De Geo Aarde Klimaatvraagstukken Leeropdrachtenboek
Aardrijkskunde samenvatting hoofdstuk 1 Klimaatsysteem (Geo) vwo 4. Het is een duidelijke, overzichtelijke, goede samenvatting, die alle belangrijke elementen uit het hoofdstuk bevat en waarmee je dus een goed punt kan halen op je toets. Zelf sta ik een 8,5 voor aardrijkskunde ;).
Klimaat: de gemiddelde toestand van het weer over een lange periode en voor een groot
gebied.
Weer: de toestand van de dampkring op een bepaald moment en voor een klein gebied.
Systeem aarde bestaat uit 4 sferen: de atmosfeer, de hydrosfeer, de lithosfeer en de
biosfeer.
Atmosfeer: hier speelt weer en klimaat zich af.
Hydrosfeer: het water op aarde.
Lithosfeer: gesteente.
Biosfeer: het leven op aarde.
Alle sferen staan met elkaar in verband. Een verandering in de ene sfeer werkt door in de
andere.
De atmosfeer werd gevormd toen de aarde na haar ontstaan, 4,6 miljard jaar geleden, begon
af te koelen. In de loop van de tijd ontstond een gasvorming omhulsel. De zwaartekracht
zorgt ervoor dat de gassen niet verdwijnen in de ruimte. Vandaar dat de grootste
concentratie van gassen dicht bij de aarde te vinden is (onderste 10 km).
Het verschil met onze atmosfeer en die van andere planeten is dat onze
atmosfeer stikstof(78%), zuurstof(21%), waterdamp(kleine hoeveelheid)
en koolstofdioxide(kleine hoeveelheid) bevat.
Pauzes: hoogten waar een afname in de temperatuur overgaat in een toename, of
andersom.
De troposfeer (onderste laag) is bij de polen 9 km dik en bij de evenaar 12 km. Elke 100 m
die je in de troposfeer stijgt, daalt de temperatuur met 0,6 graden. Afwijkingen van dit
gemiddelde hangen af van de luchtvochtigheid.
Vanaf de tropopauze blijft de temperatuur 10 km vrij constant. Dan wordt het warmer en is
het in de stratopauze 0 graden. Felix Baumgartner sprong uit zijn capsule in de stratosfeer.
De stratosfeer bevat veel ozongas (O3). Dit gas filtert de voor de mens schadelijke
ultraviolette straling van het zonlicht. Door de opname van de ozon wordt de stratosfeer
warm.
De meteorieten die op de aarde afkomen beginnen te verabranden in de mesosfeer en zijn
op een hoogte van 25 km uiteengevallen. De thermosfeer bevat minder dan 1% van de
atmosferische gassen.
De temperatuur van het oppervlak van de zon is 6000 graden. DE afstand tussen de zon en
de aarde is 150 miljoen km. De zon is de motor achter de weersverschijnselen.
Energiebalans/stralingsbalans: het evenwicht dat bestaat tussen de hoeveelheid straling die
de aarde bereikt en de hoeveelheid straling die de atmosfeer weer verlaat.
53% van de energie van de zon die de atmosfeer bereikt, komt niet aan op het
aardoppervlak. 20% wordt door de wolken weerkaatst, 4% door het aardoppervlak, 6%
wordt door gasdeeltjes verstrooid en in de troposfeer wordt nog eens 23% van de energie
door de wolken, waterdamp en andere gassen opgenomen.
De kortgolvige zonnestraling die het aardoppervlak wel bereikt, wordt omgezet in warmte
en als langgolvige straling weer uitgestraald. Dankzij de broeikasgaseen zoals waterdamp,
CO2 en de wolken, wordt het meeste van deze warmte weer opgenomen en naar de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LizzyM. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
