Mens en maatschappij
Middeleeuwen (500 – 1500)
1. Tijd van Ridders, boeren en monniken
Indeling middeleeuwen:
o De Kersteningstijd (500 – 1200)
Merovingen (6de eeuwen – 8ste eeuw)
Karolingen (9de eeuw)
Feodaliteit (10de – 12de eeuw)
o De stedentijd (1200 – 1500)
Tijd
o Vroege middeleeuwen (5de – 11de eeuw): Europa moet zich
verdedigen tegen vreemde invallen
o Late middeleeuwen (11de – 15de eeuw): Europa gaat in het offensief
=> heropleving van de handel
Begin en einde van de middeleeuwen + kaart 35 en 37
o Het jaar 476 wordt de laatste West-Romeinse keizer afgezet + de
grenzen werden overspoeld met barbaren
Mare Nostrum verdween zowel Economisch als cultureel
Azië en Noord-Afrika Arabieren = nieuwe macht
o Einde van de middeleeuwen rond het jaar 1500:
1453 = ondergang Oost-Romeinse rijk
1492 = ontdekking Amerika en begin van Europese
uitzwerming over de wereld
1517 = de start van de reformatie die een einde maakte aan
de christelijke eenheid van West-Europa
BELANGRIJKE UITVINDING: BOEKDRUKKUNST
o Negatieve connotatie: het dagelijkse leven was hard
Achteruitgang is in de middeleeuwen omdat het leven zwaar is.
Humanisten zijn de mensen die zijn gaan terugkijken naar de
middeleeuwen en de middeleeuwen slecht bekijken.
Feodaal systeem
Oorlogen
Slechte hygiëne
Primitieve medische kennis
o Maar
Indrukwekkende religieuze gebouwen: kathedralen
Oprichting universiteiten
Literatuur: ridderverhalen – Robin Hood
Vlaamse primitieven: schilders die heel mooie schilderijen
hebben nagemaakt met een religieus thema
1
,Ruimte
o Hunnen:
zijn een heel wreed volk
dreven de Franken als maar dieper naar het Zuiden.
WRR stort in door het binnenvallen van de
Germanen Hunnen zitten in hun rug
Het Romeinse Rijk is ingestort en de Germanen willen binnen. Dit
kwam door de verzwakking van het WRR. De keizers volgden
elkaar snel op en hadden nog weinig interesse voor het bestuur
van het rijk.
Inwendige factor – verzwakking WRR
- Economische achteruitgang: de productie op de latifundia ging
achteruit en de handel verzwakte. Het te luxueuze leven zette niet
echt aan tot arbeid en wie wilde werken werd ontmoedigd door te
hoge belastingen. Het bevolkingscijfer
- Militaire verzwakking: de grenzen werden steeds minder
efficiënt bewaakt.
= Imperial overstretch (kan E en M verplichtingen niet meer nakomen)
reden: rijk te groot dan dat het aan kan.
Uitwendige factor – verzwakking WRR
- De middeleeuwen beginnen met de Hunnen (Attilla de Hun) Ca.
500-1500 (476 na Chr (val WRR)- 1500 (val ORR) )
- Ook de Hunnen (een nomadenvolk uit centraal – Azië), rukten op
naar het Westen. Door die druk ontstonden ook de
volksverhuizingen van de Slavische en Germaanse
volksstammen
- Barbarisering: Rijn-en Donaugrens herhaaldelijk doorbroken (4 de
eeuw) germanen (hunnen, Visigoten, Vandalen, Sueven,
Alemannen, Franken (duurzame rijk, bepaalde gebieden toe-
eigen inval RR)
- Gevolg: Romeinen land + voorrechten geven MAAR inruil
barbaren Foederati werden (bondgenoten), die mee de grenzen
moesten verdedigen. Foederati waren stammen die werden
gebonden door een verdrag (Foedus)
2
,Hebben een negatieve connotatie (duistere eeuwen, zien achteruitgang):
dagelijkse leven was hard:
- Feodaal systeem (leenheer met leenman)
- Oorlogen (honderdjarige oorlog)
- Slechte hygiëne (met als gevolg veel ziektes= de pest)
- Primitieve medische kennis
, 3grote rijken in de middeleeuwen
1. De islam - samenleving
Ontstaan van de Islam
- 7de eeuw
- Stichter: Mohammed, geboren in Mekka 570
- Visioen: Gabriel gaf hem opdracht van Allah: breng zijn boodschap over aan
mensheid. Mohammed = Allahs profeet
Openbaring vanaf 610
- 2 denkbeelden centraal bij Mohammed
o Idee van laatste oordeel
o Geloof in één god Allah
- Tegenkanting: vlucht van Mekka naar Medina in 622 (De Hedsjra of uitwijking)
datum begin van islamitische jaartelling
De leer
- Islam is de onderwerping aan de Allah
- Islamitische godsdienst is monotheïstisch
- 5 zuilen/pijlers van Islam = plichtenleer van mens t.o.v. Allah (essentieel)
o Aanvaarden geloofsbelijdenis: Allah en profeet, islam = onderwerping
o 5 x daags ritueel gebed, gemeenschappelijk gebed op vrijdag met
gezicht naar Mekka
o Vastenmaand Ramadan (zuivering ziel)
o Aalmoezen voor armen
o Bedevaart naar Mekka
- De Kaäba = zwarte steen in Mekka, gelegd door Gabriel maar zwart door
zonden mens.
Verspreiding van de Islam
- Heilige oorlog (jihad) = strijd tegen ongelovigen
- Gevolg: snelle expansie
- Oosten: perzen en Byzantijnen bedreigt, Westen: Noord- Afrika en Spanje
veroverd (711) Spanje is nog uit islamitische handen geraakt
- tegengehouden door legers Karolingers van Karel Martel te Politiers (732)
- Het succes oorlog danken aan:
o Militaire training
o Snelheid van verplaatsingen
o Weinig tegenstanders Perzen + Byzantijnen verzwakt andere ruzie
- Gevolg expansie: W – Europa afgesloten van Zuidelijke en oostelijk deel van
Middellandse zeegebied
Arabische beschaving drukt stempel op West- Europa
- Arabische geleerde: veel kennis van andere overnemen, verbeteren en
vertalen later in latijn en verspreiden vooral via Spanje.
- Wetenschap
Kaarten en kompassen
Arabische cijfers
- Techniek
Papierfabricage
Windmolens
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julievalkenborgh32. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.