Uitgebreide en gestructureerde samenvatting van de theorie die behandeld wordt in hoofdstuk 21 van nectar biologie 6vwo.
Bevat naast theorie ook aantekeningen en afbeeldingen.
Biologie Hoofdstuk 21 Afweer
Paragraaf 1 Geen indringers
Aantekeningen
Voorkennis
1. A) Antistoffen bevinden zich alleen in fractie 1, in het bloedplasma.
B) Fractie 2 bestaat uit witte bloedcellen en bloedplaatjes.
2. Na afname van plasma als plasmadonor krijgen de donoren hun bloedcellen terug.
a) Zuurstoftransport is onveranderd, omdat er geen rode bloedcellen zijn verdwenen.
b) Afweer tegen ziekteverwekkers is niet veranderd. Wel vindt er een kleine verandering
plaats: antistoffen krijg je niet terug, maar dit is maar een klein percentage.
c) De bloedstolling is niet veranderd, bloedplaatjes ect krijg je terug.
d) De bloeddruk is niet veranderd.
3. A) het verschil tussen een fysische en biochemische barrière: fysische barrière houdt virussen
van buiten tegen, biochemische barrière werkt virussen tegen
Fysische is een fysieke barrière zoals membranen
Biochemische bestaat uit stoffen die bepaalt milieu creëren
B) Trilhaarepitheel in de neusholte en de keel zorgen voor het vangen van bacteriën en het
afvoeren naar de maag, waar het vervolgens vernietigd wordt.
C) pH en lysosomen
4. A) Antistoffen doden bacteriën.
B) IGG en IGA
C) Het belang van antistoffen in moedermelk is dat de baby al wat antistoffen binnenkrijgt.
D) IGG is de kleinste antistof
Virussen dringen snel binnen bij de luchtwegen, dit heeft te maken met de epitheelcellen en de
receptoren en eiwitten aan de buitenkant van het virus.
1e afweerlinie (huid en slijmvliezen)
Mechanische barrière: intacte huid en slijmvliezen
Biochemische barrière:
- Maagzuur (lage pH)
- Traanvocht (lysozym) breekt de celwand van bacteriën af)
- Speeksel
- Huid- en darmmicrobioom
Planten en afweer
1. Mechanische barrière
- Stekels en doornen
2. Chemische afweer:
- Afgifte stoffen die schadelijk zijn voor belagers
Bittere of giftige stoffen, bijv. nicotine (tabaksplant)
nicotine komt pas vrij als de plant wordt aangevreten.
3. Indirecte afweer:
- Bij aanval wordt een lokstof afgescheiden die de natuurlijke vijand van de belager aantrekt.
, Barrières aan de buitenkant
Het lichaam is op een aantal plaatsen kwetsbaar. De buitenkant, maar ook in wanden van diverse
inwendige organen (longen, darmen, etc.) kunnen bacteriën gemakkelijk binnenkomen.
Dekweefsels vormen als een fysieke barrière een mechanische afweer tegen
ziekteverwekkers en gevaarlijke stoffen.
- Deze weefsels bestaan uit een laag nauw aaneengesloten cellen, waar grote moleculen en
ziekteverwekkers niet doorheen kunnen. Zo beschermen dekweefsels het inwendige milieu
tegen schadelijke invloeden van het uitwendige milieu.
- Een voorbeeld is de opperhuid, de buitenste laag van de opperhuid is de hoornlaag. Deze
bestaat uit dode, verdroogde cellen. Deze schuur je voortdurend van je huid af, met de
talloze bacteriën die erop leven erbij.
Bacteriën die wel blijven zitten vormen geen direct gevaar. Bij een wondje
kunnen ze naar binnen dringen en ontstekingen veroorzaken.
Vanuit de basale cellenlaag groeit de afsluitende opperhuid aan.
De basale cellenlaag is dun en bestaat vrijwel alleen uit stamcellen. Nieuwe
dochtercellen duwden oudere dochtercellen naar het oppervlak. Na enige tijd gaan die
oudere cellen dood en vormen de hoornlaag.
Onder de opperhuid bevindt zich de lederhuid. Deze laag bindweefsel bestaat uit
elastische vezels, die de huid soepel maken en bevat veel zintuigjes. Daaronder
bevindt zich onderhuids vetweefsel, dat werkt als warmte-isolatie.
Bescherming tegen zonlicht
Te lang in de zon zitten kan gevaarlijk zijn:
Melanocyten, de pigmentvormende cellen in de basale cellenlaag, hebben lange uitlopers
met korrels melanine. Dat pigment, melanine, hoopt zich op om de kernen van naburige
cellen en beschermt zo het DNA.
- Gebeurt dit niet, dan kan door het uv het DNA beschadigen meer kans op huidkanker.
- Cellen met melanine komen uiteindelijk ook in de hoornlaag en schilferen af na een paar
weken is bruine kleurtje verdwenen.
Vochtbarrières
De longen en darmen zijn aan de binnenzijde bedekt met een speciale cellaag: slijmvlies.
In dit dekweefsel scheiden slijmbekercellen slijm af, dat bacteriedodende stoffen bevat.
- In de longen blijven bacteriën en stof in het slijm plakken.
- Andere dekwekefselcellen van de luchtwegen hebben trilharen, die door gecoördineerde
bewegingen het vervuilde slijm richting keelholte afvoeren. Daar slik je het in.
- De meeste bacteriën overleven de biochemische barrière van de maag (pH 1-3) niet.
- Ook het bovenste ooglid bevat slijmbekercellen dankzij de bacteriedodende werking van
het lysozym beschermt het traanvocht de ogen tegen ziekteverwekkers.
Investeren in bescherming
Mechanische afweer: bescherming tegen herbivoren door harde stekels en doornen van planten.
Belangrijk hierbij is de afweging. Soms kost het meer energie om te beschermen tegen indringers dan
het verliezen van bijvoorbeeld een paar blaadjes.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittdroste. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
