Inleiding tot het recht : samenvatting
academiejaar 2020-2021
1
De Bolle Jessie
,Inhoud
Deel I : het recht en zijn bronnen ........................................................................................................... 4
I. Het begrip recht .......................................................................................................................... 4
A. Recht is een geheel van bindende regels ............................................................................... 4
B. Het recht moet de samenleving ordenen en in stand houden ............................................. 5
C. Recht vereist gezag ................................................................................................................. 5
D. Besluit...................................................................................................................................... 6
II. Indeling van het recht ................................................................................................................. 7
1. Publieksrecht .......................................................................................................................... 7
2. Privaatrecht............................................................................................................................. 8
3. Bijzondere rechtstakken ......................................................................................................... 8
4. Internationaal recht ................................................................................................................ 8
5. Andere indelingen .................................................................................................................. 9
III. Bronnen van het recht .......................................................................................................... 10
A. Algemeen : materiële en formele rechtsbronnen ............................................................... 10
B. De wet ................................................................................................................................... 10
C. De algemene rechtsbeginselen ............................................................................................ 18
D. De rechtspraak ...................................................................................................................... 19
E. De gewoonte ......................................................................................................................... 20
F. Pseudo-wetgeving ................................................................................................................ 20
G. Paralegale normen................................................................................................................ 20
H. De rechtsleer ......................................................................................................................... 21
I. De billijkheid ......................................................................................................................... 21
Deel II : De rechtstakken ...................................................................................................................... 22
I. Burgerlijk recht ......................................................................................................................... 22
A. Inhoud – begrip ..................................................................................................................... 22
B. Disciplines ............................................................................................................................. 22
C. Enkele basisbegrippen FAMILIErecht ................................................................................... 22
D. Enkele basisbegrippen VERMOGENSrecht ........................................................................... 31
II. Gerechtelijk recht ..................................................................................................................... 33
a. Begrippen .............................................................................................................................. 33
b. Fundamentele principes “recht spreken” ............................................................................ 33
c. Beginselen burgerlijk procesrecht ........................................................................................ 34
d. Organisatie van de rechterlijke macht ................................................................................. 34
e. Rechterlijke organisatie ........................................................................................................ 34
f. Andere organen bij het rechtspreken .................................................................................. 34
2
De Bolle Jessie
, g. Verloop van de procedure .................................................................................................... 34
h. Bewijsregeling ....................................................................................................................... 34
i. Bemiddeling .......................................................................................................................... 34
III. Ondernemingsrecht .............................................................................................................. 34
IV. Sociaal recht .......................................................................................................................... 34
V. Staatsrecht ................................................................................................................................ 34
➢ Begrip .................................................................................................................................... 34
➢ De instellingen ...................................................................................................................... 34
C. De grondwettelijke rechten en vrijheden ............................................................................ 52
➢ De grondwettelijke rechten en vrijheden ............................................................................ 54
VI. Administratief recht.............................................................................................................. 54
VII. Straf- en procesrecht ............................................................................................................ 54
E. Begrippen .............................................................................................................................. 54
F. De grondwettelijke beginselen ............................................................................................ 54
G. Enkele basisbegrippen van het strafrecht ........................................................................... 55
H. Enkele basisbegrippen van het strafprocesrecht ................................................................ 57
VIII. Fiscaalrecht ........................................................................................................................... 60
IX. Internationaal en Europees recht ........................................................................................ 61
A. Begrip .................................................................................................................................... 61
B. Enkele begrippen internationaal recht ................................................................................ 61
C. De Eu ..................................................................................................................................... 61
1. Algemeen .............................................................................................................................. 61
2. Bevoegdheden ...................................................................................................................... 61
3. De instellingen ...................................................................................................................... 62
3
De Bolle Jessie
, Deel I : het recht en zijn bronnen
I. Het begrip recht
Geen universele definitie van het begrip ‘recht’, verschilt van maatschappij tot
maatschappij en onderscheid normensysteem als moraal, Godsdienst, beleefdheid
→Soms in ’wet’ en geen morele norm, soms ‘morele norm’ en geen ‘wet’
Veel verschillende definities
➢ Deels tijds- en plaatsgebonden
➢ (gemeenschappelijke) elementen die vaak
terugkomen
• Een geheel van bindende regels
• Die beogen het samenleven te
ordenen, die door een (legitieme)
gezags functie worden
afgedwongen, desnoods met
“sanctie en dwang”
→Je mag liegen in het recht, maar NIET als je onder eed staat.
A. Recht is een geheel van bindende regels
➔ Recht is een geheel van regels waaraan iedereen zich moet houden. Deze regels worden
onderverdeeld in 5 verschillende soorten categorieën :
➢ Gebods-, verbods-, en verlofbepalingen
Leggen bepaald gedrag op, verbieden bepaalde daad laten aan rechtssubjecten toe
bepaalde handelingen te stellen (zonder dat ze daartoe verplicht zijn)
➢ Regels toepasbaar na keuze
Regels die slechts van toepassing zijn indien een individu tussen verschillende
vormen van mogelijk gedrag een keuze heeft gemaakt voor een welbepaald gedrag
(Bv: Wettelijke voorschriften m.b.t. De wijze waarop beroepskosten kunnen worden
begroot in de personenbelasting en die slechts van belang zijn indien de betrokkene
geen gebruik wenst te maken van forfaitair bepaalde kostenpercentages)
➢ Wilsaanvullende regels
Van kracht indien partijen geen eigen regeling hebben voorzien. (Bv: koop tussen
partijen is voltrokken zodra er overeenkomst is over zaak en prijs, ook al is de zaak
nog niet geleverd of de prijs nog niet betaald. Die regel is niet van toepassing indien
de partijen zijn overeengekomen dat de eigendomsoverdracht slecht zal
plaatshebben na volledige betaling van het gekochte verwerp.)
➢ Ondersteunende regels
Door instellingen te organiseren, begrippen te definiëren, werking van de
gedragsregels in tijd en ruimte te omschrijven (=bevat geen eigenlijke
gedragsvoorschriften
➢ Technische regels
Regels, formaliteiten (akten, procedures,..) termijnen die omwille van de
rechtszekerheid werden ingevoerd, zodat het niet eerbiedigen ervan meestal
4
De Bolle Jessie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jessiedebolle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.08. You're not tied to anything after your purchase.