6.1 Koolwaterstoffen
Organische chemie: De chemie die zich bezighoudt met het bestuderen van koolstofverbindingen.
● Oude naam die is gevormd doordat men dacht dat koolstofverbindingen alleen konden
ontstaan uit organisch materiaal van mensen, dieren of planten.
● Tegenwoordig koolstofchemie
Belangrijke bron van koolstofverbindingen → aardolie
● Bestaat uit verschillende koolstofverbindingen
● Koolstofverbindingen worden onderverdeeld in klassen die bepaalde eigenschappen met
elkaar gemeen hebben.
Koolstofwaterstoffen: Alle bindingen die uitsluitend bestaan uit koolstofatomen en waterstofatomen.
● Homologe reeks: De verhouding tussen het aantal C-atomen en het aantal H-atomen is in
de moleculen gelijk.
○ Bijv. alkanen met algemene formule: CnH2n+2
● Onvertakte en vertakte koolwaterstoffen
○ Onvertakt: In een koolwaterstofmolecuul is elk C-atoom met een of twee andere C-
atomen verbonden.
○ Vertakt: In een koolwaterstofmolecuul komt minstens één C-atoom voor dat met drie
of vier andere C-atomen is verbonden.
○ Isomeren: Twee verschillende stoffen die met elkaar overeenkomen doordat
hun moleculen hetzelfde aantal en dezelfde soort atomen bevatten, maar
die van elkaar verschillen door de wijze waarop die atomen onderling zijn
verbonden of geschikt. → Isomerie.
● Verzadigde en onverzadigde koolwaterstoffen
○ Verzadigd: Alleen enkele atoombindingen tussen C-atomen.
■ Alkanen: De eenvoudigste groep verzadigde koolwaterstoffen.
○ Onverzadigd: Één of meer dubbele atoombindigen tussen C-atomen.
■ Alkenen: De eenvoudigste groep onverzadigde koolwaterstoffen.
● Hebben één dubbele binding.
■ Alkynen: De eenvoudigste groep onverzadigde koolwaterstoffen.
● Hebben drievoudige binding.
● Cyclische koolwaterstoffen: Stoffen met moleculen waar een ring van C-atomen in voorkomt.
○ Cycloalkanen: Eenvoudigste groep met cyclische koolwaterstoffen.
■ Zijn isomeer met de alkanen, hebben dezelfde molecuulformule, maar
andere structuurformule.
○ Cyclische verbinding: Er komt binnen het molecuul een ring voor.
○ Acyclisch: Onvertakte ketens.
○ Niet-cyclisch: Vertakte ketens.
● Benzeenring/structuur: Bijzondere ringstructuur, afgeleid van de stof benzeen.
○ Aromaten: Stoffen waarvan de moleculen een benzeenring bevatten.
○ Alifatische koolwaterstoffen: Alle koolwaterstoffen die geen benzeenring bevatten.
●
, Aantekeningen
Stappenplan:
● Langste rij tellen → stam → achteraan
● Zijtak aan kortste getal van de stam
○ getal waar de zijtak aan de stam vast zit - zijtak - stam
Samenvatting
● Verbindingen die uitsluitend bestaan uit koolstofatomen en waterstofatomen heten
koolwaterstoffen. Ze kunnen vertakt of onvertakt zijn.
● Een homologe reeks is een groep stoffen die dezelfde algemene formule hebben.
● Isomerie is het verschijnsel dat verschillende stoffen dezelfde molecuulformule hebben, maar
verschillende structuurformules.
● Een alkaan is een verzadigde koolwaterstof. Een alkeen is een onverzadigde koolwaterstof
met een dubbele binding tussen twee C-atomen. Een alkyn is een onverzadigd koolwaterstof
met een drievoudige binding tussen twee C-atomen.
● In een cyclische verbinding komt een ring van koolstofatomen voor. Cycloalkanen zijn
isomeer met alkenen.
● Benzeen en de verbindingen die zijn afgeleid van benzeen noem je aromatisch. Alle stoffen
waar geen benzeenring in voorkomt noem je alifatisch.
Je kunt nu:
● uitleggen welke stoffen koolwaterstoffen heten.
● koolwaterstoffen indelen met gebruikmaking van hun algemene structuurkenmerken.
● met voorbeelden de volgende begrippen toelichten: homologe reeks, isomerie, vertakt en
onvertakt, verzadigd en onverzadigd, cyclisch en acyclisch, aromatisch en alifatisch.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller miuberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.