Summary
Samenvatting Platentektoniek, erosie en verwering aardrijkskunde Havo 4+5
- Course
- Level
Samenvatting van Platentektoniek, erosie en verwering havo 4+5 voor de schoolexamens en eindexamens aardrijkskunde!
[Show more]
Seller
Follow
drewardon
Reviews received
Content preview
Platentektoniek, verwering en erosie (havo 4)Opbouw van de aarde
De processen in de aarde zijn
- Twee processen zijn verantwoordelijk
voor convectie in de buitenkern:
● Het belangrijkste is waarschijnlijk het
gedeeltelijk stollen van vloeibaar
buitenkernmateriaal op de
binnenkern. Hierbij worden
voornamelijk de zwaardere
elementen afgezet en blijft een lichter
residu over. Dit heeft de neiging te
stijgen in het zwaardere omringende
buiten kernmateriaal.
● Een tweede oorzaak is de afgifte van
warmte door het materiaal boven in de buitenkern aan de aardmantel.
Hierdoor koelt het af en wordt het zwaarder, waardoor het naar beneden
zinkt.
Mid-oceanische rug
De oceanische korst bestaat uit basalt en de continentale korst uit graniet.
Basalt
- is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de
stolling van lava. De stolling van het basalt vindt plaats aan het aardoppervlak
en daarom is basalt een uitvloeiingsgesteente.
Graniet
- is een zuur stollingsgesteente
De dichtheid van Basalt heeft een grotere dichtheid dan die van Graniet.
Platentektoniek
- De aardkorst is opgebouwd uit een aantal platen of schollen, waarvan de
continenten deel uitmaken. Deze platen bewegen horizontaal over het
aardoppervlak en veroorzaken door hun beweging aardbevingen, vulkanisme,
gebergtevorming en andere geologische processen. De platen 'groeien' op
bergruggen in de oceaan aan en zetten zich in beweging.Dit wordt seafloor
spreading genoemd en komt bijvoorbeeld voor bij de Mid Atlantische Rug, in
het centrale deel van de Atlantische oceaan. Het gevolg is dat elders de
platen met elkaar in botsing komen. Als een botsing plaatsvindt tussen een
oceanische plaat en een continentale plaat duikt de oceanische plaat onder
de continentale omdat deze uit lichter materiaal bestaat. Dit doet zich
, bijvoorbeeld voor aan de randen van de Grote Oceaan. Waar de beweging
van de platen enigszins neerwaarts is, wordt een stuk aardkorst
meegetrokken en ontstaat een diepzeetrog. Bij een botsing van twee
continentale platen vindt plooiing plaats en opheffing. Dit is te zien bij de
Alpen en de Himalaya. De botsende platen kunnen ook langs elkaar heen
schuiven en een groot langwerpig breukgebied vormen, zoals bij de San
Andreas-breuk in Californië. Dergelijke bewegingen kunnen de aanleiding zijn
van een aardbeving.Het begin van de theorieën over de platentektoniek is te
danken aan de Duitse meteoroloog Alfred Wegener (1880-1930). Deze Duitse
meteoroloog en geofysicus deed veel onderzoek op Groenland en kwam
tijdens een van zijn expedities op het idee van de verschuiving van
continenten toen hij ijsschotsen zag bewegen en breken.
Subductiezone
Lava
- Lava is gesteente in vloeibare vorm. Nadat magma het aardoppervlak of de
zeebodem bereikt wordt het lava genoemd.
Magma
- Magma is het vloeibare gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevindt.
Aardkorstplaten
- De aardkorst bestaat uit vijftien grote stukken gesteente, de zogenaamde
aardplaten. Sommige daarvan zijn volledig bedekt met water. Anderen steken
boven de zeeën uit, die bevinden zich de zeven continenten: Afrika, Azië,
Europa, Noord-Amerika, Australië en Antarctica. Omdat de dunne aardkorst
op de aardmantel drijft, zijn de aardplaten voortdurend in beweging. Ze
botsen, drijven uit elkaar of schuren tegen elkaar aan. De continenten zijn
daardoor voortduren in beweging.
Vulkanisme
Explosief
- Soms is het vulkanisme explosief en worden gas, stenen en as tot op grote
hoogten de lucht in geslingerd. Pas bij grote gasdruk in de ruimtes onder de
aardkorst waar zich magma verzamelt, is het vulkanisme explosief. Het
toetreden van veel water, dat in de magmahaard omgezet wordt in
waterdamp, bevordert de gasdruk. Indien de magmahaard veel continentale
korst en dus graniet bevat, wordt het magma taai vloeibaar. Ontgassing gaat
dan erg moeilijk, waardoor de gasdruk hoog kan oplopen. Als de gasdruk
hoger is dan de druk van het bedekkend gesteente overtreft, volgt een
enorme explosie. Bij explosieve vulkanen horen stratovulkanen en
calderavulkanen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller drewardon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now