De student kan:
• De veranderingen en de uitdagingen van de eerste lijn benoemen.
• De beleidscontext en de wettelijke kaders van de eerstelijnsgezondheidszorg in
Vlaanderen uitleggen.
• De praktische organisatie van de eerstelijnszone toelichten.
• Het begrip interdisciplinair methodisch samenwerken omschrijven.
• De fasen van het interdisciplinair methodisch samenwerken illustreren.
• Het verschil aangeven tussen de begrippen multi-, inter- en transdisciplinariteit.
• De verschillende vormen van transdisciplinair samenwerken toelichten.
• De voordelen en de hindernissen van samenwerken beschrijven.
• De nodige competenties voor samenwerken toepassen in de uitwerking van een
interdisciplinair zorgplan.
De cliënt in een veranderende context
• Macro: organisatie van de eerste lijn
• Meso: interdisciplinair methodisch samenwerken
• Micro: het zorgoverleg in de praktijk!
De cliënt in een veranderende context:
Organisatie van de eerstelijn:
• Veranderingen in de eerste lijn
• Eerstelijnszorg als antwoord op toekomstige uitdagingen
• Eerstelijnszone
• Actoren
• De sociale kaart
,De cliënt in een veranderende context: macro
Veranderingen in het landschap van de eerste lijn
Demografische en epidemiologische ontwikkelingen
o We worden alsmaar ouder
o Prevalantie van kanker stijgt (als gevolg van de
Veroudering)
o Verbeterde therapie kanker = chronische ziekte
Toename chronische aandoeningen
Stijging multimorbiditeit (= het hebben van meerdere
chronische aandoeningen)
nood aan paradigmashift van een ziekte-georiënteerde
zorg naar een zorg die vertrekt vanuit de doelstellingen van
de patiënt (Eerstelijnsgezondheidszorg belangrijke rol in het
vermijden van versnippering van de zorg (ziekte-gerichte
aanpak)
De eerste lijn zal met burger en patiënt een rol moeten
opnemen als integrator van de zorg
Wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen
o Wet. Vooruitgang biedt perspectief van nieuwe preventieve & curatieve
mogelijkheden op vlak van genetica, hart- en vaatziekten, neuro-
wetenschappen, zorg voor kanker en geestelijke gezondheidszorg
o Informatie- en communicatietechnologie zijn niet meer weg te denken uit de
dagelijkse praktijk in de gezondheidszorg
o Hospitalisatieduur verkort
o Aantal daghospitalisaties stijgen
o Technologie doet intrede in de thuiszorg
o Eerste lijn = rol in het vertalen van de nieuwe inzichten naar de aanpak van
gezondheidsproblemen en dit met aandacht voor de relevantie van de zorg
en het vermijden van medicalisering
o Veel van deze technologieën en geneesmiddelen hebben een belangrijke
impact op het budget van de gezondheidszorg wetenschappelijk &
maatschappelijk verantwoorde keuzen
, Sociaal-culturele ontwikkelingen
o Patiënt stelt zich meer en meer op als consument
Gevonden info op internet nieuwe zorgvragen
o Burger uitgenodigd screening (check-up met veel technologie) geeft
aanleiding tot nieuwe zorgvragen
o Wijzigende my context: meer mensen werken langer en zoeken balans werk-
privé
Belangrijke impact op informele zorg (afname vrijwilligers,
mantelzorg…)
o Wijziging in opvattingen over kwaliteitsvolle zorg bij het levenseinde
Uitdaging: existentiële component van het mens-zijn wint in belang
o Iedereen wil inzetten op kwaliteit van leven en zinvol leven
Mensen zijn mondiger, meer en meer bewust van eigen rol
o De regie van het zorggebeuren vertrekt uit de eigen levenssituatie (zorg &
welzijn krijgen een plaats)
o Vraag: ‘zijn’ of ‘niet-zijn’
Existentiële component van het mens-zijn
o Soc-econ.: grote gezondheidsverschillen tss landen & sociale groepen binnen
1 land
Arm maakt ziek en ziek maakt arm
Sociale gezondheidskloof aanwezig in Be (bv. Lage opleiding = meer
ziek)
o Financ & econ. Crisis sociale ongelijkheid op vlak van gezondheid nog meer
versterkt
o Eerstelijn biedt opportuniteit tot oplossingen:
Via haar toegankelijkheid van de zorg worden geoptimaliseerd
Moeten sterkere signaalfunctie krijgen om samen met andere
sectoren (de “sociale determinanten” van gezondheid: woon- en
werksituatie, opleiding, sociale cohesie,…) te herkennen en
corrigerende maatregelen te nemen
Globalisering
o Zorg wordt meer en meer multicultureel
mensen gaan internationaal op zoek naar oplossingen voor hun
gezondheidsproblemen
o Globale problemen worden meer zichtbaar op lokaal niveau (door
concentratie van mensen met verschillende culturele achtergrond in steden)
o Eerstelijnszorg in multi-culturele context stelt nieuwe vragen over
toegankelijkheid en zorgcoördinatie en over de afweging tss universeel en
selectief beleid
, Eerstelijnszorg als antwoord op toekomstige uitdagingen
Indeling van de gezondheids- en welzijnszorg:
• Bevolking of doelgroep
• Soort zorgverlening
• Locatie van zorgverlening
• Kostprijs
• Toegankelijkheid
= echelonering: indeling van de voorzieningen die globaal dezelfde functionele
kenmerken en doelstellingen hebben. (toegankelijkheid)
• Indien de hulpvraag van een cliënt wordt geanalyseerd kan men een aantal
niveaus (trappen & lijnen) onderscheiden.
• Het eerste niveau is voor iedereen vrij gemakkelijk toegankelijk, de anderen
worden selectief of na doorverwijzing aangesproken.
Doelgroep: kind, volwassene, oudere
Soort hv: preventief, curatief en palliatief
Locatie van de hv: extramuraal, transmuraal en intramuraal
• Nulde lijn = niet-professionele zorgverlening
• Mantelzorgers
• Vrijwilligers: ontmoeting en ontspanning, vervoer, oppas en begeleiding
• Familie
• Zelfhulpgroepen: uitwisseling van ervaringen, wederzijdse steun,
gelijkberechtiging en authenticiteit
• Tweede lijn = hulpverlening binnen professioneel, formeel georganiseerde en
gespecialiseerde diensten
• Geneesheer-specialist
• Centrum voor Geestelijke Gezondheidzorg
• Algemene en psychiatrische ziekenhuizen
• …
• Derde lijn = supergespecialiseerde zorg via doorverwijzing
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shanayacolling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.06. You're not tied to anything after your purchase.