Samenvatting Visie op
Begeleiden
Visie op begeleiden: een
dynamisch begrip
Maatschappelijke evoluties
Naar een multiculturele samenleving
Van een uniculturele samenleving naar een multiculturele samenleving, door:
o Mensen zijn mobieler
o Ze migreren (tijdelijk of duurzaam)
o Waarom? Door uiteenlopende redenen maar steeds met de reden om de kwaliteit
van hun leven te verbeteren
Verschillende culturele invloeden rekening houden met nieuwe culturele waarden en
normen
o Een hulpverlener moet rekening houden met een diversiteit aan culturele
werkelijkheden
Diversiteit aan culturele werkelijkheden
Een vloed aan communicatiemogelijkheden
Communicatiemogelijkheden zijn verruimd
Informatiestroom is breder, onuitputtelijker, minder gefilterd, directer …
Enerzijds:
o Informatie mega beschikbaar, toegankelijker
o Bespaart tijd en energie bv. niet meer naar de bib moeten gaan
Anderzijds:
o Vragen stellen bij de betrouwbaarheid van deze mega beschikbare informatie
Mensen moeten zelf meer uitwijzen of iets belangrijk, waardevol of betekend kan zijn
Betekenisgeving wordt steeds meer individueel aangelegenheid
Een postmodernistische samenleving
Teloorgang van de grote verhalen
o = dat de grote utopische ideologieën aan invloed hebben verloren
o Wat heeft daar toe geleid? De steeds groeiende heterogeniteit aan werkelijkheden,
visies, meningen, gewoonten, waarden en normen
Welke evolutie? Van modernisme naar postmodernisme
o Modernisme = de aanvaarding van een alles betekenende metawerkelijkheid
o Postmodernisme = de aanvaarding van verschillende werkelijkheden; De
werkelijkheid is geen universum, maar wordt een multiversum
1
, Van een universum naar een multiversum
Mensen vallen op zichzelf terug om het leven betekenis te geven
o De evolutie is niet voor alle mensen even gemakkelijk mensen vallen op hun eigen
terug om hun leven betekenis te geven
Mensen moeten in een wereld van verschillende werkelijkheden steeds
meer een particuliere keuze maken
Een kritische houding tegenover het gezag
Waarden als kritische ingesteldheid, creativiteit en zelfontplooiing winnen aan belang
De overheid wordt meer ter verantwoording geroepen
Beslissing worden niet zomaar meer aanvaard / Mensen worden mondiger doordat ze
minder bereid zijn om gezagsbeslissingen blindelings te gehoorzamen, hierdoor kwamen …
om deze ontevredenheid op te vangen
o Vakbonden
o Klachtendiensten
o Meldpunten
Een individualiserende samenleving
Van standaardgezin naar nieuwere gezinsvormen
o Het klassieke gezin is geen ankerpunt meer jongeren moeten omgaan met
tegengestelde belangen jongeren voelen zich vaker onthecht
Meer verantwoordelijkheid voor eigen succes en eigen falen
o Opzoek gaan naar individuele ontplooiingskansen
Mensen zijn meer op zichzelf aangewezen
o De groep is minder dan vroeger een krachtbron
Individuele vrijheid en individueel belang vaker de voorkeur dan het groepsbelang
Vervreemding, vereenzaming
Een toenemende verzakelijking
Economische conjunturele ontwikkeling
o We evolueren naar een overheid die steeds meer toeziet op de organisatie van de
hulpverlening
Minder middelen, meer hulpvragen
Toezicht op ‘de organisatie van de hulpverlening’ vanuit de overheid
Kwantiteit of kwaliteit?
o Is de hulpverlening efficiënt genoeg?
Zijn we met de voornoemde evoluties
uitgepraat? / Zijn dit de enige evoluties?
Neen, natuurlijk niet
Demografische evolutie in de maatschappij
o toenemende vergrijzing…
2
, Actuele ingrijpende maatschappelijke gebeurtenissen
o De X dossiers (Dutroux affaire): invloed op de jeugdhulp?
o Recente terroristische aanslagen: welke invloed heeft dit op onze hulpverlening?
Werken met mensen van een vreemde origine?
Geschiedenis
Paradigmaverschuivingen in het
(ortho)pedagogische werkveld: inleiding
Paradigma =
o Een flexibel verschijnsel
o Als meerdere mensen zich min of meer in dezelfde visie kunnen herkennen
o Een soort bril waarmee je naar de werkelijkheid kijkt en interpreteert
Dit beïnvloedt het handelen
o Verscheidene paradigma's kunnen naast elkaar bestaan
Paradigmaverschuivingen
o = omschreven als een geheel van wetenschappelijke bevindingen dat op een bepaald
moment als maatgevend wordt beschouwd. Het is een gemeenschappelijk
denkmodel, referentiekader of gedachtegoed dat ons denken en handelen richting
geeft. (Van Hove, 2012)
o Paradigma hangt nauw samen met de waarden / normen die op dat moment in
samenleving centraal staan
Maakt gebruik van eigen concepten, die een verandering in het theoretisch
denken benadrukken
o Een verschuiving heeft invloed op de visie en beeldvorming ten aanzien van mensen
met een beperking
Een nieuw paradigma vereist andere competenties van de opvoeding –
begeleider
Verschillende paradigma’s:
o Het medisch model
Segregatie
o Het ontwikkelingsmodel
Normalisatie
Integratie
o Het burgerschapsmodel
Inclusie
Het medisch model
Tot de jaren 70 actief
Persoon met een beperking had verzorging nodig (genezing was uitzonderlijk)
Defectvisie / defectparadigma = binnen dit model werden mensen met een beperking gezien
als patiënten die verzorging nodig hadden én in uitzonderlijke gevallen konden genezen
3
, Dit paradigma beschouwt handicaps dus als ziektes of stoornissen in het individu die leiden
tot tekorten in het dagelijks functioneren (Van Gennep, 2007)
o De hulpverlening werd opgevat als onderdeel van de gezondheidszorg
Focus op beperking i.p.v. op mogelijkheden
Zorg in de vorm van instituten (aparte gemeenschappen)
o = institutionele hulpverlening
Segregatie
o = mensen (met een defect) apart plaatsen (letterlijk)
De kwaliteit van de zorg bestond hoofdzakelijk uit het aanbieden van dagelijkse verzorging
(Van Hove, 2007)
Kenmerken Instituut cultuur:
o Afgesloten ten opzichte van de omgeving
o Afzonder van sociale netwerken
o Specialisatie gericht op specifieke handicaps en verzorging waarbij van de patiënt
vverantwoordelijkheden, beslissingen, keuzemogelijkheden, ... worden overgenomen
Hulpverlening is gericht op het geven van medicatie en verzorging
o De “goede” maatschappij beschermen
Het ontwikkelingsmodel
Vanaf jaren 70
Focus niet enkel op verschillen, maar ook op overeenkomsten tussen mensen met en zonder
handicap
De mens heeft mogelijkheden/wensen
o Beperkingen wegwerken
o Met als doel om mensen te laten deelnemen aan de maatschappij
Normalisatie
Normalisatieprincipe = mens met een beperking krijgt hulpverlening in een zo normaal
mogelijke omgeving
Normalisatie = de mensen in een gespecialiseerde voorziening zo normaal mogelijk laten
leven, een zo normaal mogelijk leven aanbieden
o Wat in onze maatschappij als gebruikelijk en 'normaal' wordt beschouwd als richtlijn
te aanvaarden voor de omgang met de persoon met een handicap
Hulpverlening
o Mens met een beperking woonde in de samenleving bv. gezinsvervangende tehuizen
o “Normaal” = de richtlijn
o Wat is normaal?
Nirjé en Wolfensberger – 6 normalisatieprincipes:
o Normaal week-, dag-, en jaarritme
De dagindeling met een ‘normaal’ karakter hebben: opstaan wanneer
'iedereen dit doet, eten in een groepsgrootte die vergelijkbaar is met een
gemiddeld gezin, …
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberdefraine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $22.11. You're not tied to anything after your purchase.