,1 Hoofdstuk 1: Hoe lesgeven in een wereld
vol competenties?
- Belangrijkste opdracht als leraar?
Is een uitdagende leeromgeving creëren voor jouw leerlingen zodat ze gemotiveerd
en betrokken kunnen bijleren.
- Wat is een uitdagende leeromgeving?
Is een omgeving waarin de leerlingen uitdaagt worden om iets bij te leren en waarin
de voorwaarden tot leren zo optimaal mogelijk worden georganiseerd. Men gebruikt
daarbij een schema = didactisch schema (p13)
- Wat is het didactisch model?
Het is een schematische weergave van relaties tussen een aantal fundamentele
componenten van het didactisch proces (= les)
- Met wat houdt men rekening bij het opzetten van een uitdagende leeromgeving?
1. Het vertrekpunt beginsituatie van waaruit je vertrekt
2. De doelen die men wenst te bereiken
voorwaarden:
De media
De leerprocessen
De leerinhouden
Didactische werkvormen
Evaluatie
- Didactische handvatten (p 14)
Dit zorgt voor een houvast tijdens het lesgeven, dingen waar je op moet letten,
hulpmiddelen om tot een uitdagende leeromgeving te komen. Bijvoorbeeld: sfeer en
kasklimaat, concreet aanschouwelijk werken, …
Is een rugzak met basisuitrusting
1.1Het opzetten van een didactische
leeromgeving
Als leraar moet je kennis hebben over de denk- en leer processen en de wijze waarop je door
instructie die processen beïnvloedt is een basiscompetentie van een beginnende leraar.
- Wat omvat didactiek?
Didactiek omvat de opvattingen over de vuistregels voor het praktijk handelen in een
klassituatie.
Pagina 1 van 40
,1.1.1 De didactische handvatten in dit handboek
worden uitgewerkt en sluiten aan bij 2
onderwijsvisies.
1. Het (sociaal-) constructivisme
a. Deze leertheorie gaat ervan uit dat de leerlingen de kennis en de
vaardigheden die de leraar aanbiedt niet rechtsreeks opneemt.
b. De leerlingen spelen een actieve rol bij het verwerken van informatie, bij het
verwerven van kennis, vaardigheden en attitudes.
c. Een uitdagende leeromgeving wordt gezien als een leeromgeving
i. Waarin leerlingen actief kunnen zijn.
ii. Waarin leerlingen zelf mee verantwoordelijk zijn voor de manier
waarop kennis verwerkt wordt. Bijvoorbeeld: boerderij.
iii. Waarin aangesloten wordt bij begrippen die leerlingen al kennen.
iv. Waarin doelen worden nagestreefd die de leerlingen zelf meebepalen
2. Ervaringsgericht Onderwijs = E.G.O ontwikkeld door professor Laevens
Het is een dynamisch proces tussen kinderen onderling en tussen kinderen en de leraar.
Men bekijkt vooral hoe een leerling zich voelt (welbevinden) en hoe iemand iets doet
(betrokkenheid). Volgens deze onderwijsvisie kan men maar spreken van uitdagend
onderwijs als de leerlingen zich goed in hun vel voelen (welbevinden) en geconcentreerd
bezig zijn (betrokkenheid).
- Hoe de betrokkenheid van de leerlingen verhogen?
o Een goede voorbereide omgeving
o Ruimte voor initiatieven van kinderen
o Aandachtig zijn voor kinderen en inlevend in gesprek met hen te gaan
(ervaringsgericht dialoog).
Pagina 2 van 40
, 2 De didactische handvatten
(Voorbeelden lezen p20)
2.1Een eerste kennismaking met de didactische
handvatten als opwarmertje
(Lees pagina 20)
2.2De didactische handvatten op een rijtje
1. Actief en constructief leren
2. Integratie
3. Concreet-aanschouwelijk werken
4. Individualiseren
5. Leerlinginitiatief
6. Doelgericht leren
7. Interactief leren
8. Werkelijkheidsnabij onderwijs
9. Sfeer en kasklimaat
Deze doelen hebben geen specifieke volgorde van belangrijkheid.
2.2.1 Actief en constructief leren.
De leerlingen zijn van nature heel actief. Als leraar moet je daarop inspelen.
- Leerlingen moeten mogelijkheden krijgen om actief te handelen, onderzoeken,
spelen, discussiëren enz.
- Ze mogen in het leerproces geen passieve rol toebedeeld krijgen.
- Ze moeten geprikkeld worden met uiterlijke activiteiten (handelen, bewegen) en
innerlijke activiteiten (denken, voelen, willen).
- Leerlingen krijgen zo attitudes als: hoe werkt dit? Hoe komt dat? Hoe kan dat?, kan
dat ook?
Gevolg: wanneer leerlingen actief naar de oplossing zoeken via probleem stellende
methodes zullen ze de inhoud beter begrijpen, toepassen, integreren.
- Zoveel mogelijk zintuigen activeren!
Dus: bij het opzetten van een leeromgeving best vertrekken van een uitdagende instap, een
probleemstelling …
Pagina 3 van 40
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meganh2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.24. You're not tied to anything after your purchase.
