Summary
Volledige samenvatting van het OPO algemene farmacologie OOGZORG
- Course
- Institution
Uitgebreide en volledige samenvatting van het vak algemene farmacologie. Aangevuld met notities uit elke les. Succes!
[Show more]
2 reviews
By: EG1306 • 1 year ago
By: studenteOOGZORG • 1 year ago
Thanks for the review!
By: timappelen • 1 year ago
By: studenteOOGZORG • 1 year ago
Thank you for leaving a review!
Seller
Follow
studenteOOGZORG
Reviews received
Content preview
ALGEMENE FARMACOLOGIEDEEL I: INLEIDING TOT DE FARMACOLOGIE
HOOFDSTUK 1: ENKELE DEFINITIES
Geneesmiddel GM (farmacon/medicijn) = elke enkelvoudige of samengestelde substantie met diagnostische,
therapeutische of profylactische eigenschappen voor mens/dier
Er zijn GM met maar 1 actief bestanddeel, er zijn er ook met verschillende actieve bestanddelen
Bv. Dafalgan met cafeïne: paracetamol met cafeïne werken samen om hoofdpijn te verlichten
Profylactisch = preventief, nog voor de ziekte optreedt
Farmacologie = de wetenschap die de wisselwerking tussen levende organismen en scheikundige stoffen
onderzoekt
Wat doet ons lichaam met een stof en wat doet de stof met ons lichaam?
Farmacotherapie = de benaming voor de behandeling (therapie) van ziekten en aandoeningen met
geneesmiddelen (farmaca)
Behandeling van aandoeningen door middel van GM
1. Causale therapie: de oorzaak van de ziekte/aandoening behandelen
2. Symptomatische therapie: GM kiezen door middel van de symptomen, symptomen onderdrukken
3. Substitutietherapie: stoffen waar een te kort aan is bijvullen met de kunstmatige variant
HOOFDSTUK 2: HET GENEESMIDDEL
DE OORSTPRONG VAN GENEESMIDDELEN
1. Plantaardig: meeste GM zijn van plantaardige oorsprong: zijn daarna synthetisch vervaardigd
stoffen isoleren (extractie), zuiveren en structuur ontrafelen, daarna synthetisch produceren
(Structuur eventueel aanpassen: stabiliteit, activiteit en toxiciteit)
Veel planten/kruiden bevatten krachtige werkzame stoffen
Plantaardige alkaloïden: altijd N aanwezig, stoffen zijn basisch (veel GM voor oog zijn hiervan afkomstig)
Bv. Cafeïne = plantaardig alkaloïd met stimulerende eigenschappen
Bv. Atropine = mydriaticum komt van de plant Atropa Belladonna/wolfskers
Werd vroeger gebruikt door vrouwen om pupilopening te verwijden
Tegenwoordig wordt het gebruikt o-in oogonderzoeken om te voorkomen dat de pupil vernauwt
Bv. Opium = afkomstig uit zaadbol van Papaver
Opium bevat verschillende alkaloïden: codeïne en morfine worden opiaten genoemd = sterke
pijnstillers
Bv. Pilocarpine = afkomstig van bladeren van Zuid-Amerikaanse Pilocarpus
Pilocarpine zorgt voor miose/pupilvernauwing wordt gebruikt bij glaucoom
, 2. Microbieel: afkomstig van micro-organismen
Bacteriën en schimmels
Penicilline = antibioticum dat wordt geproduceerd door penicillium (penseelschimmel genoemd door
vorm) als bescherming tegen bacteriën
Petrischaaltje raakte besmet met de schimmel rondom werden er geen bacteriën meer
teruggevonden. Men leerde hieruit bacteriële besmettingen te genezen die voordien dodelijk waren.
Bacterie Streptomyces venezuelae produceert antibioticum chlooramfenicol: wordt enkel nog lokaal
gebruikt (oogdruppel) door sterke bijwerkingen
Dierlijk
Insuline: eerste bronnen waren koeien, varkens, paarden
Hirudine: bloed verdunnende stof geproduceerd door bloedzuigers hieruit andere bloedverdunners
kunnen ontwikkelen
Nu ook allebei synthetisch vervaardigd
3. Mineraal: afkomstig van gesteenten
Bepaalde mineralen zoals zink, ijzer, talk afkomstig uit ijzerertsen, dus stenen
Bv. Ijzersulfaat voor behandeling anemie (bloedarmoede)
Bv. Talk en zink oxide bij huidaandoeningen
Bv. Aluminium hydroxide als antacidum (tegen brandend maagzuur)
4. Scheikundig: puur synthetisch vervaardigd
Tegenwoordig verdedigen zuiver synthetische producten het grootste deel van de nieuwe GM
GENEESMIDDELENONTWIKKELING
= de weg van een mogelijks farmacologisch werkzame stof naar een nieuw GM, dat veilig en doeltreffend is
Tijdrovend, inefficiënt en kostelijk proces dat geen garantie heeft op succes kan soms 12-14 jaar duren van
ontdekking tot registratie als GM
Verschillende fasen:
1. Drug discovery
Vroeger: nieuwe moleculen ontdekt uit werkzame bestanddeel van traditionele remedies OF
toevallige ontdekking
Nu: Men kijkt op chemisch niveau wat er mis is in een bepaalde cel, chemische stoffen die aanwezig
zijn worden gescreend sleutel-op-slot-systeem: kapot slot, telkens andere stoffen uitproberen die
passen er worden verschillende passende sleutels gevonden
Veelbelovende moleculen = hits worden verder getest in preklinische fase
, 2. Preclinical
Er wordt nog niet op mensen getest, wel toxiciteitstests in vitro en op proefdieren
Weegt het voordeel op tegen het risico?
3. Clinical phase
I. Lage dosissen aan gezonde jonge vrijwilligers zijn er bijwerkingen? Werkt het ook op de
mens?
II. Beperkte groep patiënten heeft het een gewild effect?
III. Grotere groepen nog problemen of bijwerkingen? Gewenst therapeutisch effect?
4. Approval
Registratiedossier wordt ingediend bij EMA (op Europees niveau) of FAGG (op Belgisch niveau)
Bij goedkeuring: GM wordt geregistreer op Europees of Belgisch niveau en krijgt VHB-nummer =
Vergunning voor in Handel Brengen
Geneesmiddelenbewaking = farmacovigilantie elke vergunninghouder/farmaceutische firma moet
hier een systeem voor hebben
Dient voor het opsporen van zeldzame bijwerkingen = bijwerkingen die maar 1/1000 keer ofzo
voorkomen
Verhoogde GM-bewaking de eerste 3j na registratie teken:
WETGEVING ROND GENEESMIDDELEN
Geregistreerd GM heeft VHB-nummer en is uitsluitend verkrijgbaar in een apotheek = monopolie van de
apotheker
Medisch hulpmiddel: werking van het werkzaam bestanddeel rust op een fysisch/mechanisch proces
Bv. Verbanden, krukken, rolstoel, brillen, contactlenzen, brace…
Medische hulpmiddelen moeten voorzien zijn van een CE logo niet te verwarren met china export teken
NAAMGEVING VAN GENEESMIDDELEN
1 GM kan aangeduid worden met verschillende namen
- Chemische naam
- Generieke naam (stofnaam)
- Merknaam
DE BIJSLUITER
- N
De bijsluiter in de verpakking = de patiëntenbijsluiter -
eenvoudig geschreven zodat het voor het publiek mogelijk (
is om te begrijpen: bevat info over correct en veilig gebruik 4
van een geneesmiddel -
h
- Indicatie: ziekte/symptomen waarom je dit GM zou nemen y
- Dosering: hoeveel mag ik er nemen d
r
- Contra-indicaties: reden om een bepaald GM niet te mogen nemen
o
- Bijwerkingen x
- Interacties y
- Geschiktheid bij zwangerschap/borstvoeding p
h
SKP = voor zorgverleners uitgebreidere, wetenschappelijke info dan de bijsluiter in verpakkingen
, HOOFDSTUK 3: TOEDIENING VAN GENEESMIDDELEN
TOEDIENINGSWEGEN EN TOEDIENINGSVORMEN VAN FARMACA
1. Orale toedieningsvormen: gaan via de mond het lichaam binnen, het GM wordt ingeslikt
Vaste vormen: tabletten, capsules, bruistabletten…
Vloeibare vormen: siroop, druppels…
(mondspoeling is geen orale toediening, want je spuugt het terug uit eerder lokale toediening)
2. Sublinguaal: opname van mond rechtstreeks naar de bloedbaan (onder tong)
Tabletten, sprays… komt dus niet in spijvertering terecht
3. Rectaal: GM wordt langs de anus ingebracht
Zetpillen of suppo’s, klysma’s (lavement)
4. Transdermaal
Transdermaal therapeutisch systeem = geneesmiddelenpleister kan soms 3 dagen sterke pijnstillers
afgeven
Transdermale gel
Je behandeld niet het stukje huid, maar je gebruikt dat stukje huid als toegang tot de bloedbaan
5. Pulmonaal: GM wordt ingeademd
6. Injectie
Intraveneus: rechtstreeks in bloedvat
Intramusculair: injectie in de spier
Subcutaan: injectie onderhuids
7. Topisch: lokale toediening
Zalf, oogdruppels, neusspray…
OVERZICHT VAN DE TOEDIENINGSSWEGEN EN TOEDIENINGSVORMEN
1 dezelfde stof kan onder verschillende toedieningsvormen voorkomen
Parenteraal = via injectie
Systemische toediening
= komt in bloedstroming terecht
Lokale toediening= we werken op plek waar het nodig is MAAR kan nog in bloedbaan terecht komen (heeft dan
wel bijwerkingen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studenteOOGZORG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now