Summary
Samenvatting Ak
- Course
- Level
- Book
Dit is een samenvatting van 3 hoofdstukken, van de herhaling vanuit het boek van jaar 5. Dit is een herhaling van jaar 4, dus jaar 4 kan dit ook gebruiken als een samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
oumniafajr
Content preview
Aardrijkskunde herhalingHoofdstuk 4
Paragraaf 4.1 – Patronen: welvaart en welzijn
Om de mate van ontwikkeling van een land te bepalen. Worden internationaal een paar indicatoren
gehanteerd:
1) Het bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd). Berekenen: Alle inkomsten van
land / aantal inwoners. Aan het bbp/hoofd kleven paar bezwaren:
- Er zijn grote prijsverschillen per land. Daarom drukken we bbp/hoofd uit in
koopkracht.
- Alleen inkomsten uit formele sector tellen bij het vaststellen van bbp mee, terwijl
in arme landen een groot deel het inkomen uit de informele sector komt.
- Het bbp/hoofd is een gemiddeld getal, geldend voor het hele land. Het
gemiddelde inkomen verbergt de regionale en sociale ongelijkheid. Duidelijker
beeld? Zoom in naar een lager schaalniveau en gebruik het brp/hoofd.
2) Welvaart kun je ook meten door te kijken naar samenstelling van beroepsbevolking.
Algemene regel: Ontwikkelingspeil is hoger als er minder mensen in de landbouw werken en
meer in de formele dienstensector. De verschuiving van beroepssectoren vind je niet alleen
op de schaal van een land, maar ook mondiaal.
3) Welzijn (levensomstandigheden) meet je d.m.v. de VN-ontwikkelingsindex. Die is
samengesteld op basis van koopkracht, analfabetisme en levensverwachting in een land.
Deze indicatoren hangen samen met:
- De voedselsituatie;
- De toegang tot schoon (drink)water;
- De toegang tot onderwijs en gezondheidszorg.
Vroeger was de rol van arme landen het leveren van grondstoffen uit mijn- en landbouw. Dat maakte
die landen kwetsbaar omdat:
- De oogst kan mislukken;
- De prijzen op de wereldmarkt kunnen variëren.
Door de gestegen welvaart en economische groei van landen als China, India en Brazilië is de vraag
maar grondstoffen sterk gegroeid en zijn de prijzen sinds 2000 gestegen. Niet alleen door gestegen
grondstofprijzen gaat het beter met het Zuiden. Door globalisering verandert de internationale
arbeidsverdeling. Deel van de maakindustrie en van de diensten is uitgeschoven van centrumlanden
naar lagelonenlanden.
3 hoofdgroepen in de wereld:
1) Centrum De rijke, vooral westerse landen;
2) Semiperiferie De landen die de laatste 20 jaar een flinke groei hebben doorgemaakt;
3) Periferie De armste landen.
Samen vormen de bovenstaande groepen een economisch
wereldsysteem. Relatie tussen deze groepen wordt vaak uitgebeeld
met het centrum-periferiemodel. Zie hiernaast.
In dit model zijn rijke landen dominant en arme landen afhankelijk.
Als gevolg ontstaat er tussen centrum en periferie een ongelijke
uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal.
, Na 1980 maakt een groep arme landen (ook BRICS-landen) een snelle economische ontwikkeling
door en vormt de groeiende groep van semiperifere landen. Hierdoor is de rolverdeling in het
wereldsysteem veranderd en ziet er nu zo uit:
o Het ‘Noorden’, de centrumlanden producent van hoogwaardige industriegoederen, maar
vooral van zakelijke en financiële diensten;
o Het ‘Zuiden’, nu opgesplitst in 3 groepen landen:
1) Opkomende landen. Zuid-Korea, China, Brazilië, Turkije, Mexico en Zuid-Afrika. Deze
landen uit Semiperiferie werden tussen 2000 en 2014 de motor van de
wereldeconomie. Vanaf 2014 remt de groei af.
2) Middengroep. Armere landen uit Semiperiferie zoals India, Vietnam, Indonesië en
Nigeria, die na 2010 hun bbp snel zien stijgen.
3) Achterblijvers. Allerarmste landen. Ten zuiden van de Sahara. Zij hebben nog
exportpakket dat vooral uit grondstoffen bestaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oumniafajr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now