Internationaal recht = het geheel van rechtsregels die de internationale betrekkingen (mondiale belangen =
wereldlijke belangen) regelen tussen internationale rechtssubjecten.
Het gaat hierbij over het internationaal publiek recht. Dit recht regelt de relatie tussen de verschillende staten.
Mondiaal
Regionaal
Specifiek
DE ROL VAN HET INTERNATIONAAL RECHT
De reden dat het internationaal recht bestaat is dat verschillende staten naast elkaar kunnen bestaan (co-existentie)
en dat ze kunnen samenwerken (cooperatie).
1. IR bakent de bevoegdheden van staten af
a. Bepaalt wie waar regeert
Territoriale soevereiniteit = een staat kan de regels maken binnen zijn grondgebied, niet daarbuiten.
Een andere staat kan zich niet bemoeien met het rechtssysteem in een ander land.
b. Bepaalt wanneer een entiteit een staat is en hoe nieuwe staten ontstaan
2. IR regelt de interacties tussen staten
a. Wat als staten een geschil hebben? Enz.
3. IR zorgt ervoor dat staten kunnen samenwerken
a. Binnen internationale organisaties
b. Door verdragen te ondertekenen
KENMERKEN VAN HET INTERNATIONAAL RECHT
1. Het IR is een horizontale rechtsorde (elke staat is gelijk, elke staat is soeverein)
2. In het IR bestaat geen centrale wetgever
a. De VN neemt enkel niet-bindende resoluties
b. Uitz. De veiligheidsraad en jus cogens
3. In het IR bestaat geen centrale rechter
a. Geen verplichte rechtsmacht
4. In het IR bestaat geen wereldpolitie
5. IR is voor de uitvoering ervan grotendeels afhankelijk van het nationale recht
6. IR is zeer breed zeer uitgebreid
a. Verschillende onderwerpen: klimaat, mensenrechten, economie…
7. IR wordt grotendeels beïnvloed door de internationale politiek
RECHTSSUBJECTEN
INLEIDING
Rechtssubject = entiteiten of personen die de bekwaamheid bezitten om deel te nemen aan het rechtsverkeer in de
internationale rechtsorde; die internationale rechtspersoonlijkheid bezitten.
1
,Iemand die in het IR rechtssubjectiviteit bevat kan:
Internationale rechtshandeling verrichten
Internationale rechten bezitten
Internationale verplichten hebben
Rechten op internationaal niveau afdwingen
Internationaalrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wegens schenden van zijn verplichtingen
Volledige rechtssubjectiviteit = het subject kan op alle manieren aan het rechtsverkeer deelnemen.
Beperkte rechtssubjectiviteit = het subject heeft sommige maar niet alle bekwaamheden.
Staten Niet-statelijke actoren
Tot ver in de 20ste eeuw enkel staten Internationale organisaties
Individuen
Multinationals
Heilige stoel
Beperkte rechtssubjectiviteit
Volledige rechtssubjectiviteit
Afgeleide rechtssubjecten
Primaire rechtssubjecten
STATEN
Staat = een entiteit die soeverein is en beschikt over een bevolking, een grondgebied en een regering.
CONSTITUTIEVE BESTANDDELEN VAN EEN STAAT
GRONDGEBIED
Grondgebied = de ruimte waarover een staat daadwerkelijk, geldig en op exclusieve wijze zijn bevoegdheden
uitoefent (= territoriale soevereiniteit).
Grondgebied moet voldoende bepaalbaar zijn. Grenzen moeten niet volledig vastleggen. Er zijn nog veel
grensconflicten denk hierbij aan Koerilen of Israël.
BEVOLKING
Bevolking = het geheel van personen dat op duurzame wijze met een staat is verbonden door de rechtsband van de
nationaliteit.
Voorwaarden:
Moet permanent zijn
o Antarctica heeft geen permante bevolking => geen staat
Geen minimumaantal vereist
Moet geen homogene groep zijn
Personen moeten de nationaliteit van de staat hebben
o Geen vreemdelingen
2
,ER BESTAAT EEN OVERHEID DIE EFFECTIEF GEZAG UITOEFENT (GEZAGSSTRUCTUUR)
Interne dimensie = de overheid moet in staat zijn om alle staatsfuncties uit te oefenen ten aanzien van zijn bevolking
en binnen zijn grondgebied. In principe is de staat vrij dit te organiseren zoals hij wenst maar er zijn toch beperkingen.
Externe dimensie = de overheid moet bekwaam zijn om betrekkingen met andere staten te onderhouden en
internationale verplichtingen na te komen.
FUNDAMENTELE KENMERKEN VAN EEN STAAT
SOEVEREINITEIT
Soevereiniteit = een staat heeft exclusief gezag ten aanzien van zijn grondgebied en de daar levende bevolking en dit
onafhankelijk (juridisch) van enig ander gezag. Er staat niemand boven de staat.
GELIJKHEID
Gelijkheid = alle staten hebben gelijke rechten en plichten. (juridisch)
Juridische gelijkheid ≠ politieke gelijkheid
EENHEID VAN STAAT
Eenheid van staat = rechtssubjectiviteit komt toe aan de gehele staat. Hoewel elke staat bestaat uit onderdelen is dit
een interne aangelegenheid. Het internationaal recht houdt daar geen rekening mee. Toch kunnen onderdelen van
staten een zelfstandige bevoegdheid hebben om internationale rechtsbetrekkingen aan te gaan.
STAATSVORMING
HOE KOMT EEN STAAT TOT STAND?
DEKOLONISATIE
Dekolonisatie is het proces waarbij kolonies zelfstandig worden van een moederland.
Jaren ‘60
Recht op zelfbeschikking
o Een mensenrecht van een groep (volk)
o Ieder volk heeft het recht om zijn eigen pad uit te stippelen
ONTBINDING
Ontbinding = uiteenvallen van een staat in 2 of meer nieuwe staten waarvan geen enkel geacht wordt de identiteit
van de vorige over te nemen, tenzij hierover een akkoord bestaat. De oorspronkelijke staat verdwijnt.
Bv. Sovjet-Unie, Tsjechoslowakije, Joegoslavië…
FUSIE- AANEENSLUITING
Fusie = 2 of meer staten vormen samen een nieuwe staat en houden daarbij zelf op te bestaan.
Bv. DDR => Duitsland, Noord en Zuid-Vietnam => Vietnam…
3
, AFSCHEIDING
Afscheiding = een staat scheidt zich af van een andere staat, de moederstaat
Met toestemming van de moederstaat: legaal
o = cessieverdragen
o Bv. Montenegro
Zonder toestemming van de moederstaat: illegaal
o => want schending van de territoriale integriteit. Uitzonderlijk wordt dit toch aanvaard door de
internationale gemeenschap
o Bv. Kosovo
NIET TOEGELATEN VEROVERING VIA GEWELD OF OORLOG
JURIDISCHE BEOORDELING VAN CLAIMS VAN NIEUWE STATEN
Vanaf wanneer komt de nieuwe staat daadwerkelijk tot stand?
Constitutionele elementen moeten aanwezig zijn
Andere factoren spelen een rol
o Legaliteit
o Beginsel van zelfbeschikking
o Erkenning door andere staten!!!!
LEGALITEIT
Legaliteit = nieuwe staat mag niet tot stand komen op een manier die het internationaal recht schendt.
Bv. Noord-Cyprus, Krim
ERKENNING DOOR ANDERE STATEN
Erkenning door andere staten = eenzijdige rechtshandeling waarbij een staat te kennen geeft dat hij een nieuwe staat
als lid van de internationale gemeenschap aanvaardt.
Individueel of collectief:
Individuele erkenning is de erkenning van een staat door een andere staat.
Collectieve erkenning is de erkenning van een staat door een groep staten.
Uitdrukkelijk of stilzwijgend:
Uitdrukkelijk erkenning gebeurt door een eenzijdige handeling van de regering waaruit blijkt dat zij een staat erkent
als lid van de internationale gemeenschap. (via papieren)
Stilzwijgende erkenning gebeurt niet door expliciet te zeggen dat je een staat erkent, maar door in overeenstemming
daarmee te handelen.
Politiek proces: (politieke beslissing)
Staten kunnen om politieke redenen besluiten om een staat niet te erkennen, ook al functioneert die volledig als
realiteit in de internationale rechtsorde.
Voorwaarden:
Bij de erkenning van staten kunnen er bepaalde voorwaarden aangekoppeld zijn.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller idsm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.