Mijlpalen in de kunst en materiële cultuur van de prehistorie tot
het heden: Renaissance (15de en 16de eeuw)
Renaissance in Italië
1. Inleiding: Italiaanse renaissance
De ‘renaissance’ verwijst naar een culturele wedergeboorte van een maatschappij of
beschaving.
Postuum portret van Petrarca: Het hoofd van de dichter is bekroond met een
lauwerkrans, een verwijzing naar de krans die hij mocht ontvangen uit handen van
senator Orso dell’Anguillara. Het was een blijk van grote waardering voor zijn
dichtkunst. Petrarca zelf scheen dit eerbetoon te relativeren.
Petrarca beschouwde de middeleeuwen als een ‘donkere tijd’; in zijn gedicht ‘Africa’
lanceert hij het idee van een periode van duisterheid die volgt op de ondergang van
het Romeinse Rijk, tegelijkertijd spreekt hij de hoop uit van een culturele heropleving.
Hij ijverde voor ene nieuwe, bloeiende beschaving die gebaseerd zou zijn op de
verworvenheden van de Klassieke Oudheid dat verlangen werd in de renaissance
meermaals uitgedrukt. Het beeld van de duistere middeleeuwen moet zeker
gerelativeerd worden: ondanks de politiek turbulente eeuwen die volgden op de val,
bleef een deel van de ‘erfenis’ van de Oudheid bewaard.
De humanisten die de tekstbronnen uit de Oudheid analyseerden, hanteerden een
kritische methode met aandacht voor de ontstaanscontext en het linguïstische. In
Italiaanse adellijke middens begreep men als snel het voordeel van humanisten als
opvoeders van vorstelijke kroost of als vorstelijke raadgevers en secretarissen.
Vanuit allerlei West-Europese landen trokken jonge mannen naar Italië voor het
aanvatten van humanistische studies zij namen deze kennis terug mee en
verspreidden deze; samen met de smaak voor Italiaans renaissancekunst. De
humanisten stonden ook verschillende kunstenaars bij.
Dynastieke huwelijken droegen bij tot de interesse in en de verspreiding van de
renaissancecultuur.
Andere belangrijke kanalen waarlangs het gedachtengoed van de Italiaans
renaissance werd verspreid, zijn: de internationale handelsrelaties, de Katholieke
Kerk, de drukkunst en de mobiliteit van kunstenaars.
Tijdens de 19de eeuw verscheen een standaardwerk over de renaissance door Jacob
Burckhardt. Hij beklemtoonde dat de maatschappij tijdens de renaissance gericht
was op het individu (antropocentrisme) in tegenstelling tot de middeleeuwen waar het
collectief belangrijk was.
Hoewel de belangstellig voor de kunst uit de Klassieke Oudheid aanzienlijk toenam
tijdens het Quattrocento, mogen we niet vergeten dat toch nog een groot deel van de
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller raks8452. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.