Volledige samenvatting (89 pagina's) van het onderdeel Grondwettelijk Recht gegeven door Christian Behrendt (2022), gebaseerd op de inhoud van het boek, mijn notities van de les en monitoraten.
Eerste jaar Rechten, volledig geslaagd in eerste zit dankzij deze samenvattingen. Hierin staat alle leer...
Samenvatting GWR Behrendt
Inleiding
Afdeling 1. Bekendmaking en inwerkingtreding vd in België van
toepassing zijnde rechtsnormen
1.1 Bekendmaking vd in België van toepassing zijnde rechtsnormen
Elke regel van statelijk recht moet bekend worden gemaakt om tegenstelbaar te zijn aan
burgers
Via aanplakking OF via opname publicatieblad
Art 190 GW: Regelt bekendmaking vd officiële teksten
Drie opmerkingen bij deze bepaling:
o Art 190 is nooit herzien
o Er was geen parlementaire voorbereiding geweest toen wet werd
aangenomen -> er was één enkele zitting + bepaling was goedgekeurd
zonder bespreking
Bepaling zegt dat zowel aanplakking als opname in publicatieblad kan
maar dat MW zijn voorkeur hierover mag uitspreken
WM: strikte beperkingen aanplakking: enkel op gemeentelijk vlak en
normen door provinciegouverneur of arrondissementscommissaris
o Art 190 is enkel op toepassing van normen algemeen belang
Vb normen niet openbaar belang: Koning verleent gratie aan
veroordeelde, benoeming politieambtenaar
Vb normen openbaar belang: benoeming ministers
1.2 Bekendmaking v normen in een publicatieblad
Rechtshandelingen v openbaar belang en die NIET uitgaan vh gemeentelijk niveau,
provinciegouverneur en arrondissementscommissaris worden bekendgemaakt in
publicatieblad
België kent er meerdere:
o Bestuursmemoriaal: provincieraden en bestendige deputaties
o Belgisch Staatsblad: gewesten, Gemeenschappen en federale overheid,
normen vd door België gesloten verdragen
o Publicatieblad vd Europese Unie: Europese Unie en Euratom
Bekendmaking kan integraal of gedeeltelijk:
- Integraal: norm wordt met al zijn bepalingen overgenomen
- Gedeeltelijk: als een besluit niet alle burgers aanbelangt -> enkel een uittreksel
wordt gepubliceerd OF enkel vermelding opgenomen in BS
Bekendmaking Koninklijke en ministeriële besluiten 3 manieren:
o Bekendmaking heeft geen enkel openbaar belang -> art 190 GW NIET van
toepassing
o Bekendmaking wel openbaar belang, maar niet voor alle burgers -> art 190
GW WEL van toepassing -> bekendmaking in de vorm van uittrekstel of
vermelding
o Bekendmaking wel openbaar belang, voor alle burgers -> art 190 GW WEL
van toepassing -> integraal gepubliceerd in BS
Dezelfde regels van toepassing voor besluiten gemeenschappen, gewesten, drie
gemeenschapscommissies in Brussel en Brusselse agglomeratie
,1.3 Belgisch Staatsblad, publicatieblad vd nationale rechtsorde
BS is ontstaan in 1831 door besluit v Chokier
Vroeger was het een semiprivé blad (nog niet hoedanigheid van officieel orgaan voor
bekendmaking officiële teksten)
Voor BS hadden we een ander blad: Bulletin officiel (ontstaan 1830)
Dit was het officieel orgaan voor bekendmaking wetten
Pas in 1845 wordt er een wet aangenomen dat de functie onttrekt van Bulletin officiel en
deze functie geeft aan het BS
Oorspronkelijk BS enkel Franstalig maar in 1888 tweetalig
Tijdens WOII (onder Duitse bezetting):
- BS bleef in Brussel geproduceerd onder de naam: Belgisch Staatsblad der
ministeriële besluiten en andere besluiten der secretarissen-generaal
- Regering-Pierlot was nr VK gevlucht -> normen die ze aannemen bekendmaken in
BS uitgegeven in Londen
Na bevrijding in 1944 zal HvC geldigheid BS van Londen aannemen (Cassatie arrest
1944 Peereboom)
1.4 Inwerkingtreding vd normen binnen Belgische rechtsorde
Voor inwerkingtreding te organiseren is er een stelsel opgericht om termijnen te berekenen
Geen rekening houden met feestdagen of zondagen
Termijn inwerkingtreding loopt pas na de dag van publicatie
- Gemeentelijk niveau: inwerkintreding na de vijfde dag
- Provinciale raden of bestendige deputaties:
o Vlaamse provinciale normen: na de vijfde dag bekendmaking in
besuursmemoriaal
o Waalse provinciale normen: na achtste dag na bekendmaking in Bulletin
provincial
- Normen door provinciegouverneur of arrondissementscommissaris: bepalen
zelf het moment wnr normen inwerkingtreden ->! Als ze geen datum voorzien
hebben, zal de norm niet toegepast kunnen worden
- Uitvoerende normen federale overheid en deelentiteiten: op de tiende dag na
bekendmaking in BS
- Federale wettelijke normen: op de tiende dag na bekendmaking in BS
- Grondwettelijke normen: treden in werking op dag zelf van publicatie
Inwerkintreding oorspronkelijke gw in 1831
Voorbeeld:
Wet wordt op do 26 april gepubliceerd -> treedt in werking om middernacht van za 5 mei op
zo 6 mei
! Inwerkingtreding kan ook terugwerkende kracht hebben
Voorbeeld:
Wet wordt gepubliceerd op 19 sept 2018 -> inwerkingtreding vindt ook plaats op 19 sept
maar eenmaal gepubliceerd heeft de wet uitwerking op 1 januari 2018
1.5 Verschillende fasen vd grondwetsherziening en staatshervorming
Doorheen de geschiedenis hebben we 7 grondwetherzieningen en 6 staatshervormingen
Staatshervormingen stemmen overeen met fasen grondwetsherzieningen
, Uitzondering: vijfde staatshervorming was geen grondwetsherziening nodig
omdat ze enkel gerealiseerd werd op wetgevend niveau
Grondwetsherzieningen:
- Eerste herziening in 1893
- Tweede herziening in 1920
- Derde herziening in 1970
- Vierde herziening in 1980
- Vijfde herziening in 1988
- Zesde herziening in 1993
- Zevende herziening in 2014
Staatshervormingen:
- Eerste hervorming in 1970
- Tweede hervorming in 1980
- Derde hervorming in 1988
- Vierde hervorming in 1993
- Vijfde hervorming in 2001
- Zesde hervorming in 2014
Afdeling 2. Federaal België – Het grondgebied en de onderverdelingen
ervan
2.1 Bekrachtiging vd federale structuur vh land
Art 1 GW: België is een federale staat samengesteld uit gemeenschappen en gewesten
‘België’: grondwetgever gebruikt gebruikelijke benaming en niet officiële
benaming: Koninkrijk België
‘Samengesteld uit gemeenschappen en gewesten’: in dit art is er geen sprake
vd federale overheid, de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie en de
Franse gemeenschapscommissie
2.2 Wijziging vd internationale grenzen vh koninkrijk
In 1830 ontstaan België: gemeenschappelijke grenzen met Koninkrijk der Nederlanden,
koninkrijk Pruisen en Koninkrijk Frankrijk
Art 7 GW: grenzen vd staat kunnen niet gewijzigd worden dan krachtens een
wet
Drie belangrijke wijzigingen:
- Eerste wijziging in 1839:
o Verdrag van Londen om een einde te maken aan spanningen tussen
Nederland en België
o Ten gevolge vh verdrag verliest België de helft van Luxemburg en de helft van
Limburg
- Tweede wijziging in 1919
o Europa wordt hertekend na WOI door verdrag van Versailles
o Verdrag kent aan België Duitse kieskringen Eupen en Malmedy toe en
Belgisch-Pruisische condominium Neutraal Moresnet
- Derde wijziging in 1949
o In 1940 valt Hitler België binnen en lijft hij Eupen en Malmedy opnieuw in bij
het Duitse rijk -> aan deze inwoners wordt ook Duitse nationaliteit opgelegd
o Deze annexatie is nooit door België erkent -> wordt na de Bevrijding als nietig
verklaard
, o Na overgave Duitsland wordt Belgische-Duitse grens verlegd in voordeel
België -> dit staat in niet-gepubliceerd protocol gesloten tussen de drie
westerse geallieerden
o In 1956 wordt in Brussel verdrag getekend waar Belgische-Duitse grens
definitief wordt vastgelegd
Art 7 gw niet alleen van toepassing op landgrenzen maar ook op zeegrenzen
Bilaterale verdragen met kustbuurlanden:
Beglische-franse overeenkomst
Belgisch-Nederlandse overeenkomst
Er is geen volgorde bepaald voor bekrachtiging en instemming
- Bekrachtiging kan plaatsvinden voor instemming of omgekeerd
- Uitzondering: als de soevereine ruimte v België wordt gewijzigd met een verdrag dan
moet er EERST instemming DAN bekrachtiging
Artikelen 7 en 167 paragraaf 1 3e lid GW
Wetten waarmee wetgever instemt voor wijziging internationale grens vallen
onder procedure optionele tweekamerstelsel art 78 paragraaf 1, 1e lid GW
2.3 Vier taalgebieden vh koninkrijk
Art 4 1e lid GW: vier taalgebieden -> Nederlandse taalgebied, Franse taalgebied, Duitse
taalgebied en tweetalig gebied Brussel-Hoofstad
Evolutie vd taalkwestie en ontstaan vh begrip taalgebied
Art 4 2e lid GW: elke gemeente vh rijkt maakt deel uit van een van deze taalgebieden
Uitzondering: wet 1963: Zes randgemeenten van Brussel krijgen een
bijzonder statuut met een speciaal administratief arrondissement dat geen
deel uitmaakt van een taalgebied
Splitsing tweetalige universiteit Brussel in een Franstalige Université libre de Bruxelles en
een Nederlandse vrije universiteit Brussel
In 1970 twee essentiële ontwikkelingen mbt taalgrens:
- Franstaligen stemmen mee op speciaal arrondissement vd zes randgemeenten af te
schaffen -> gemeenten worden opgenomen in Nederlands taalgebied
- Taalgrens wordt definitief vastgelegd in GW -> nu maken immers alle gemeenten
deel uit ve taalgebied + herziening GW erkent nu tweetalige karakter Brussel-
Hoofdstad
Er blijven soevereine ruimte van België die niet behoren tot een gemeente en dus ook niet
tot een taalgebied -> de territoriale zee
Belgische territoriale zee strekt zich 22km uit vanaf de kust
Territoriale zee begint aan gemiddelde ebvloedlijn = laagwaterlijn
De procedure betreffende de wijziging vd grenzen vd taalgebieden
Art 4 3e en laatste lid GW: procedure wijziging grenzen taalgebieden vh land
Al meer dan 40j geen wijziging geweest
Art bevat zes meerderheidsvoorwaarden en vier quorumvoorwaarden
Art zorgt voor stabiliteit en vrede
In rechte toegelaten om grenzen te wijzigen, maar in praktijk onmogelijk
meerderheden te halen
Vormt referentiebepaling voor andere bepalingen GW die wel worden
toegepast: bevat definitie bijzonder wet (-> kan enkel tussenkomen als GW
het voorziet + het zijn strikte tweekamerwetten art 77 3° GW)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Marie1103. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.21. You're not tied to anything after your purchase.
