Wat zijn de kenmerken van het sociaal recht? (FOPDAS) (p16-26)
1 Originele rechtsbronnen en/of rechtsfiguren
In het sociaal recht vindt men rechtsfiguren die in andere rechtstakken
niet worden aangetroffen. Als voorbeeld hiervan kan worden verwezen
naar:
CAO (=overeenkomst tussen 1 of meer representatieve WNorganisaties en
een of meer WG of een of meer WGorganisaties)
Kan ook bindend zijn voor niet betrokken partijen
Principe van de relativiteit vh contractenrecht deels verlaten
(overeenkomst enkel bindend voor contracterende partijen)
Arbeidsreglement (=soort van huishoudelijk reglement in alle
ondernemingen van de private en publieke sector tav het personeel)
Verordeningsbevoegdheid van sommige sociale zekerheidsinstellingen.
RIZIV heeft verordeningsbevoegdheid waarmee ze KB’s kan wijzigen (id
ziekteverzekering)
Paritair beheer= Sociale partners mogen mee ‘besturen’ van sociale
zekerheidsdiensten.
‘Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie’= het wettelijk stelsel van de
openbare overlegorganen voor WGs en WNs in de bedrijfstak en op
nationaal niveau. Maken hiervan deel uit: de NAR, de CRB, de Sociaal-
economische raad voor Vlaanderen, de Economische en Sociale raad voor
het Brussels Hoofdstedelijk gewest en de paritaire comités.
2 Autonomie van het sociaal recht
Het sociaal recht bezit een eigen cohesie en wetmatigheid, hoewel deze
autonomie niet volledig is. Voor de oplossing van sociaalrechtelijke problemen
soms terugvallen op administratief recht, verbintenissenrecht, strafrecht
naargelang het geval.
3 Een mengeling van het publiek recht en het privaatrecht
Sociale zekerheidsrecht:
- Publiekrecht (grotendeels): Regelt de verhouding van de sociaal verzekerde tov een SZ
instelling.
- Privaat recht: Overeenkomsten tussen geneesheren en ziekenfondsen bepalen o.m. de
rechten voor de sociaal verzekerden.
De combinatie: toekenning leefloon
Arbeidsrecht
- Privaatrecht: Arbeidsovereenkomstenrecht, cao, regeling jaarlijkse vakantie +
vakantiegeld voor bed
- Publiekrecht: AVV cao, strafrechterlijk, werking vd Arechtbanken, jaarlijkse vakantie voor
arb (via SZ)
4 Dwingend recht
Wél keuze: Met wie AO sluiten + welke functie
Maar, ¾ van het sociaal recht is dwingend recht (ten voordele van een bepaalde
1
, groep)
Soms openbare orde recht: ten voordele van het algemeen belang
Het arbeidsovereenkomstenrecht is veelal van dwingend recht tvv de
werknemer (indien bepalingen de rechten van de WN inkorten/verplichtingen
verzwaren= nietig)
5 Overvloed aan strafbepalingen (miskenning recht -> misdrijf)
Belgisch sociaal recht: Alles is strafbaar, niet enkel wat zeer ernstig is. Niet altijd
gevangenis, kan adm boete zijn (zie verder).
6 Federaal recht (overwegend), soms gemeenschaps- of
gewestelijk recht
Bevoegdheid gemeenschappen bv: taalgebruik in sociale verhoudingen,
beroepsbijscholing, arbeidsverhoudingen in het onderwijs
Bevoegdheden gewesten bv: arbeidsmarktbegeleiding van leefloners, controle op
beschikbare werklozen = arbeidsbemiddeling
Leg uit: toegang tot de Belgische arbeidsmarkt en specifieke markten
(bv haven). (p26-29)
Binnen Europese Economische Ruimte = vrije verkeer van werknemers.
= Afschaffing van elke discriminatie tussen WN van de lidstaten op grond van
nationaliteit op het vlak arbeidsvoorwaarden (werkgelegenheid, beloning,…)
Buiten de E.E.R.: strikte normen
= Doel: bescherming nationale arbeidsmarkt + stabiliteit tussen vraag en aanbod
Systeem van arbeidsvergunningen en arbeidskaarten.
WG moet voor een in het buitenland verblijvende werknemer arbeidsvergunning
aanvragen voor toegang tot de nationale arbeidsmarkt. WN moet houder zijn van
een arbeidskaart.
VW voor kaart en vergunning = AO gesloten
Blue card: Vlotte toegang tot grondgebied België voor hooggekwalificeerde WN
uit niet EU-lidstaten.
Vaak immigratie- en aanwervingsstop bij economische crisis (hoge
werkloosheid)
Zie sancties voor WG die niet EU WN illegaal tewerkstellen!
Havencontingent: Binnen de gebieden die reglementair als havengebieden
werden omschreven kunnen de taken van havenarbeid enkel door erkende
havenarbeiders worden verricht. De erkenning als havenarbeider = arbeidskaart
nodig van PC. Deze vergunning wordt aan die arbeidskrachten verleend die
voldoen aan de reglementaire voorwaarden van geschiktheid, opleiding en
beroepsbekwaamheid kan ingetrokken worden
hebben soepele werkloosheidsregelingen, werken normaal op dagbasis, geen
werk = gunstige werkloosheidsregeling
(Bewijs van de individuele arbeidsovereenkomst) Welke AO en
bedingen moeten schriftelijk zijn? (p52-53)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lindekerckhofs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.