Summary
Samenvatting Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren: EXAMENVRAGEN 1VR FILOSOFIE
- Course
- Institution
Filosofisch, ethisch en juridisch redeneren: EXAMENVRAGEN 1VR FILOSOFIE
[Show more]
Seller
Follow
acools
Reviews received
Content preview
EXAMENVRAGEN FILOSOFIE 1 BA VR2020-21
Voor de twee hoorcolleges
- Zoals gemeld in de lessen worden de examenvragen op voorhand gegeven. Op het
eerst zicht lijken dit misschien vrij veel vragen. Weet echter dat behoorlijk wat vragen
dicht bij elkaar aanleunen en dus gaan over dezelfde inhoud, maar vanuit een licht
andere invalshoek.
- Dus als je de inhoud van een hoofdstuk/onderdeel goed beheerst, dan x-aantal vragen
in één keer opgelost.
- Nog een reminder. In de les werd al gemeld dat filosofie grondig lezen vergt én zeker
ook herlezen om inzicht en overzicht te krijgen.
- Bij onduidelijkheden, dan is er nog het monitoraat.
Er zijn x-aantal kaders in de cursus waarin grote, belangrijke (filosofische) vragen
gesteld worden. Met ook de termen/begrippen die de mogelijke (tegengestelde)
antwoorden samenvatten.
Elk zo’n vraag/kader kan een examenvraag zijn.
Tip:
1) weet dat elk kader eigenlijk een soort samenvatting is van een deel van de cursus.
2) weet dat deze begrippen per ‘tijdsgewricht’ aan bod kunnen komen. Zo is
bijvoorbeeld rationalisme van toepassing op zowel Plato als Descartes.
Wat versta je onder het begrip filosofie. Leg uit. (heel de cursustekst en lessen kunnen helpen,
maar waarschijnlijk vooral de inleiding van de cursus)
Verwonderd zijn over de werkelijkheid als geheel in al zijn facetten en van daaruit het
verstand gebruiken om een mens- en wereldbeeld te ontwikkelen.
Om te filosoferen zijn 2 elementen onmisbaar: verwondering en verstand.
Verwondering is stilstaan bij de dingen waarmee je geconfronteerd wordt en zich vragen
stellen bij het hoe en waarom.
Verstand is nodig om een antwoord te vinden op de vragen die groeien vanuit de
verwondering.
Filosofie bestudeert de werkelijkheid en de wereld als geheel.
Het reflecteren of filosoferen vindt vaak een aanzet in een crisismoment. Leg uit.
Net op zo’n momenten gaan mensen goed beginnen nadenken over wat er gebeurt en hoe
ze dit kunnen verklaren en oplossen
Kan de wetenschap de filosofie vervangen? Duidt dit a.d.h.v. een voorbeeld.
Neen, met wetenschap kan er enkel antwoord gegeven worden op heel concrete vragen en
kan er zo voor een groot deel deelgenomen worden aan de evolutie. Met filosofie kan er ook
antwoord gegeven worden op levensvragen of vragen die niet beantwoord kunnen worden
met onderzoek. Zo kan er ook bijgedragen worden tot de evolutie. Vb in mei ’68 heeft de
filosofie de studenten in beweging gebracht en zo het beeld over west-europa verandert.
,Waarom is de ‘geschiedenis van de filosofie’ een potentieel interessant medium/middel om te
komen tot filosoferen te komen? Leg uit.
In de geschiedenis van de filosofie zijn er veel filosofen geweest met allemaal verschillende
visies op de thema’s van de filosofie. Dit zet aan om zelf te filosoferen over deze thema’s en
eventueel enkele van die visies te gebruiken als basis of om op verder te gaan.
De filosofie komt voort uit de muthos, het mythisch denken. Leg uit wat men met dit
mythisch denken probeert te bereiken en wat er typisch aan is. (zie cursus, maar misschien dat
onze eigen traditie van het sinterklaas hierbij kan helpen)
Mythen zijn mondeling overgeleverde verhalen die op een niet-wetenschappelijke manier
het onverklaarbare een plaats geven. Ze gaven antwoord op de vraag naar het ontstaan en
de ordening van de wereld, ze fundeerden de maatschappelijke orde en bepaalden het
culturele leven van de gemeenschap. Verhalenderwijs maakten de mythe duidelijk dat het
aardse leven kadert in een godenwereld die het menselijke bestaan overstijgt.
Vb: Bliksem ontstaat doordat een god met een hamer op een aambeeld slaat, je wordt ziek
omdat een god je straft, …
Het was totaal ongepast om het wereldbeeld in vraag te stellen.
Kenmerken:
- Aardse leven ondergeschikt aan de godenwereld
- Doet geen beroep op verstand
- Onvrijheid productie van een collectief in plaats van individuen
- Het individu moet zich inpassen in de wereld
Sinterklaastraditie: elk jaar komt de sint (verzonnen verhaal, is al jaren zo), kinderen stellen
het niet in vraag, het is zo.
Waarin verschillen het mytisch denken en het filosofisch denken van elkaar. Leg uit.
Het mytische wereldbeeld doet geen beroep op het verstand. Geen zoektocht naar logische
redeneringen, geen wetenschappelijk verantwoorde modellen. De mythische mens beleeft
zij verwondering niet als echte vragen, de antwoorden zijn op voorhand gegeven.
De mythische wereld is het product van een collectief en niet van een individu.
Samenlevingen ontwikkelen een eigen verhaalcultuur die de werkelijkheid omvat. Als
individu moet je jezelf inpassen in deze wereld (=socialiseren).
Mythisch denken Filosofisch denken
Doet geen beroep op Doet beroep op verstand
verstand
Vraag komt uit een collectief Vraag komt uit een individu
Past zich in in de Past zich niet in in de
maatschappij maatschappij
Ook mythes zijn - nu ook nog - stichtend voor een gemeenschap en hebben zelfs een zekere
amusementswaarde en/of opvoedende waarde. Leg uit.
In vele mythes zit een levensles en ze worden gebruikt om kinderen deze levensles te leren.
Sinterklaastraditie: elk jaar komt de sint (verzonnen verhaal, is al jaren zo), kinderen stellen
het niet in vraag, het is zo. Levensles hier: je moet braaf zijn
, Wat onderscheidt de natuurfilosofen van het mytisch denken. Leg uit. (zie hierbij dat je zeker
de kern/essentie van het verschil(len) aangeeft. Goede duiding van de historische namen zijn
hierbij een aanvullende meerwaarde. P.s. deze opmerking tussen haakjes geldt natuurlijk voor
vele vragen)
In het mythisch denken werd uitgegaan dat alles zo was, er werd niets in vraag gesteld,
terwijl natuurfilosofen net wel dingen in vraag stellen en antwoorden formuleren zonder
beroep te doen op goden, maar op basis van het menselijk verstand. De eerste filosofen in
Griekenland worden natuurfilosofen genoemd omdat ze zich vooral bezig houden met de
natuur en zochten naar hun oorsprong.
Hun grootste vragen:
- Is er een oerstof waarmee de natuur is opgebouwd?
- Hoe is het mogelijk dat de natuur voortdurend veranderd maar toch hetzelfde blijft?
De natuurfilosofen waren op zoek naar de oerstof om de werkelijkheid te verklaren. Leg uit.
Als ze keken naar de natuur waren ze verwonderd over de ontzettende variatie en over haar
enorme flexibiliteit. Men ging op zoek naar de oerstof van de natuur. Thales van Milete was
zo de eerste natuurfilosoof die een op het vestand gebaseerde hypothese verdedigde
omtrent de werkelijkheid waarin hij leefde.
Met oerstof, oersubstantie of materia prima wordt in de filosofie de
ultieme substantie aangeduid waaruit, waarin, en waardoor alles bestaat. Het is dat wat als
ondeelbaar overblijft, indien men analytisch en deductief elke bekende substantie gaat
opdelen tot in haar kleinste samenstelling.
Waarom zijn Thales van Milete en Empedocles bekend geworden binnen de filosofie. Leg uit.
Thales van Milete (640-550 v.C.) stelde dat ons bekende werkelijkheid zijn oorsprong vindt in
water. Achteraf gezien bleek dit niet correct maar hij is toch een grote naam omdat hij zo de
eerste natuurfilosoof was die een op het vestand gebaseerde hypothese verdedigde omtrent
de werkelijkheid waarin hij leefde.
Empedocles stelt later dat de werkelijkheid is opgebouwd uit 4 elementen: water, lucht,
aarde en vuur. Deze hypothese blijft overeind tot de 18e eeuw.
Het probleem van de verandering wordt door Herakleitos en Parmenides op twee totaal
verschillende manieren benaderd. Leg uit.
Herakleitos: de werkelijkheid is in essentie verandering. Dingen bestaan maar dankzij hun
tegengestelde. Elke realiteit is een synthese van tegengestelden. Koude bestaat maar dankzij
hitte, mooi dankzij lelijk. De hele werkelijkheid is onvoorspelbaar en voortdurend in
beweging tussen de uitersten. Hij geloofde in de verborgen harmonie van alle
tegenstellingen. Het ene kan niet zonder het andere. De werkelijkheid is het geheel van
voortdurend veranderende fenomenen. In die verandering toont de werkelijkheid zich aan
de mens.
Emperisme: zintuiglijke ervaring is de enige manier om kennis te krijgen
Existentialisme: werkelijkheid ontstaat telkens weer opnieuw
Parmenides: de verandering die wij menen te zien is misleiding. Als we ons verstand
gebruiken weten we dat beweging niet bestaat. We zien wel verandering, maar moeten
weten dat alles onveranderlijk, eeuwig en één is. De enige tegenstelling is zijn en niet-zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller acools. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now