Huidige internationaal fiscaal regime
De herziening ziet vooral op grote bedrijven en multinationals.
Bronnen:
Nationale wet; bijvoorbeeld objectvrijstelling, v.i. regels, besluit voorkoming dubbele belasting
Belastingverdragen
• Volkenbondmodellen uit jaren 20 vorige eeuw – voorloper van VN
• OESO modelverdragen 1963 en 2017
OESO commentaar, TP guidelines – hier bepalingen toegelicht
• VN Modelverdragen 1980 en 2017 – VN veel meer landen en is meer vanuit perspectief ontwikkelingslanden, meer
mogelijkheden tot bronbelasting. Bronlanden mogen hogere percentages inhouden.
EU-recht
• Richtlijnen
• Vrijheden
• Staatssteun
Direct niet geharmoniseerd soeverein. Toch steeds meer fiscale regels over directe belastingen. MDR zie je
deelnemingsvrijstelling en objectvrijstelling, FR Wet Vpb bedrijfsfusie, juridische fustie, ATAD 1 en 2 belangrijke bepalingen die
grondslaguitholling voorkomen in Wet Vpb.
Hoofdkenmerken:
1. Inwonerschap/bron = belangrijk onderscheid
2. Actief/passief inkomen
o actief: bronland mits nexus waar activiteit wordt verricht bv door NV/BV of omdat het gaat om niet inwoner
die een bron heeft zoals Nederlandse onderneming, moet dus nexus zijn als inwonerschap of activiteit hier.
o passief: woonland; beperkt heffingsrecht bronland. Vaak aan woonstaat toegewezen. Soms bronland helemaal
niet heffen.
3. Voorkoming: vrijstelling of credit
4. Separate entitybenadering: elke vennootschap in heffing betrekking voor winst die met die onderneming wordt
behaald. Bij consolidatie, winst als geheel bekijken. Juridisch kijken we niet we gaan naar het geheel kijken, maar naar
afzonderlijke vennootschappen. Betrekken we allemaal apart in de heffing. Belangrijke consequenties want opent weg
naar tax planning.
5. Wereldinkomen belasten vs. territoriaal systeem (alleen binnenlands inkomen belast). Voorkoming van dubbele
belasting wat wij doen, dan stellen wij buitenlandse winst op grond van objectvrijstelling, daarom eigenlijk alleen actief
inkomen uit NL belast. Voor vennootschappen die niet in NL zijn gevestigd,
Bron in Nederland, buitenlandse belastingplicht Vpb en Wet op dividendbelasting en sinds kort Wet bronbelasting voor rente en
royalty. Actief inkomen vrijstelling, bij passief met vrijstelling bij dividend dat onder DNV valt bij rente en royalty willen we
volledig heffen dan valt het onder wereldwinst. Als bronland wil inhouden dubbele heffing, andere land rekening houden.
Verrekening voor het deel dat andere land belast.
Issues
1) Afbakening nexus (m.n. v.i.-begrip) stamt uit de jaren 20 van de vorige eeuw
Voor v.i. is vaste bedrijfsinrichting nodig
• » Vatbaar voor planning
• » niet berekend op digitalisering
• » Voor BEPS viel louter verkopen goederen of verrichten diensten er niet onder
• » Hoe winst toerekenen aan een v.i.?
Omdat veel nog stampt uit jaren 20 met oude economie, zijn niet alle begrippen met relevant voor de huidige economie. Net als
begrip v.i. stampt uit jaren 20 van vorige eeuw, je opende daar ergens kantoor of fabriek. V.i. begrip vatbaar voor planning
daardoor. Het is duidelijk omschrijven, dan kan je er makkelijk omheen door te zorgen dat je net geen v.i. hebt. Ook niet
afgestemd op de huidige digitale wereld, businessmodellen zien er anders uit en ze hebben geen kantoor meer nodig. Als dat
soort bedrijven niets in Nederland hebben, terwijl ze hier wel winst hebben. En hoop klanten in Nederland. Wordt als
onrechtvaardig ervaren. Geen fysieke activiteit, maar wel hoop winst. Hoe dan toch deel winst in de heffing betrekken?
Louter verkopen van goederen of diensten valt niet onder v.i., ook dat wordt als onrechtvaardig ervaren. Begrip aanpassen, dan
ben je er nog niet. Je kan zeggen we gaan het v.i./nexus begrip aanpassen, maar je moet hier ook winst hebben om te kunnen
,belasten. Winst toerekeningsregels ook toegesneden op de oude economie. Zelfstandigheidsfictie, doen alsof v.i. separate
onderneming is die behoord tot de hoofdonderneming. Al helemaal moeilijk bij digitale diensten.
2) Territoriaal systeem kwetsbaar
• Prikkel tot winstverschuiving naar laag belastende landen: dividend TH vrijgesteld bij NL
• Remedie: CFC regels?
Wereldwijd systeem: vergelijkbare problematiek via uitstel
Territoriaal systeem drie kwart van de landen. Actief inkomen dan heffen wij wat in NL is behaald. We heffen in principe niet
over winst die is behaald in andere landen, door objectvrijstelling of geen heffingsrecht bij niet-inwoners. Dat maakt het
aantrekkelijk om te gaan schuiven met winst. NL moeder houdt alle aandelen in TH (tax haven), tarief daar laag. Als wij alleen
heffen over winst die hier wordt gemaakt, dan interessant om winst naar TH te schuiven, daar heffen wij niet over want
territoriaal systeem. TH geen bron en geen inwoner. Wij stellen dat vrij op grond van de deelnemingsvrijstelling. Kan aanlokkelijk
maken om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk winst wordt gemaakt en meer in tax haven, prikkel tot winstverschuiving naar
laagbelaste landen. Er is anti-misbruik, dat neemt niet weg dat de prikkel er wel is. Territoriale systeem maakt het wel
aanlokkelijk om dit te doen, je kan vervolgens regels bedenken om dit tegen te gaan, maar kwetsbaarheid van het territoriale
systeem. VS wereldwijd systeem, landen die geen vrijstelling verlenen. VS geeft credit voor onderhevige belasting, dan zit er
geen prikkel in, want VS heft bij naar nationaal bedrag. Je kan zeggen wereldwijssysteem minder vatbaar voor schuiven, je kan
bijheffen. Maar in beperkte mate waard, je kan vermijden door geen dividend uit te keren. Dat doen veel bedrijven in VS,
uitstellen als je dat lang genoeg doet. Als je daar contante waarde over berekend komt dat uit op territoriaal systeem. Ook
wereldwijd systeem kwetsbaar.
3) Separate entitybenadering
- Risico van winstoverheveling naar laag belastegroepsmaatschappij
- Arm’s length beginsel
o A.a.l. prijs vaak moeilijk te bepalen
o Biedt bedrijven ruimte tot planning
o Biedt ruimte voor winstverschuiving zonder substantiële wijziging in de investeringsstructuur, met name bij
immateriële activa
o Synergievoordelen (overwinst) blijven onbelast
o Asymmetrie tussen locatie aftrekbare kosten en belastbare opbrengsten
o Kosten in NL, opbrengsten in D
Heffen over winst die specifieke groep maakt en niet kijken naar multinational als geheel. Consequentie dat het aantrekkelijk is
om winst over te hevelen. NL houdt alle aandelen in TH, als daar het tarief laag is, omdat wij alleen heffen die winst NL maakt en
niet TH is het aantrekkelijk om winst te verschuiven. Je kan ook andere systeem bedenken, globale benadering. Heffen over
concernwinst als geheel. Geen prikkel tot winst overhevelen. Wel zorgen voor geen dubbele heffing, met credit. Bijna alle landen
hebben separate benadering. Overhevelen kan dan alsnog aantrekkelijk zijn. Kan je zomaar overhevelen, nee. Arm’s length in
wet vpb en art. 9 OESO. Je moet tussen gelieerde vennootschappen verzakelijken. Minder belangrijk welke prijs wordt
overeengekomen, dan wil je plek met lage belasting opzoeken, als TH andere vns is gaat TH niet te hoge prijs voor transactie
betalen.
In praktijk forse problemen. Arms length is lastig te bepalen, derde prijs lastig. Binnen concern iets ontwikkelen is vaak geen
derde prijs voor te bepalen. Vaak range met dere prijzen die je kan vinden. Bedrijven kunnen hier strategisch mee om te gaan.
Ruimte om winst te verschuiven zonder investeringsstructuur te wijzigen. Op papier onderbrengen in TH, zonder dat er
daadwerkelijk veel activiteit wordt verplaatst. Synergievoordelen, als je kijkt wat afzonderlijke vns behaald zou worden als hij los
was van concern. Wat zou hij stand alone voor winst behalen? Als je dat voor alle vennootschappen doet, multinational behaald
ook synergievoordelen. Behaald meer winst omdat het een groot bedrijf is. Winst van concern toerekenen op basis van arm’s
lengt blijft pluk winst over die onbelast is en die je aan niemand kan toereken.
Kosten in NL vennootschap die boven TH zit. Opbrengsten en winsten kunnen worden behaald op niveau TH.
Hoofdkantoorkosten in NL vennootschap en rente hier aftrekbaar. Opbrengsten kunnen bij TH alleen door het buitenland in de
heffing worden betrokken. Wij hebben alleen kosten die ervoor zorgen die drukken Nederlandse winstbelasting, terwijl de
kosten te maken hebben met opbrengsten die in het buitenland worden behaald. Biedt weer mogelijkheden tot manipulatie.
Mismatch vloeit voort uit seperate entitie bepaling, je kijkt niet welke opbrengsten behoren bij de kosten. Maar dat doen we
niet, we kijken naar elke vns afzonderlijk. Deze mismatch is problematisch en brengt mogelijkheden tot planning.
,BV/NV incorporatie, ben je hier opgericht dan ben je inwoner. Hierdoor treaty shopping. Bezien vanuit NL voor veel concerns om
hier BV/NV op te richten en er in concernstructuur gebruik van te maken, heffing op rente en royalty’s bij Nederland vaak erg
beperkt. Beperkter dan in verdragen van andere landen. Daarom Nederland populair. Buitenlandse belasting reduceren door
gebruik te maken van Nederlandse verdragen. Nederlandse fiscale reputatie hier onder te leiden gehad, in verdragen meer anti-
misbruik om deze vorm van treaty shoppen tegen te gaan.
Vloeit voort uit het gemakt waarmee je toegang kan krijgen tot een verdrag. Incorporatie stelsel, land waar je bent opgericht,
hebben veel andere landen ook. Je kan ook kijken naar land van feitelijke leiding. Rol van inwonersbepaling van
belastingverdragen. Belang hechten aan waar feitelijke leiding is, vooral als twee landen inwonerschap claimen – dual residance.
Feitelijke leiding gaat ook van oude economie, hoofdkantoor waard werd vergaderd. In de nieuwe geglobaliseerde wereld
kunnen de directeuren overal zitten. Impact globalisering op inwonerschap.
5) Mismatches tussen regels van verschillende landen
- dubbele niet-heffing (statenloos inkomen)
- BEPS 1.0/ATAD2 ziet op twee soorten mismatches
Belastingverdragen hoofddoel is voorkomen dat bij internationale zaken niet twee landen over dezelfde winst gaan heffen. Niet
alleen om dubbele heffing te voorkomen, maar ook om dubbele niet heffing na te streven. Ook steeds meer gespeurd naar
mismatches tussen regels van staten, gebruik maken van verschillen tussen regels van landen zorgen dat wist onbelast blijft.
Bijvoorbeeld CV-BV structuur. Dubbele niet-heffingsstructuur. State lose income. Wij kijken niet naar de CV maar kijk door naar
vennoten, hield aandelen in NL BV. Betalingen aan BV zoals rente of royalty,NL niet heffen van CV, want transparant, maar
vennoten hadden geen bron dus NL kon niet hebben. US zag CV als vennootschap met afgescheiden vermogen met CV in het
buitenland kon US ook niet heffen. Geld blijft zweven boven de oceaan. Gebruik gemaakt van kwalificatieverschil tussen
transparant en non-transparant.
Minder aantrekkelijk door trump door guilty wetgeving. EU regels vanuit Nederland deze structuur onmogelijk gemaakt.
6) Concurrentie tussen landen (taks competition)
- Landen gebruiken hun fiscale systeem om investeringen en werkgelegenheid aan te trekken
- “Race to the bottom”
o tarief
o faciliteiten: vb. Patentboxen
Probleem dat landen met elkaar concurreren. Landen willen ook graag investeringen en werkgelegenheid aantrekken,
aantrekkelijk zijn voor grote landen. Daarvoor kan je het fiscale systeem inzetten. Je bent aantrekkelijk als je niet zoveel
belasting hoeft te betalen, want winstbelasting is kostenpost. Landen concurreren met elkaar. Tarief van winstbelasting
verlagen, was eerst 48 en nu 25%. Je kan niet te veel afwijken van andere landen. Alle landen worden tegen elkaar uitgespeeld
door grote bedrijven. Je kan ook faciliteiten hebben, patentboxen, innovatiebox. Daardoor belastinggrondslag steeds verder
uitgehold, als het niet door grote bedrijven wordt betaald door winstbelasting moet het met andere belasting betaald worden.
Wordt dan meer door particulieren betaald dan grote bedrijven.
BEPS 1.0
- Wat is de aanleiding voor BEPS 1.0?
- Wat is de omvang van BEPS?
- Wat is de doelstelling van BEPS 1.0?
- Wat is BEPS?
- Wat zijn de conclusies van BEPS 1.0?
- Anti-ontgaansmaatregelen Europese Commissie
- Anti-ontgaans richtlijn
- MLI
Op gegeven moment klaar mee dat grote bedrijven belasting ontwijken. Er is ook een 2.0 die loopt sinds 2019. Ook opgepakt
door Europese commissie, zie bijvoorbeeld ATAD. Ook MLI van OESO. Hiermee de problemen opgelost? Doelstelling van BEPS
1.0 gehaald?
Aanleiding voor BEPS 1.0
- Financiële crisis 2008.
Grote bankencrisis, veel landen veel geld in financiële bedrijven gestopt, belastingen moesten omhoog om geld terug te
krijgen. Als je geld van particulieren vraagt, dan moet je ook van grote bedrijven meer belasting vragen. Fair share in de
kosten moeten zij ook voor hun rekening nemen. In 2013 BEPS opgestart. OESO grote Westerse economieën met plan
komen dat grote bedrijven ook weer belasting gaan betalen. Eerst niet veel vertrouwen, want soevereiniteit van
landen, maar je zal moeten samenwerken want landen opereren ook over de grens heen. Het is compromis geworden,
maar wel gelukt.
- Publieke ophef over belastingontwijking door multinationals
Omvang BEPS
, Anecdotal evidence: (Vanaf 22.35 tot 25.34)
Fragment waarin eerst toenmalig staatssecretaris geïnterviewd. Toen oud voorzitter vereniging van hoofdambtenaren van
minister van financiën, die hebben brandbrief gestuurd met dat grote bedrijven weinig belasting betalen.
https://zembla.vara.nl/dossier/uitzending/nederlandbelastingparadijs
OESO nagegaan wat grote bedrijven aan belasting betalen. Actiepunt 11 voor monitoren, profit shifting. Schatting dat het op
jaarbasis van 100 tot 240 miljard op jaarbasis bespaard wordt. Ontwikkelingslanden zouden hier nog grotere last van hebben
dan Westerse economieën.
http://www.oecd.org/tax/measuringand-monitoring-beps-action-11-2015-final-report-9789264241343-en.htm
Action 11: 2015 Final report
- global corporate income tax (CIT) revenue losses estimated between 4% and 10% of global CIT revenues, i.e. USD 100 to
240 billion annually
- Given developing countries’ greater reliance on CIT revenues, estimates of the impact on developing countries, as a
percentage of GDP, are higher than for developed countries
Doelstelling BEPS
OESO: “to restore confidence in the system and ensure that profits are taxed where economic activities take place and value is
created”
- Multinationals moeten bijdragen aan de overheidsfinancien want zij profiteren van overheidsvoorzieningen
- Bescherming belastingmoraal: gewone man betaalt wel zijn deel
- Wegnemen concurrentienadeel MKB
OESO: “[T]he first substantial – and overdue - renovation of the international tax standards in almost a century
Twee doelstellingen, waarvan een het vertrouwen in het fiscale systeem herstellen. Belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in
het fiscale systeem en multinationals hun fair share betalen, dat is waar het BEPS project vooral om gaat. Hoe wil OESO dat
doen? Doelstelling verzekeren dat het daar wordt belast waar het plaatsvindt en waar waarde wordt gecreëerd. Meer
economische invalshoek. Is er echt winst en activiteit. Je zal zien, vooral in de literatuur, niet makkelijk om te bepalen waar dat
in werkelijkheid op neerkomt. Deze doestelling verdelen in drie dingen. 1) multiantionals bijdragen want ze profiteren van
overheidsvoorzieningen. 2) Belastingmoraal beschermen. 3) Level plane field met kleine bedrijven en MKB, de kleine bakker
betaald volle mep maar Starbucks niet, daardoor concurrentievoordeel ten opzichte van kleine ondernemers.
Het volkenbondmodel is nog steeds de basis waarop internationale belastingrecht is gebaseerd, dat moet worden gerenoveerd.
Wat is BEPS?
http://www.oecd-ilibrary.org/taxation/addressing-base-erosionand-profit-shifting_9789264192744- en
Wat zijn de vier hoofdkenmerken van een beps-structuur?
Addressing Base Erosion and Profit Shifting, p. 44:
1. minimisation of taxation in a foreign operating or source country (which is often a medium to high
taks jurisdiction) either by shifting gross profits via trading structures or reducing net profit by
maximising deductions at the level of the payer,
Eerst kijken naar het onderste plaatje, foreing de buitenlandse dochters. ZIjn landen met hoog tarief, dan
daar de winst drukken door rente of royalty te laten betalen aan CV. Immateriele activa in CV zetten, dan
moeten buitenlandse dochters betalen. Dat is aftrekbaar voor buitenlandse winstbelasting. Dan voldoe je
aan kenmerk van BEPS structuur, het drukken van buitenlandse belasting. In praktijk loopt het via
Nederlandse tussenhoudster, betaald het door aan CV. Doorvoerhaven van rente en royalty.
2. low or no withholding tax at source,
Eventuele bronbelastingen worden gereduceerd of totaal vermeden. Bronbelasting op rente en royalty, dus
ook iets bedenken om bronbelasting reduceren, daarom aan Nederlandse tussenschakel. Kan beroep doen
op belastingverdragen, dan mag buitenland helemaal niet of beperkte bronbelasting betalen.
3. low or no taxation at the level of the recipient (which can be achieved via low-tax jurisdictions, preferential regimes or
hybrid mismatch arrangements) with entitlement to substantial non-routine profits often built up via intragroup
arrangements, as well as
Buitenlandse dochters rente en royalty aan dochter die doorbetaald aan CV. CV ontvanger, interessant als CV geen of weinig
wordt geheven, NL heft niet want ziet het als transparant. NL ziet wel partners maar daar geen recht. US ziet separate
vennootschap dus die hief tot 2018 ook niet. Onbelast slaat het neer in de CV.
4. no current taxation of the lowtaxed profits (achieved via the first three steps) at the level of the ultimate parent.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jhoek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.
