- Het is een breed vakgebied
- Rechten van patiënten (cure) en cliënten (care). Patiënt wilt genezen worden, cliënt
gaat bv naar een verzorgingsinstelling.
- Morele en ethische dilemma’s: bv abortus, wanneer mag je euthanaseren? Zijn vaak
beladen kwesties. Bv wanneer krijgt een ongeboren kind rechten?
- Voortdurend in beweging bv dingen worden bespreekbaar en komen daardoor op
tafel
- Private en publieke belangen. Bv euthanasie. Wat 1 persoon goed vindt, wordt
misschien niet door de hele maatschappij goed gevonden. Bv grens opzoeken,
zelfbeschikkingsrecht. We zien het ook bij het vaccineren tegen Covid; je mag
besluiten wat je doet met jouw lichaam (zelfbeschikkingsrecht) vs het
maatschappelijk belang om de pandemie te temmen.
- Twee belangrijke rechtsbeginselen (die best wel kunnen schuren):
_ Zelfbeschikking
_ Bescherming-> bescherming van een persoon tegen zichzelf, tegenover anderen of
tegenover de maatschappij.
Bronnen van het gezondheidsrecht:
- Bovennationale rechtsbronnen
- Algemene wetgeving: BW, Sr(euthanasie), Awb
- Specifieke zorggerichte wetgeving:: Wet BIG(kwaliteit), WGBO, Wkkgz, Wvggz & Wzd
- Speciale wetgeving: embryo, abortus en euthanasiewet
- Jurisprudentie: EHRM/EhvJ, Civiel, bestuurs- en strafrechtspraak, medisch tuchtrecht
(gemengde rechtbank van beroepsgenoten(artsen) en juristen die oordelen over een
BIG geregistreerde zorgverlener), Wkkgz geschilleninstanties. Dit vak: vooral civiele
jurisprudentie.
- Zelfregulering: technische regels en standaarden(hoe vaak handenwassen, etc),
richtlijnen en protocollen, beroepscodes en gedragsregels. Heel veel in het
gezondheidsrecht.
Vandaag worden rechten van patiënten behandeld
WGBO: eerste wet waarin patiënten werden vastgelegd. Daarvoor hadden patiënten geen
expliciete rechten. Wet is gekomen door emancipatiebeweging: wat wordt gezien als
kwetsbare mensen in de maatschappij? Bv huurders, patiënten.
Rechten van patiënten: voornamelijk plichten van zorgverleners.
Bedoeling van de wet: patiënten worden mondiger, meer evenwicht in verhouding patiënt
en zorgverlener door versterken positie van patiënt.
Naast algemene rechten: ook aandacht voor kwaliteit van hulpverlening: art 7:453
Basis WGBO: geneeskundige behandelingsovereenkomst-> 7:446 lid 1
Definitie-> Ovk waarbij een natuurlijk persoon of een rechts-
persoon, de hulpverlener, zich in de uitoefening
,van een geneeskundig beroep of bedrijf
tegenover een ander, de opdrachtgever,
verbindt tot het verrichten van handelingen op
het gebied van de geneeskunst, rechtstreeks
betrekking hebbende op de persoon van de
opdrachtgever [de patiënt] of van een
bepaalde derde.
Hulpverlener: np of rp. Geneeskundig beroep of bedrijf-> afhankelijk van het geval. 3
gezichtspunten: regelmatig verrichten van geneeskundige handelingen, naar buiten toe
presenteren als beroepsbeoefenaren en betaling voor de diensten. Kan ook een alternatieve
genezer zijn; valt onder de wet want is goed voor controle.
Handelingen op het gebied van de geneeskunst:
- Art 7:446 lid 2a
- Analoog art 1 wet BIG
- Alle verrichtingen gericht op een cure (ziekte genezen), verloskundige bijstand of
bepalen van gezondheidstoestand
- Aanpalende handelingen (verzorging en verpleging)
- Geen keuringen-> 7:446 lid 4, maar 7:464
- Analoge toepassing niet medische zorg bv zorg aan personen met een verstandelijke
beperking
Professionele standaard en de zorg van een goed hulpverlener-> 7:453
- Professionele standaard bepaalt in een specifieke situatie wat goede zorg leveren is.
- HR Speeckaert/Gradener: zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk
handelend specialist mag worden verwacht -> het gaat om goed en niet perfect; een
soort gemiddelde. Dit is hetzelfde voor alle beroepsbeoefenaars; dus beginnende
artsen moeten even goed handelen als gemiddelde dokters. In beginsel wordt dus
door een tuchtcollege geen onderscheid gemaakt hiervoor. Geldt dit omgekeerd
voor experts? Niet zeker, maar het gaat om objectieve standaard bij tuchtcolleges;
ze kijken of de persoon het goed heeft gedaan en niet of ze het beter konden doen.
- Handelen of nalaten in strijd met de zorg die de beroepsbeoefenaar in die
hoedanigheid behoort te betrachten-> 47 wet BIG-> zelfde standaard als arrest->
goed en niet perfect
- Geheel van medische normen dat beschrijft wat goed handelen is, af te leiden uit:
wet, jurisprudentie, beroepscodes, technische en gedragsregels, standaarden,
protocollen, (inspectie)richtlijnen.
Patiënten hebben ook plichten:
- Informatieplicht; alle tot de ziekte relevantie info geven en medewerkingsplicht
(naar beste wensen)
- Niet nakomen medewerkingsplicht-> kan ervoor zorgen dat behandelingsovk wordt
opgezegd. Dit gebeurt echt heel weinig. Komt er dan een tuchtklacht? Dan wordt het
niet gehonoreerd.
- behandelingsovereenkomst of tot het niet honoreren van een later ingediende
(tuchtrechtelijke) klacht
,Opzeggen van de geneeskundige behandelingsovk-> 7:460
- Alleen mogelijk bij gewichtige redenen
- Bv niet meewerken aan behandeling: 7:452
- Zorgvuldigheidseisen:
1. Waarschuw de patiënt herhaaldelijk en onderzoek of herstel van de relatie mogelijk
is.
2. Informeer de patiënt tijdig mondeling over uw besluit om de
behandelingsovereenkomst te beëindigen. Dit besluit moet u schriftelijk bevestigen.
3. Houd een redelijke termijn aan voordat u de behandelingsovereenkomst
daadwerkelijk beëindigt.
4. Blijf noodzakelijke hulp verlenen of laat verlenen totdat de patiënt een andere
behandelaar heeft gevonden.
5. Verleen medewerking aan de patiënt om na de beëindiging van de overeenkomst
elders zorg te ontvangen.
Informatieplicht-> 7:448 wgbo
- Zorgverlener heeft een informatieplicht en dit moet passen bij diens
bevattingsvermogen; hiervan is het van belang wat voor persoon je tegenover je
hebt en wat ze begrijpen, daarnaast ook overleg van voorgestelde behandeling (lid 1)
- Minderjarige tot 12-> moet ook passen bij zijn bevattingsvermogen
- Zorgverlener stelt zich op de hoogte van de situatie en bheoften van patiënt en
nodigt de patiënt uit om vragen te stellen-> lid 3
- Mondeling en desgevraagd elektronisch of schriftelijk (lid 3)
Inhoud informatieplicht-> 7:448 lid 2
De patiënt info geven die hij redelijkerwijs behoeft:
- Zie in pp
- Financiële aspecten staan er niet in; vaak verzekerd/genormeerd
Samen beslissen-> shared decisionmaking
- Samen beslissen beoogt de informatieongelijkheid tussen zorgverlener en patiënt op
te heffen
- Vroeger: dokter weet het beter dus die besliste
- Meer emancipatie in de zorg ; de patiënt heeft meer regie in zijn behandeling.
- Tenzij: een patiënt niet wil beslissen (7:449) of liever de zorgverlener laat beslissen
NIVEL: keuzes maken
- Exploreren
- Agenderen dat een keuze gemaakt moet worden
- Informeren over opties
- Voorkeuren exploreren
- Besluit nemen
Samen beslissen: gaat niet altijd even goed. Ook lastig voor dokters die al het jargon moeten
uitleggen.
, Mondige patiënt?
Het blijkt dat een groep beperkte gezondheidsvaardigheden heeft; niet goed voor zichzelf
kunnen zorgen, kunnen uiten wat ze willen, etc. Dit brengt ook moeilijkheden met zich mee
voor de communicatie tussen arts en patiënt
Patiënten die geen info willen-> 7:448 lid 4, 449
Kan, maar is wel een second opinion voor vereist.
Toestemmingsvereiste 7:450; je kan alleen worden behandeld als je daarvoor instemt
Is vormvrij. Gaat vaak mondeling, maar kan ook schriftelijk
Vooral in de vs: informed consent formulieren, maar hier is dat bijna nooit.
} Uitzonderingen mogelijk: bv als je bent aangereden en halfdood bent,
levensreddend gehandeld. Moet noodsituatie zijn (zie bv.
ECLI:NL:TGZRGRO:2020:14, niet volgen geboorteplan), veronderstelde toestemming
bij niet-ingrijpende verrichting (bv. bloeddruk meten), of ontbreken tijd voor
toestemming van vertegenwoordiger van wilsonbekwame patiënt (7:466). Als je
protesteert dan mag het niet. mag niet zo maar onder dwang
} Vrouw werd al geopereerd, maar bij openmaken bleek meer fout te zijn. Arts had
toen meer weggehaald dan was afgesproken maar was geen nood-> zoek uitspraak
op
Toestemming en wilsbekwaamheid
1. Minderjarigen tot 12 jaar
2. Minderjarigen tussen 12 en 16
3. Meerderjarige wilsonbekwame patiënten
Wilsbekwaamheid
Wilsbekwaam volgens wgbo: (7:465 lid 3 wgbo denk ik) redelijke waardering van je
belangen ter zake
Arts vormt zelf het oordeel over wilsbekwaamheid
KNMG:
◦ Keuze kenbaar maken
◦ Relevante informatie begrijpen
◦ Betekenis van informatie beseffen en waarderen
◦ Goede afweging maken van de behandelopties op basis van de beschikbare
informatie
Minderjarigen in WGBO
- Vanaf 16 jaar bekwaam-> 7:447
- Tot 12 jaar: toestemming van ouders/vertegenwoordigers, geen rechtensrelevante
mening kind; 7:465 lid 1
- Tussen 12 en 16: toestemming ouder/verzorger en kind nodig. Uitzondering bv soa
wel gwn behandelen en niet aan ouder wilt vertellen of als het kind de verrichting
weloverwogen blijft wensen. 7:450 lid 2
- Toestemming van kind en 1 ouder in tuchtrecht toegestaan als het gaat om een
reguliere/geïndiceerde ingreep bv amandelen verwijderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoeshuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.