In dit document staat de samenvatting biologie van Thema 5 uit het boek Biologie voor jou. Elk onderwerp is behandeld, alle begrippen staan dikgedrukt en gemarkeerd & er staan bij moeilijke onderwerpen plaatjes voor verduidelijking.
1. Regeling en homeostase
Homeostase
Homeostase = het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het
inwendige milieu van organismen.
Regelkringen
Via regelkringen worden bepaalde normwaarden gehandhaafd. Hierdoor is
een dynamisch evenwicht.
Een regelkring bestaat uit een sensor, een controlecentrum en een effector.
Bij negatieve terugkoppeling heeft het resultaat van een proces een
remmende invloed op het proces. (bijv. stijging van de temp in huis laat proces
warmte remmen).
Bij positieve terugkoppeling wordt door een toename van het resultaat het
proces versterkt. (bijv. door toename van druk van het babyhoofdje tegen de
baarmoeder, wordt productie oxytocine versterkt).
Uitwendig milieu (omgeving): scheidt cellen
van meercellige organismen van elkaar ->
inhoud darmen, longen, blaas is uitwendig
milieu.
Inwendig milieu: bloed en weefselvloeistof van
een organisme.
Homeostatische regelkringen in je lichaam
zorgen ervoor dat de omstandigheden in het
inwendige milieu weinig veranderen ->
zelfregulatie van een organisme.
,2. Hormonale regulatie
Hormonen
Voor homeostase is communicatie tussen cellen nodig.
-> Signaalmoleculen: dragen informatie tussen cellen over. Deze moleculen
binden aan receptoren in het membraan van andere cellen: de doelwitcellen.
De binding kan in deze cellen een reactie in gang zetten of een reactie stoppen.
Hormonen: signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven aan
het bloed dat door de hormoonklier stroomt (secretie) -> endocriene klieren.
Exocriene klieren: klieren die hun product afgeven via een afvoerbuis (excretie,
uitscheiding), bijv. zweetklieren, speekselklieren.
Doelwitorganen
Bloed transporteert hormonen -> Vanuit bloedvaten via weefselvloeistof naar
alle cellen van organisme. (alleen werkzaam in organen met receptoren
waaraan het hormoon kan binden).
- Een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen regelen.
- De mate van reactie van doelwitorganen wordt onder andere bepaald door de
hormoonspiegel (hormoonconcentratie) van een hormoon en het aantal
receptoren op de celmembranen van de cellen.
- Hormonen regelen vooral geleidelijke processen, zoals groei en voortplanting.
Het hormoonstelsel
Het hormoonstelsel bestaat uit een
aantal hormoonklieren.
, De hypofyse en de hypothalamus
De hypofyse bestaat uit de hypofysevoorkwab en hypofyse achterkwab. Het
produceert o.a. hormonen die de werking van andere hormoonklieren
beïnvloeden.
De hypothalamus ligt net boven de hypofyse. Het regelt de secretie van
hormonen door de hypofyse.
-> zenuwstelsel en hormoonstelsel met elkaar verbonden.
Hypofysehormonen
De hypofyseachterkwab geeft ADH en oxytocine af.
– Oxytocine: stimuleert het ontstaan van weeën aan het einde van de
zwangerschap en tijdens de geboorte + zorgt voor melksecretie uit melkklieren
in de borsten.
– Antidiuretisch hormoon (ADH): regelt de resorptie van water in de nieren bij
vorming van urine.
De hypofysevoorkwab produceert:
– Groeihormoon (GH): regelt de groei en ontwikkeling.
– Thyreoïdstimulerend hormoon (TSH): reguleert de schildklier.
– FSH en LH reguleren processen in de eierstokken (ovaria) en teelballen
(testes).
Het hormoonstelsel kun je vinden in Binas tabel 89A
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisdeback. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.63. You're not tied to anything after your purchase.
