Hoofdlijnen/rechtsnormen van het bestuursrecht:
Organisatie openbaar bestuur
Verlening van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
Rechtsnormen voor bestuursorganen
Rechtsnormen voor burgers
Rechtsbescherming voor de burgers tegen het optreden van het
openbaar bestuur
Algemeen principe: Op basis van deze wettelijke regel (legaliteit) heeft dit
bestuursorgaan deze bevoegdheid voor dit doel (specialiteit).
Legaliteisbeginsel › Elke beslissing heeft een wettelijke grondslag ›
wetmatigheid van bestuur.
Specialiteitsbeginsel› Bestuursorgaan gebruikt de bevoegdheid tot het
nemen van een besluit niet voor een ander doel dan waarvoor de bevoegdheid
is verleend.
Speciale wet gaat altijd voor de algemene wet.
Voor het bestuursrecht zijn drie rechtsbronnen van belang: wet- en regelgeving
en verdragen, jurisprudentie en het ongeschreven recht, met name enkele
algemene beginselen van behoorlijk bestuur › grotendeels Awb.
Aan de basis van elk bestuursoptreden moet een wet of een lagere regeling
liggen. Dit is ondoenlijk voor de formele wetgever (regering en SG) om alles tot
in de detail te reguleren, daarom is het openbaar bestuur opgedeeld als een
hiërarchisch normenstelsel, Daarbij mag een lagere regeling niet in strijd
zijn met een hogere.
1. Verdragen (1), EU-Verordeningen en EU-Richtlijn (2)
In het EVRM zijn persoonlijke vrijheidsrechten voor burgers vastgelegd; de EU-
verdragen bevatten diverse bepalingen voor het vrije verkeer van personen,
diensten, goederen en kapitaal binnen de EU. Deze verdragen en
verordeningen hebben rechtstreekse werking. Ook sommige Europese
richtlijnen hebben rechtstreekse werking, maar dit wordt dikwijls pas duidelijk
als de Nederlandse of Europese rechter dit vaststelt.
2. Grondwet (3), wet in formele zin (4) en AMvB (5)
De Grondwet bevat weinig regels voor burgers. Wetten in formele zin worden
zo genoemd omdat zij door de formele wetgever zijn vastgesteld. Een
Algemene Maatregel van Bestuur is van lagere orde en wordt vastgesteld door
, de regering.
3. Verordening/regeling
Ook ministeriële regelingen (6) bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende
voorschriften voor burgers en kunnen daarnaast bevoegdheden toekennen aan
bestuursorganen. Hetzelfde geldt voor provinciale verordeningen (7) en
gemeentelijke verordeningen en waterschapsverordeningen (8). De regels in
een provinciale verordening gelden alleen binnen het grondgebied van de
provincie etc. Waterschapsverordeningen hebben dezelfde rang als
gemeentelijke verordeningen en zijn van toepassing op het grondgebied van
het waterschap.
Naast het hiërarchische normenstelsel kunnen in alle lagen van het openbaar
bestuur ook nog beleidsregels en vergunningvoorschriften worden
vastgesteld. Beleidsregels zijn eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur en
gelden alleen voor het orgaan van het openbaar bestuur dat ze heeft
vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld. Vergunningvoorschriften zijn normen
die gelden in het individuele geval, namelijk voor degene aan die de
vergunning is verleend. Vergunningvoorschriften kunnen bestaan uit
rechtsnormen afkomstig van wetten en lagere regelingen en uit regels die het
bestuursorgaan dat de vergunning verleend, voorschrijft.
Gelede normstelling › Normen die voor een bepaald geval (mede) worden
bepaald door normen in verschillende regelingen die dikwijls in een
hiërarchische verhouding tot elkaar staan.
Algemeen bestuursrecht › bevat regels die op alle terreinen van het
bestuurlijk optreden van toepassing zijn.
Het doel van de Awb is
het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving;
de vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving;
het opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke
rechtspraak;
het treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet
lenen voor regelingen in een bijzondere wet.
De Awb is een aanbouwwet, dat wil zeggen dat de wet in fasen (tranches)
tot stand wordt gebracht door er steeds meer inhoudelijke onderdelen aan toe
te voegen › gelaagde structuur. Eerst worden de algemene bepalingen
genoemd en daarna de bepalingen voor de meer bijzondere gevallen.
Bijzonder bestuursrecht › bevat regels die speciaal zijn opgesteld voor de
bijzondere gebieden waarop het openbaar bestuur actief is › coördinatiewet
zoals sociale zekerheid en belastingen.
Indien de regel in de bijzonder wet afwijkt van die in de Awb, dan gaat de regel
in de bijzondere wet voor, tenzij de afwijking onnodig is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charzz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.