In dit document vind je een samenvatting van het vak maatschappijleer. De samenvatting gaat over een Parlementaire democratie. Ik heb het boek Maatschappelijke thema's H3 samengevat. Paragraaf 1: wat is een democratie? Paragraaf 2: politieke stromingen. Paragraaf 3: politieke partijen. Paragraaf 4:...
maatschappijleer H3 paragraaf 1 wat is een democratie?
Algemeen belang
Politiek kun je het best beschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het
land te besturen. Ze beslissen over zaken die algemeen belang hebben omdat
veel mensen er nu/later wat mee te maken krijgen. Dit kan op gebied zijn van:
- Welvaart, zoals de zorg voor voldoende banen voor jongeren.
- Volksgezondheid, zoals het wegwerken van wachtlijsten in het zh.
- Infrastructuur, zoals aanleg & onderhoud van brug, weg & dijk.
- Onderwijs, zoals het veranderen van de exameneisen.
- Buitenlandse betrekkingen, zoals het uitzenden van militairen.
Om deze zaken te regelen is er geld nodig, daarom betalen wij belasting. En we
profiteren van alle voorzieningen. We beslissen indirect mee over de besteding
van het belastinggeld omdat we de politici kiezen die hierover beslissen.
Directe en indirecte democratie
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect
invloed uitoefent op de politieke besluitvorming. Het overblijfsel van deze
directe democratie is het referendum waarbij kiesgerechtigde burgers
rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
Ondanks het referenda heeft Nederland net als de meeste andere landen geen
directe maar een indirecte democratie. Het volk neemt niet zelf beslissingen,
maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers in het parlement.
Voordelen: met een klein groepje kom je sneller tot besluiten & ze kunnen zich
grondig verdiepen in allerlei ingewikkelde onderwerpen waar je als burger geen
tijd voor hebt. We spreken bij een indirecte democratie ook wel van een
parlementaire democratie omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het
parlement vormen.
Kenmerken parlementaire democratie
De rechtsstaat met grondrechten vormt het fundament van onze democratie.
Dankzij de grondrechten kun je invloed uitoefenen, bijv. stemmen en
demonstreren (mening uiten). Parlement = 1e en 2e kamer.
, Belangrijkste kenmerken die in Nederland zijn vastgelegd in de grondwet:
• Burgers hebben politieke grondrechten:
- Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en
verkozen te worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier mening uiten.
• Over de politieke besluiten staan belangrijke regels in de grondwet:
- De regering & het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe
besluit.
• Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met
de rechten van minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet
zomaar worden afgeschaft, ook niet als de meerderheid dat zou willen.
• Er is persvrijheid. Het idee hier achter is dat je als burger pas effectief
invloed kan uitoefenen op de politiek als je beschikt over betrouwbare &
onafhankelijke informatie.
Van dictatuur naar democratie
1848 – grondwetswijziging, de macht ligt niet meer bij de koning maar bij de
gekozen volksvertegenwoordigers.
1917- invoering kiesrecht mannen.
1919- invoering kiesrecht vrouwen.
Dictatuur
Bij een dictatuur ligt alle macht in handen van eén persoon of een kleine
groep mensen. Dictaturen kunnen erg van elkaar verschillen. Naast
alleenheerschappij van personen zijn er ook dictaturen die gebaseerd zijn
op een ideologie. Bij een religieuze dictatuur is de machtsuitoefening
volledig gebaseerd op de religieuze wetgeving. Bij militaire dictaturen heeft
het leger lange tijd de macht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janellevdg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.63. You're not tied to anything after your purchase.
