Slides = belangrijkste om te studeren
-> groen = niet in cursus
Belang van Politiek:
-> grote invloed
- Links: pro-overheidsinterventie
- Rechts: zo klein mogelijk overheidsinterventie
Beperkte maakbaarheid -> de overheid kan niet overal grip op hebben
-> schikken naar maatschappelijke evoluties
-> ontevredenheid wanneer politiek beloftes maken over zaken waar ze geen grip op hebben
Comparative politics
-> verschillen tussen landen vergelijken
Bv. lonen belgische ministers (12.000) vs; buitenlandse (6.000)
-> door vergelijking weten waarom iets is
bv. laaggeschoolden stemmen veel in België tov andere landen door opkomstplicht
-> invloed opkomstplicht
Politiek en politicologie:
- Politiek = sturen van de/een samenleving
Vele samenlevingen nodig
- Alle afspraken zijn politiek
- Bij conflict een procedure nodig om tot een oplossing te komen
-> wordt vaak gezien als ruzie maken
Variaties:
1. Territorium
- niet territoriaal: niet eens -> je kan er uitstappen
- territoriaal -> staat is soeverein
2. Cultureel
- opvatting over mate waarin politiek ingrijpt in levensdomeinen
, - vroeger vooral veiligheid, niet zorgend
-> garandering van eigendomsrecht
- nu: staat veel meer ingrijpend -> weinig afbouwend staatsaandeel
-> grote verschuiving
-> meer verwachting van de staat
-> links krijgt gelijk
3. Vorm
- ≠ tussen politieke systemen (‘regimes’)
- Classificaties -> vormen opdelen in categorieën
- Democratische vs. autoritaire regimes
-> dem.: Macht = tijdelijk, gespreid, via verkozen vertegenwoordigers, fundamentele rechten
- Unitaire vs. federale staten
-> Bestuur vanuit één punt of niet
- Variaties in instellingen en procedures
-> Verkiezingen, partijen, parlement, grondwet, staatshoofd…
Politieke wetenschap:
- Politicoloog ≠ politicus
-> beschrijven, begrijpen en verklaren niet beoordelen
- intellectuele distantie
-> proberen zo neutraal mogelijk te werken, nooit 100% mogelijk
-> verslag uitbrengen
- Wetenschappelijke methode
- bewust ingezamelde waarnemingen
- keuze van onderzoekstechnieken
- Open rapporteren
-> open rapporteren, als anderen het ook doen krijgen ze hetzelfde resultaat
Instrumenten:
1. Concepten
- begrip, categorie, verschijnsel dat zorgt voor afbakening van een verschijnsel
- essentieel
2. Modellen
- vereenvoudigde voorstelling van realiteit
-> bij peilingen rekening houden met een aantal factoren vd mensen
, 3. Theorieën
- waarom veroorzaakt één fenomeen een ander
- beschrijven en verklaren
bv. waarom stemmen vrouwen meer links
Les 2: Staat en macht
Bindende regels:
- Volgen ook al niet mee eens (<-> burgerlijke ongehoorzaamheid)
-> bv. belastingstaking regen wapens
- Volgen regels zonder na te denken -> geïnternaliseerd
-> bv. verkeersregels, rookverbod, mondmasker
- Staat kan geweld gebruiken om regels af te dwingen
-> landen als Albanië is nog niet zo, bloedwraak
- Monopolie op legitiem geweld -> enkel staat mag regels afdwingen, geen privétaak
-> enkel bij wettelijke zelfverdediging, fysiek aangevallen
- privatisering van ordehandhaven (gated communities, winkelcentra… met eigen beveiliging)
- staatsgeweld moet ‘proportioneel’ zijn -> in verhouding met overtreding
-> iemand vermoorden mag enkel in extreme situatie
- alleen geweld dat nodig is voor doel (bv. foltering)
Grondwet:
1. zegt hoe regels gemaakt en aangepast moeten worden
2. bevat basisregels van het functioneren van politiek systeem (bevoegdheidsverdeling)
3. bevat ‘grondrechten van burgers
-> bescherming van burgers, wat mag de staat niet verbieden en wat de burgers wel mogen
- grondwet is oud -> algemeen en ver van werkelijke politiek
bijzondere regels om grondwet te veranderen:
- voor verkiezingen aankondigen dat men artikels wil veranderen
-> volk kan zich mee uitspreken
-> constituante: parlement dat de grondwet kan veranderen
- 2/3e meerderheid nodig (75% vd staten in VS)
-> zo is het een consensueel gebeuren
, -> geeft minderheid een vetorecht
-> veranderingen vaak moeilijk
-> grootste regio kan niet zomaar beslissen over kleinere regio’s
- Wetten die moeilijker te wijzigen zijn dan grondwet
-> meerderheid nodig in parlement en in elke taalregio (niet Duitstalige)
-> bv. financieringswet
- Niet alleen functioneren maar ook basisrechten en -vrijheden
-> vrijheid van meningsuiting, vereniging, pers, godsdienst
- Meer moderne socio-economische rechten -> uitbereiding van de staat
-> niet individueel afdwingbaar
- Niet altijd neergeschreven
-> historisch gegroeide wet
-> in GB is er geen grondwet -> alle wetten kunnen makkelijk gewijzigd worden
-> politiek veel machtiger
- Poging tot EU-grondwet: doelstellingen Unie en basisrechten burgers
- negatieve referenda Frankrijk en Nederland -> mislukt
-> Superstaat? Christelijke waarden benadrukken
- later vervangen door Verdrag van Lissabon 2007
Vrij wapenbezit USA:
- The right of the people to keep an bear arms, shall not be infringed.
-> grondwet usa veel moeilijker te wijzigen
75% van de deelstaten moet meerderheid hebben om te kunnen wijzigen
Macht:
-> Bindende regels opleggen en afdwingen
- Er valt niet aan staatsmacht te ontkomen (<-> Waziristan)
- Democratie
-> bewindsvoeders krijgen macht van volk
-> alle macht is afgestaan, dan gehoorzamen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jefdelanghe16. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.78. You're not tied to anything after your purchase.