Hoofdstuk 9: Materiële vaste activa ....................................................................................................3
1. Inhoud van de rubriek .................................................................................................................3
2. Registratie bij de verwerving .......................................................................................................4
2.1. Verwerving via kopen, vervaardigen of inbrengen ................................................................4
2.1.1. Verwerving bij aankoop .................................................................................................4
2.1.2. Verwerving bij inbreng ...................................................................................................4
2.1.3. Verwerving bij vervaardiging..........................................................................................5
A) Wat is vervaardiging? ......................................................................................................5
B) Wat zijn intercalaire interesten? ......................................................................................5
C) Voorbeelden....................................................................................................................5
2.2. Verwerving via financiële leasing ..........................................................................................7
2.2.1. Wat is leasing? ...............................................................................................................7
2.2.2. Voorbeeld......................................................................................................................8
2.3. Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen......................................................................9
2.3.1. Vooruitbetalingen ..........................................................................................................9
2.3.2. Vaste activa in aanbouw ................................................................................................9
A) Wat zijn vaste activa in aanbouw? ...................................................................................9
B) Voorbeelden ...................................................................................................................9
3. Registratie gedurende de levensduur ........................................................................................ 10
3.1. Beperkte levensduur .......................................................................................................... 10
3.1.1. Normale afschrijvingen ................................................................................................ 10
A) Wat zijn normale afschrijvingen? ................................................................................... 10
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 10
3.1.2. Aanvullende afschrijvingen .......................................................................................... 10
A) Wat zijn aanvullende afschrijvingen? ............................................................................. 10
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 10
3.1.3. Terugnemingen van afschrijvingen............................................................................... 11
A) Wat zijn terugnemingen van afschrijvingen? ................................................................. 11
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 11
3.1.4. De problematiek van de afschrijvingsbedragen ............................................................ 12
A) Opmerkingen ................................................................................................................ 12
B) Inleiding tot de verschillende afschrijvingsmethoden..................................................... 12
C) De verschillende afschrijvingsmethoden ........................................................................ 13
3.1.5. De registratie van afschrijvingen via een wachtrekening .............................................. 18
3.2. Onbeperkte levensduur ...................................................................................................... 18
3.2.1. Waardeverminderingen ............................................................................................... 18
, 2
A) Wat zijn waardeverminderingen? .................................................................................. 18
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 19
3.2.2. Terugnemingen van waardeverminderingen ................................................................ 19
A) Wat zijn terugnemingen van waardeverminderingen? ................................................... 19
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 19
3.3. Herwaarderingen ............................................................................................................... 19
3.3.1. Wat zijn herwaarderingen? .......................................................................................... 19
A) Voorwaarden ................................................................................................................ 19
B) Bijkomende verplichtingen ............................................................................................ 20
C) Twee opties ................................................................................................................... 20
3.3.2. Voorbeelden ................................................................................................................ 20
4. Registratie aan het einde van de levensduur ............................................................................. 22
4.1. Buitengebruikstellen .......................................................................................................... 22
4.1.1. Wat is buitengebruikstellen? ....................................................................................... 22
4.1.2. Voorbeelden ................................................................................................................ 22
4.2. Verkopen/Realiseren .......................................................................................................... 23
4.2.1. Wat is verkopen/realiseren? ........................................................................................ 23
4.2.2. Voorbeelden ................................................................................................................ 23
5. Materiële vaste activa en de IFRS .............................................................................................. 24
Appendix 1: De aflossingstabel voor een lening met vaste kapitaalaflossingen .............................. 24
Appendix 2: De aflossingstabel voor een lening met constante annuïteiten ................................... 24
Appendix 3: De boekhoudkundige verwerking van een lening met vaste kapitaalaflossingen, vanaf
1 januari........................................................................................................................................ 25
Appendix 4: De boekhoudkundige verwerking van een lening met vaste kapitaalaflossingen,
middenin het boekjaar .................................................................................................................. 26
Appendix 5: Transacties betreffende materiële vaste activa: Herwaarderen.................................. 30
Appendix 6: Verkopen Appendix 6.1. Verkopen van materiële vaste activa na afschrijven ......... 31
Appendix 6.2. Verkopen van materiële vaste activa na herwaarderen, met periodiek overboeken
van herwaarderingsmeerwaarden naar de beschikbare reserve tijdens de gebruiksduur........... 32
Appendix 6.3. Verkopen van materiële vaste activa na herwaarderen, zonder periodiek
overboeken van herwaarderingsmeerwaarden naar de beschikbare reserve tijdens de
gebruiksduur ............................................................................................................................. 35
Appendix 7: Financiële leasing ...................................................................................................... 37
, 3
Hoofdstuk 9: Materiële vaste activa
1. Inhoud van de rubriek
= Klasse 2, Groep 22-27
• Alle materiële middelen die door de onderneming worden verkregen, niet om te verkopen,
maar om gebruikt te worden op een duurzame manier
• Gebruiksduur kan beperkt of onbeperkt zijn, maar is altijd meer dan één boekjaar
• Belangrijk: Niet zozeer de aard van de middelen is bepalend voor de opname ervan onder
materiële vaste activa, maar de bestemming die de onderneming eraan gegeven
heeft: Bv. Een vastgoedvennootschap heeft gebouwen en terreinen onder de materiële
vaste activa, maar ook in de voorraad
= Bestaat uit zes verschillende groepen:
• 22 Terreinen en gebouwen:
- Wat?
▪ Gronden, gebouwen en de inrichting ervan, indien duurzaam voor de
bedrijfsuitoefening aangewend:
o 220 Terreinen
o 221 Gebouwen
o 222 Bebouwde terreinen
o 223 Overige zakelijke rechten op onroerende goederen
- Boekingsregels:
▪ 220 Terreinen: Wordt gedebiteerd voor de aankoopprijs van de grond, verhoogd
met de kosten bij aankoop zoals bv. registratierechten, ereloon notaris
en aktekosten
▪ 221 Gebouwen: Wordt gedebiteerd voor de aanschaffingswaarde van het gebouw,
exclusief de waarde van de grond:
o Aankoop v/e bestaand gebouw: AW = Aankoopprijs + Extra aankoopkosten
o Aankoop v/e nieuwbouw: AW = Aankoopprijs excl. terug te vorderen btw
▪ 222 Bebouwde terreinen: Enkel gebruikt wanneer terreinen en gebouwen niet
kunnen worden onderscheiden of wanneer, onder meer voor de afschrijvingen,
geen onderscheid wordt gemaakt
▪ 223 Overige zakelijke rechten op onroerende goederen: De rapportering op de
balans is enkel toegelaten als de onderneming de vergoedingen voor dit recht bij
de aanvang van het contract heeft vooruitbetaald
• 23 Installaties, machines en uitrusting: Niet expliciet omschreven of uitgesplitst in de
Belgische wetgeving: Ondernemingen kunnen naar eigen behoefte deze rubriek verder
detailleren in hun eigen rekeningenstelsel, maar in het algemeen geldt:
- Installaties: Voorwerpen die onrechtstreeks bijdragen tot de kernactiviteit van de
onderneming (bv. alarm, etc.)
- Machines: Voorwerpen die rechtstreeks bijdragen tot de productie van goederen of de
levering van de diensten die de kernactiviteit uitmaken van de onderneming
- Uitrusting: Bv. Gereedschappen
• 24 Meubilair en rollend materieel: Niet expliciet omschreven of uitgesplitst in de Belgische
wetgeving: Ondernemingen kunnen naar eigen behoefte deze rubriek verder detailleren in
hun eigen rekeningenstelsel
• 25 Vaste activa in leasing of op grond van een soortgelijk recht: Je kan materiële vaste
activa of onroerende goederen leasen: (Dit kan niet bij immateriële vaste activa)
- Bestaat uit drie subgroepen:
▪ 250 Terreinen en gebouwen
▪ 251 Installaties, machines en uitrusting
▪ 252 Meubilair en rollend materieel
, 4
• 26 Overige materiële vaste activa:
- Activa die niet in de exploitatie worden ingezet (bv. machinepark dat niet meer wordt
gebruikt, een reserve aan onroerende goederen of woongebouwen, etc.)
- Ook (on)roerende goederen die in erfpacht, opstal, huur, handelshuur of landpacht
worden gegeven, en bijgevolg niet voor de kerntaken van de onderneming worden
ingezet
• 27 Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen:
- Activa die nog niet volledig zijn afgewerkt, zoals bv. gebouwen voor eigen gebruik
die een onderneming zelf optrekt
- Ook vooruitbetalingen (voorschotten) op materiële vaste activa
2. Registratie bij de verwerving
= Activeren op een nulrekening, voor het bedrag van de aanschaffingswaarde. Die
aanschaffingswaarde kan vijf waarden aannemen afhankelijk van hoe het immaterieel vast actief is
verkregen:
• Aankoop
• Inbreng
• Vervaardiging
• Leasing
• Lijfrente (gaan we niet behandelen)
2.1. Verwerving via kopen, vervaardigen of inbrengen
2.1.1. Verwerving bij aankoop
• Soorten aankopen:
- Handelsgoederen: 60: Handel in drijven en dit jaar verbruiken
- Diverse goederen: 61: Geen handel in drijven, maar wel dit jaar verbruiken
- Investeringsgoederen: Toename van de bezittingen, dus toename actiefzijde
• Een aankoop gebeurt steeds via een aankoopfactuur, dus ook wanneer er een investeringsgoed
wordt gekocht, moet er btw worden betaald.
• De aanschaffingswaarde is dan gelijk aan de aankoopprijs
• Extra kosten bij de aankoop MAG je mee activeren: Stel ik koop een machinepark.
Aankoopwaarde komt op de nulrekening terecht aan de debetkant. Maar dat machinepark
moet ook vervoerd worden, wat grote vervoerskosten meebrengt. Ik mag deze vervoerskosten
mee opnemen op de nulrekening, maar ik mag ze ook opnemen op een kostenrekening
➢ Mag enkel als het om kosten gaat om het activum gebruiksklaar te maken: Ik kan het
machinepark niet gebruiken als het niet tot mij geraakt of ik kan een printer niet gebruiken
als die niet geïnstalleerd wordt
➢ Notariskosten bij aankoop mag je wel mee activeren
• Voor de rest is de activering analoog met immateriële vaste activa
2.1.2. Verwerving bij inbreng
• Is de eigenaar die iets zelf inbrengt in de onderneming: Doet de activa stijgen en de passiva
met hetzelfde bedrag
• Een inbreng gebeurt steeds via een notariële akte, waarin de waarde van de inbreng
wordt vastgelegd
• Een inbreng in natura vereist steeds een verslag van een bedrijfsrevisor over de waardering van
het ingebrachte actiefbestanddeel; waardeerbaar tegen economische maatstaven
• De aanschaffingswaarde is dan gelijk aan de inbrengwaarde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marsepein. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.