeling van executieve functies en cognitieve strategieën........................................58
2
, 10.5 Ontwikkelingsveranderingen in significante cognitieve vaardigheden....................................59
10.6 Veranderingen in mentale representaties: impact op informatieverwerking..........................61
10.7 Metacognitie............................................................................................................................62
Hoofdstuk 11 Intelligentie, prestaties en leren....................................................................................63
11.1 Theorieën van intelligentie......................................................................................................63
11.2 Toetsen van intelligentie..........................................................................................................64
11.3 Individuele verschillen in intelligentie......................................................................................65
11.4 Processen van leren.................................................................................................................66
11.5 Leren van leraren en leeftijdsgenoten.....................................................................................67
11.6 Buiten de normen: hoogbegaafdheid en intellectuele achterstanden....................................67
11.7 Creativiteit...............................................................................................................................68
Hoofdstuk 12 Ouders, leeftijdsgenoten en sociale relaties..................................................................69
12.1 De familie.................................................................................................................................69
12.2 De sociale context van het familieleven...................................................................................71
12.3 Leeftijdsgenoten......................................................................................................................71
12.4 De ontwikkeling van vriendschap............................................................................................74
Hoofdstuk 13 Sociale identiteit: geslacht, geslachtsrollen en etniciteit...............................................75
13.1 Sekse en gender in ontwikkeling..............................................................................................75
13.2 Biologie, cognitie en gender.....................................................................................................76
13.3 Sociale invloeden op gender-typering.....................................................................................77
13.4 De ontwikkeling van het begrip over etnische groepen en vooroordelen...............................78
Hoofdstuk 14 Moraliteit, altruïsme en agressie...................................................................................79
14.1 Morele ontwikkeling................................................................................................................79
14.2 Gedrag en morele ontwikkeling...............................................................................................80
14.3 Prosociaal gedrag en altruïsme................................................................................................81
14.4 De ontwikkeling van agressie...................................................................................................82
Hoofdstuk 15 Atypische ontwikkeling..................................................................................................84
15.1 De ontwikkelingsbenadering voor ontwikkelingsstoornissen..................................................84
15.2 Wat is atypische ontwikkeling?................................................................................................84
15.3 Classificeren van ontwikkelingsstoornissen.............................................................................85
15.4 Ontwikkelingsstoornissen........................................................................................................85
15.5 Gedragsstoornissen.................................................................................................................86
15.6 Aandachtsdeficientie/hyperactiviteitsstoornis (ADHD)...........................................................86
15.7 Depressie bij kinderen.............................................................................................................87
15.8 Autismespectrumstoornis........................................................................................................87
Hoofdstuk 16 Ontwikkeling in volwassenheid.....................................................................................89
3
, 16.1 Het belang van het perspectief van een levenspanne.............................................................89
16.2 Fysieke veranderingen tijdens de volwassenheid....................................................................89
16.3 Cognitieve en gedragsmatige veranderingen in de volwassenheid.........................................90
16.4 Sociale ontwikkeling in de volwassenheid...............................................................................91
16.5 Succesvol verouderen..............................................................................................................93
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisanvdkamp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.