2. Transurethrale katheterisatie
2.1. Omschrijving
Inbrengen van een steriele katheter via de urethra tot in de blaas met als doel:
- Evacuatie van urine uit de blaas
- Inbrengen van medicatie in de blaas (al dan niet enige tijd ter plaatse)
2.2. Eenmalige transurethrale katheterisatie
2.2.1. Omschrijving
Via de urethra inbrengen van een flexibele, steriele katheter tot in de blaas met als doel:
- Evacuatie van de urine uit de blaas
- Inbrengen van medicatie
Eens dit doel bereikt is wordt de katheter terug verwijderd!
2.2.2. Indicaties
2.2.2.1. Urine uit de blaas evacueren
- Afname steriel urinestaal (indien midstream niet mogelijk)
UWI uitsluiten/bevestigen
pathogene bacteriën opsporen
via antibiogram geschikte medicatie opsporen
- Residubepaling (na spontane mictie!) = resterende blaasvolume na spontane mictie/
in welke mate wordt blaas nog spontaan leeggemaakt?
in welke mate therapie behulpzaam kan zijn bij blaaslediging
normaal: 1-6ml (residu > 50ml pathologisch)
, pathologisch residu verhoogt kans op UWI
- Acute urineretentie (waarvan verwacht wordt dat deze opgelost is door eenmalige
katheterisatie) = onvrijwillig weerhouden van urine in de blaas. Veroorzaakt door:
locoregionale anesthesie (rachi-epidurale)
liggend moeten urineren
abdominale chirurgie
prostatisme
psychisch (bv. aanwezigheid van derden)
Symptomen:
blaasdistentie – globe – opgezet abdomen – plankharde buik
onrustige patiënt
vasomotorische reactie: transpiratie, bradycardie, nausea en braken
OPGEPAST! Tot 60% van postop patiënten ervaren geen pijn bij urineretentie (door
gebruik van anesthesie of comorbiditeiten)
Behandeling:
stimuleren van spontaan mictiepatroon via psychomotorische middelen
indien vorige onvoldoende werkt: medicamenteus (met Myocholine®IM/SC, NOOIT
DIURETICA!)
wanneer ook medicatie faalt: eenmalige katheterisatie
- Chronische urineretentie ( aanleren van zelfkatheterisatie)
- Ledigen van de blaas: als voorbereiding op onderzoeken. Indien retentie van 300-500ml te
verwachten is wordt in bepaalde omstandigheden overgegaan naar een verblijfskatheter.
2.2.2.2. Product in de blaas brengen
- Reinigingsmiddel bij blaasspoeling
- Medicatie bij blaasinstillatie
- Vullen van blaas ter voorbereiding bij bepaalde (nier)onderzoeken
- Contraststof bij radiografische onderzoeken
2.2.4. Materialenkennis
2.2.4.1. Keuze van katheter
Eenmalige (intermittente) transurethrale katheterisatie: korte, halfvaste polyvinylchloride (PVC)
katheter met hol lumen zonder fixatieballon. 1-2 distale openingen, atraumatische ronde tip. Moet
steriel zijn.
Diameter uitgedrukt in charrière (1 Ch = 0.33mm). Wordt gekozen in functie van leeftijd van de
patiënt, geslacht en reden van blaaskatheterisatie. Katheter mag niet traumatisch zijn (intacte
mucosa is natuurlijke bescherming tegen infecties).
- Nelaton katheter
- Tiemann katheter
, bij mannen en mogelijke prostaathypertrofie
2.2.4.2. Glijmiddelen
Vermindert de kans op ontstaan van traumatische scheurtjes ter hoogte van de urethrale mucosa
- Zonder anestheticum/antisepticum
- Met lokaal anestheticum
- Met ontsmettingsmiddel
- Endosgel (antibacteriële werking: Chloorhexidine)
- Met lokaal anestheticum en ontsmettingsmiddel (instillagel®)
2.2.4.3. Antisepticum vs. aqua destillata
Steeds vooraf intiem toilet! Hierbij is aqua even werkzaam als een antisepticum (moet steeds op
waterbasis zijn en bij voorkeur op basis van chloorhexidine)
2.2.5. Belangrijke aandachtspunten
- Blaas is best gevuld voor een transurethrale katheterisatie, zodat urine kan terugvloeien bij
plaatsing van een katheter. Op deze manier wordt verzekerd dat deze zeker in de blaas zit.
- In geval van urineretentie of residubepaling: geen extra vocht toedienen!
2.3. Potentiële verpleegproblemen bij invoeren van een
eenmalige transurethrale katheter
PROBLEEM OORZAAK PREVENTIE ACTIE
Pijn Niet ontspannen patiënt - Informeren - Praat met patiënt tijdens
Angst - Vragen om te ontspannen procedure
- Diep ademhalen bij - Luister naar de patiënt
opvoeren katheter - Zorg voor vlotte uitvoering
Contacttijd lokaal - Nalezen bijsluiter - Contacttijd respecteren
anestheticum niet
gerespecteerd
Urineretentie - Snelle en vlotte procedure
Urethraal trauma - Gebruik glijmiddel - Vlotte uitvoering
- Aangepaste charrière - Nooit aandringen
- Niet forceren
Geen zicht op Geen goede fixatie van - Anatomische kennis - Spreiden kleine
meatus (vrouw) schaamlippen schaamlippen met duim en
wijsvinger
Verkleving kleine - Uitgebreid intiem toilet - Intiem toilet
schaamlippen - Medisch consult
Obese patiënte - Goede kennis procedure - Bedpan
- Gynaecologische houding
Prolaps urethrale - Anatomische kennis - Voorzichtige procedure
mucosae - Medisch consult - Inroepen medische hulp
Geen zicht op Phymosis - Anatomische kennis - Voorzichtige procedure
meatus (man) - Medisch consult - Inroepen medische hulp
Hypospadie - Anatomische kennis - Voorzichtige procedure
- Medisch consult - Inroepen medische hulp
Niet kunnen Urethrastrictuur - 2e spuit glijmiddel - Anamnese
opvoeren van - Niet aandringen - Voorzichtige procedure
katheter - Patiënt diep laten AH - Inroepen medische hulp
- Medisch consult
Niet kunnen Prostaathypertrofie - 2e spuit glijmiddel - Anamnese
opvoeren van - Tiemannsonde - Voorzichtige procedure
katheter (specifiek - Smallere charrière - Inroepen medische hulp
man) - Patiënt diep laten AH
- Medisch consult
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenavermeulen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.