Samenvatting politicologie toets 1 semester 1 IVK jaar 1. Hoofdstuk 1 tm 3 en 5 tm 8 van het boek Politiek en Politicologie, E. Woerdman en E. Krol (Noordhoff Uitgevers, 5e druk).
Politicologie: Onderdeel van de sociale wetenschappen, een discipline die alles met de politiek
analyseert.
Politiek is een situatie waarbij de overheid betrokken is of zou moeten zijn (van Deth & Vis). Een
probleem is een onwenselijke situatie waar wellicht een oplossing voor is. Vervolgens is het een
politiek probleem als men vindt dat de overheid daarbij betrokken is of zou moeten zijn. De overheid
houdt zich bezig met het voorkomen, verminderen, of oplossen van problemen. Eisen van burgers en
organisaties die niet resulteren in overheidsbeleid, worden ook als politiek aangemerkt.
Een Probleem voldoet aan de volgende eisen
Mensen beschouwen de situatie als ongewenst
Mensen denken de situatie te moeten en kunnen veranderen
Objectief aspect: feitelijke werkelijkheid
Subjectief: de werkelijkheid zoals die wordt ervaren
Niet altijd overeenstemming
- Mensen hanteren verschillende normen en waarden
- De objectieve werkelijkheid is verschillend. Oordeel is subjectief
- Mensen zijn het er niet mee eens wat er op de politieke agenda geplaatst moet worden
Grieks: politika → zaken die te maken hebben met de polis. Polis is een stadsstaat in het oude
Griekenland.
Definitie Easton: politiek is de gezaghebbende toedeling van waarde voor een samenleving.
Materiele waarden: voedsel en huisvesting
Immateriële waarden: vrijheid, eerlijkheid, gelijkheid en veiligheid
Andere kenmerken van het begrip politiek
Conflict en samenwerking
Verdeling van overheidsgelden
Vormen en verdelen van macht
Toedeling van waarden voor een samenleving
Oplossing van politieke problemen
→ De overheid is er altijd bij betrokken
Politicologen bestuderen de politiek. Politiek is dus het object van onderzoek van de politicologie.
Politicologen formuleren een antwoord op de vraag wat politiek is.
→Wat wel of niet onder politiek wordt verstaan bepaalt dus mede de inhoud van de politicologie, en
omgekeerd.
Politicologie omschrijft de centrale begrippen van de politiek
Onder andere:
De staat
Democratie
Macht
Vrijheid
, Verdelingsvraagstuk:
Verdeling van publieke goederen en middelen. De politiek moet hier een oplossing voor vinden en
die in goede banen leiden
Collectief actieprobleem:
- Het eigenbelang van een individu conflicteert met eigenbelang van elk ander individu
- Iedereen streeft eigenbelang na
- Collectief gezien heeft niemand hier baat bij
- Bij samenwerking is iedereen beter af
Collectieve goederen zijn ondeelbaar en niet-uitsluit baar. Probleem daarbij zijn freeriders. De
overheid grijpt in met regel- en wetgeving, subsidies en belasting. Hierdoor zou de verleiding om te
free-riden moeten verkleinen.
Politicologie heeft verschillende benaderpunten. Die geven een verdeling aan van de verschillende
gebieden van de politicologie.
Theoretische politicologie
Hierbij gaat het om de theoretische grondslagen van de politicologie.
→Voorbeeld: wat is een staat of de drie machtenscheiding van Montesquieu.
Empirische politicologie
Hierbij wordt de theoretische politicologie onderzocht en getoetst aan de praktijk.
→Voorbeeld de PvdA is opgericht ten behoeve van werknemers. De aanhang van die partij
bestaat dan ook voornamelijk uit leden van de doelgroep; werknemers. De vraag van de
empirische politicologie is dan: zit de doelgroep van de PvdA nog wel bij PvdA? Dus stemmen
werknemers nog wel op de PvdA?
Normatieve politicologie (hetzelfde als politieke filosofie)
Hierbij gaat het om wat is goed of slecht in de samenleving.
Vergelijkende politicologie
Hierbij worden politieke verschijnselen geanalyseerd door vergelijkingen te maken naar tijd
en/of plaats.
Trickle-downeffect:
Het bestaan van de rijken komt ten goede aan de armen
Trias politica – Scheiding der machten
- Wetgevende macht: het maken van wetten (volksvertegenwoordigers)
- Uitvoerende macht: het uitvoeren van wetten (de regering)
- Rechtelijke macht: de toetsing van de uitvoering van deze wetten (onafhankelijke rechters)
H2
Er zijn verschillende modellen die worden gehanteerd in de politicologie om politieke systemen en
structuren te besturen.
Politieke systeemmodel
Beleidsprocesmodel
Barrièremodel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsepranger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
