In de samenvatting vind je alles terug over het 1ste deel recht. De samenvatting is gebaseerd op de PPT en eigen notities. Het is zo gemaakt dat het voor iedereen duidelijk is.
Het ‘recht op een eerlijk proces’ is een mensenrecht dat onder andere opgenomen is in artikel 6 Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM)
Wordt ook wel recht op behoorlijke rechtsbedeling genoemd
Dat veronderstelt de uitbouw van onafhankelijke en onpartijdige rechtbanken waar burgers naar toe kunnen
wanneer ze een juridisch geschil hebben
Burgers hebben daarbij het recht om zich te laten bijstaan door een advocaat (recht op juridische bijstand)
Vaak leiden juridische geschillen evenwel niet tot een procedure voor de rechtbank wegens te duur, te lang,
te omslachtig...
Geschillen worden daarom vaak beslecht buiten de rechtbank. Dat kan op verschillende manieren. We
noemen dit ‘alternatieve geschillenregeling’
Belangrijk in heel dit verhaal is ook de vraag in welke mate mensen op de hoogte zijn van hun rechten. En
waar ze terecht kunnen wanneer ze juridische informatie wensen. We noemen dit ‘rechtshulp’
Deze presentatie gaat achtereenvolgens in op:
→ Rechtshulp
→ Alternatieve geschillenregeling
→ Geschillenregeling voor de rechtbank
2. WAAR KAN JE TERECHT VOOR RECHTSHULP?
2.1 ADVOCATUUR
Advocaten doen meer dan burgers vertegenwoordigen voor de rechtbank
Taken van een advocaat:
→ Cliënten informeren
→ Advies te verstrekken
→ Helpen om geschillen buiten de rechtbank te beslechten (onderhandelen, bemiddelen...)
→ Vertegenwoordigen bij procedures (pleitmonopolie, behalve…)
In elk gerechtelijk arrondissement gratis juridische eerstelijnsbijstand, bemand door advocaten
Vindt plaats in justitiehuizen, OCMW’s, Sociaal huis....
Beantwoordt eenvoudige juridische vragen over uiteenlopende onderwerpen:
→ Huur
→ Faillissement ...
→ Familiale zaken (adoptie, ouderlijk gezag, echtscheiding, uitkering levensonderhoud...)
→ Consumentenproblemen
→ Uitvoering straffen (bv. werkstraf, elektronisch toezicht, voorwaardelijke vrijlating)
→ ...
Juridisch advies eerstelijnsbijstand kan bestaan uit:
→ Antwoord op eenvoudige juridische vragen
Moet ik antwoorden op deze brief?
Welke dienst kan mij verder helpen?
Moet ik aanwezig zijn op de zitting?
Is het de moeite een advocaat te raadplegen?
Kan ik nog iets ondernemen
, → Informatie over bevoegde diensten
→ Verwijzing naar bevoegde diensten indien nodig
Juridische eerstelijnsbijstand wordt georganiseerd door de Commissie voor juridische bijstand (CJB)
Samenstelling:
→ Vertegenwoordigers van de balie (advocaten)
→ Vertegenwoordigers van het Geïntegreerd Breed Onthaal (OCMW, CAW, Sociale Diensten
Ziekenfondsen)
→ Vertegenwoordigers van organisaties die werken met de meest kwetsbare doelgroepen
Taken:
→ Organiseert zitdagen eerstelijnsbijstand
→ Bevordert overleg tussen organisaties voor juridische bijstand
→ Verspreidt informatie over juridische bijstand
2.2 OCMW
Artikel 1. OCMW -wet
“Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te
stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.
Er worden openbare centra voor maatschappelijk welzijn opgericht die, onder de door deze wet bepaalde
voorwaarden, tot opdracht hebben deze dienstverlening te verzekeren.”
Art. 60§2 OCMW-wet
“Het centrum verstrekt alle nuttige raadgevingen en inlichtingen en doet stappen om de betrokkenen alle rechten en
voordelen te verlenen waarop zij krachtens de Belgische of de buitenlandse wetten aanspraak kunnen maken”
Meeste OCMW’s hebben dienst rechtshulp
→ Stafmodel of baliemodel
→ OCMW’s zitten in CJB
2.3 VAKBONDEN
Vakbonden voorzien rechtshulp voor hun leden
Juridisch advies op vlak van arbeidsrecht – sociale zekerheidsrecht
→ Ontslag
→ Kinderbijslag
→ Werkloosheid
→…
Kunnen pleiten voor de arbeidsrechtbank (uitzonderlijk ook ondernemingsrechtbank, beslagrechter)
Uitzondering op pleitmonopolie advocaten
2.4 MUTUALITIETEN (ZIEKENFONDSEN
Meeste ziekenfondsen voorzien rechtsbijstand voor hun leden
Juridisch advies op vlak van sociaal /medisch recht:
→ Ziekteverzekering
→ Pensioenen
→ Verhoogde kinderbijslag
→ Ziekenhuisfacturen
→ Medische fouten
→…
Soms ook procesfinanciering
Vaak via “Dienst maatschappelijk werk van ziekenfonds”
, De dienst Ledenverdediging (van de CM) informeert, adviseert, bemiddelt en verdedigt indien nodig je belangen
voor de rechtbank als je met onderstaande problemen geconfronteerd wordt:
Problemen met instellingen of zorgverleners
→ Honoraria van zorgverleners
→ Ziekenhuisfacturen
→ Organisatie van de zorgverlening
→ Kwaliteit van de gezondheidszorg
→ Administratieve problemen
Problemen met de toepassing van de sociale wetgeving
→ Verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
→ Rust- en overlevingspensioen
→ Gewaarborgd inkomen van bejaarden
→ Verhoogde kinderbijslag
→Financiële tegemoetkoming voor personen met een handicap
Problemen ten gevolge van letsels opgelopen door een medisch ongeval veroorzaakt door zorgverleners
5. VERBRUIKERSORGANISATIES
Test aankoop is de bekendste
Geeft tijdschriften uit met consumenten- en juridische informatie
→ Test-aankoop
→ Budget & recht
→ Test gezondheid
Geven advies aan leden en bieden rechtsbijstand
Nemen vaak deel aan arbitrages (alternatief voor de procedure bij de rechtspraak) en geschillencommissies
(adviseert en bemiddeld, of doet een uitspraak)
Mogelijk om “class actions” (groepsvordering) te voeren namens consumenten
→ Dieselgate - Volkswagen
→ NMBS
→ Groupon
→ ...
6. WETSWINKELS EN HUURDERSBONDEN
Wetswinkels ontstaan jaren ‘70 door studenten rechten
Gaven/geven gratis advies op juridisch vlak
Vaak omgevormd tot huurdersbonden die huuradvies geven
Huurdersbonden tegenhanger eigenaarssyndicaten : collectieve belangenbehartiging
7. KINDERRECHTWINKELS
Sinds 2017 is de naam kinderrechtswinkel gewijzigd naar tZitemZo
Taken van tZitemZo zijn:
→ Individueel info- en advies verstrekken
→ Collectief informatie verstrekken
→ Maatschappelijke actie voeren
→ Daadwerkelijke rechtsbijstand bieden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinestevens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.10. You're not tied to anything after your purchase.
