Summary
Samenvatting Aardrijkskunde
- Course
- Level
In deze samenvatting wordt het hoofdstuk ''Middellandse zeegebied'' (H3) uit de zesde klas van het vwo behandeld.
[Show more]
Seller
Follow
aimeereginavandam
Content preview
SE 62H3 – Middellandse zeegebied
3.1 Platentektoniek rond de Middellandse zee
Het Middellandse zeegebied bevindt zich op een convergente plaatgrens, waarbij de Afrikaanse plaat
richting de Euraziatische plaat schuift (convergentie). Dit proces wordt veroorzaakt door het
wegzakken van de oceanische korst, soort subductie, wat nog steeds in het oostelijke deel
plaatsvindt.
Er is hier echter wel wat geks. De Euraziatische plaats schuift niet goed aan, sterker nog, die beweegt
een beetje weg van Afrika. Dit noemen we het roll back principe, met als gevolg dat er op de
convergente plaatgrens rekkrachten actief zijn.
De sterkste rek vind plaats in het westelijke deel, omdat hier de convergerende beweging het minst
is en dus de rek het sterkst. De continentale korst is hierdoor uitgerekt en verzakt, hierdoor is onder
andere de Tyrrheense zee (met laaggelegen bekkens) ontstaan.
Het stukje van de Afrikaanse plaat dat in het noorden nog over is, noemen we de Apulische plaat
(een zogenaamde microplaat).
Sommige verzakte gebieden en mini-oceanen zijn als gevolg van convergentie en divergentie
ontstaan en weer dichtgedrukt. Op deze plekken vinden we nu jonge gebergtes, ook wel alpiene
plooiingsgebieden genoemd (bv. de Alpen of de Pyreneeën). Deze bestaan vooral uit
sedimentgesteenten, bestaande uit klei, zand of kalk die zijn afgezet op de oceaanbodem.
Op sommige plekken is de rek zo groot geweest dat er magma omhoog is gekomen en zo een nieuwe
oceanische korst gevormd heeft – bijvoorbeeld de Tyrrheense Zee en de Zwarte Zee.
In Italië bevinden zich de meest actieve vulkanen, als gevolg van de subductie en de rek in de
Tyrrheense Zee waardoor er op de plaatgrens extra magma omhoog.
De Egeïsche Zee is ook een door rek verzakt gebied, alleen zijn de verzakkingen hier beperkt en
steken de toppen van het voormalige gebergte nog boven de zee uit (Griekse eilanden).
Turkije ligt op de Anatolische plaat die door het afbreken van de Arabische plaat richting het westen
geduwd wordt. Hierdoor stuit deze plaat op de Egeïsche plaat en vormt het een gebergte.
De Iberische plaat (Spanje en Portugal) is al lange tijd aan het ronddraaien, met als gevolg dat de
gebergtes in alle richtingen lopen.
In Spanje komen geen actieve vulkanen voor, omdat zowel de subductie als de rek beëindigd zijn.
Hierdoor komt er geen/nauwelijks magma meer omhoog.
3.2 Een onrusti g gebied
De Middellandse zee is geen restant van een oude oceaan die ooit tussen Afrika en Europa bestond,
het is een weggezakt gebied als gevolg van het roll back principe.
Het oosten loopt het meest gevaar op aardbevingen. Dit komt door de draaiende beweging van
Afrika, waarbij allerlei microplaten langs elkaar bewegen en de spanning continu wordt opgebouwd.
,langrijkste vulkanen:
Vesuvius – stratovulkaan, dus explosief (pliniaanse uitbarsting). Hierbij gaat het om een
onderduikende plaat waarbij er magma omhoog komt, wat leidt tot vulkanisme.
Stromboli – minder explosief (stromboliaanse uitbarsting). Hierbij gaat het ook om de
onderduikende plaat, alleen kan de plaat bij een lagere temperatuur smelten, wat op die ple
tot vulkanisme. Het magma komt op de uitgerekte plekken door de aardkorst naar boven.
Santorini. De Afrikaanse plaat duikt onder de Anatolische plaat, typisch subductie. Wel is er s
van een uitrekking waardoor de continentale plaat zich steeds meer uitbreid richting het zuid
Etna – soort schildvulkaan die zich bevindt op een scheur. Het magma is hier minder stroperi
komt meer mantelmateriaal omhoog, de uitbarstingen zijn rustiger als gevolg van andere
samenstelling (met Si van de ionische plaat) en het rustig omhoog komen van magma via de
plekken in de plaat als gevolg van te veel rekspanning.
noorden zijn de uitbarstingen het meest explosief, daarna komen de vulkanen bij Stromboli
lgens de Etna met haar soms explosief en soms effusieve uitbarsting.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aimeereginavandam. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now