,Ziekte van Parkinson: oftewel klassiek idiopathisch parkinsonisme is een neurodegeneratieve
aandoening. De ziekte wordt gerekend tot de neurodegeneratieve aandoeningen; dat zijn
aandoeningen waarbij een bepaalde categorie neuronen geleidelijk te gronde gaat. Bij de
ziekte van Parkinson concentreert de degeneratie zich in een klein gebiedje in de
middenhersenen, genaamd de substantia nigra. De substantia nigra maakt deel uit van de
basale ganglia, een kerncomplex dat van groot belang is voor de regulatie van de motoriek.
De basale ganglia worden traditioneel gerekend tot het ‘extrapiramidale motorische
systeem’. Daarom noemt men Parkinson ook wel een ‘extrapiramidale ziekte’, die aanleiding
geeft tot ‘extrapiramidale verschijnselen’ zoals bewegingsarmoede, spierstijfheid en beven.
Een modernere term voor extrapiramidale ziekten en verschijnselen is
‘bewegingsstoornissen’.
Parkinson: Er is geen of verminderde aanmaak van dopamine meer.
Parkinsonisme: De receptoren die dopamine opnemen werken niet of minder.
Op microscopisch niveau zie je Lewy-lichaampjes in de hersenstam en de substantia nigra.
Dit zijn abnormale eiwitten, neuronen die zo’n lichaampje bevatten zullen uitsterven. Vooral
bij substantia nigra neuronen is dit opvallende om te zien. Deze neuronen zijn zwart,
wanneer deze afsterven worden ze wit. Vandaar de depigmentatie. Symptomen zullen
ontstaan bij 80% afname van substantia nigra.
Parkinsonpatiënten hebben een tekort aan dopamine. Dit tekort kan leiden tot het
ontregelen van circuits en slechter en trager reageren. Dit komt door het afsterven van
substantia nigra.
Symptomen zijn:
Bradykinesie: traagheid en afnemende amplitude van bewegingen.
Hypokinesie: afname van bewegingen. Hierbij heb je verschillende gradaties:
o Afwezige inzet van beweging (akinesie).
o Vertraagde inzet van beweging.
o Trage uitvoering van beweging (bradykinesie).
o Verminderde amplitude van beweging.
o Verminderde frequentie van beweging.
Bijzondere verschijnselen bij hypokinesie:
o Freezing of gait (FOG): de patiënt heeft het gevoel dat zijn voet aan de
grond genageld zit en hierdoor kan hij niet verder met lopen.
o Kinesia paradoxa: het onverwachts normale bewegelijkheid van hypo
kinetische patiënten.
o Festinatie: onwillekeurig veranderen van de loopsnelheid of
pasgrootte.
o Versneld spreektempo
Rigiditeit (hypertonie, bij passief bewegingsonderzoek geeft patiënt verhoogde
weerstand en houd (losgelaten) uitganspositie onbewust vast)
Rusttremor (bevingen/trillingen)
Houdingsstoornissen
Balansstoornissen
Hyperkinesie: overmaat aan ongecontroleerde bewegingen
,Er zijn 4 verschillende soorten parkinson:
1. PIGD-type (postural imbalance and gait disorder): een subtype waarbij houdings-,
balans- en loopstoornissen op de voorgrond staan
2. Tremordominant subtype (TD-type): een type waarbij tremor zichtbaar is.
3. Posturele instabiliteit/ verstoord gangpatroon: dit type parkinson begint met
Posturele instabiliteit en verstoord gangpatroon en gaat gepaard met een later
ontwikkelende dementie en depressie.
4. Rapid disease progression without dementia: vaak begint deze vorm op en latere
leeftijd, in een vroeg stadium ontstaan er depressie, ontstaan van tremors en
verminderde motorisch stelsel.
De prognose is bij beide types hetzelfde. Er is nog niet aangetoond dat de levensverwachting
van Parkinsonpatiënten korter is dan de algemene bevolking. De gemiddelde levensduur na
het stellen van de diagnose is tussen de 10,1 tot 12,4 jaar.
In deze tabel zie je de classificatie van hoehn en yahr, de fases van de ziekte.
Functie basale ganglia: van motivatie naar actie. De basale ganglia zorgt voor de
programmering bij beweging. De thalamus helpt de basale ganglia hierbij als filter voor
zowel ex-, als interne prikkels waarbij alleen relevante prikkels doorgang vinden. De exacte
functies zijn:
Responsselectie: welk respons past het best in de context.
o Past het respons in de omgeving, in sociale context of bij emotie.
Zelf geïnitieerde bewegingen.
o Zonder invloed van externe prikkels maar uit een emotie of motivatie.
Routines
Integratie houding en beweging.
o Bijv lopen op een hellend vlak.
Extrapiramidaal systeem: zorgt voor de regulering van de automatische motoriek.
Pathogenesis:
3
, Hoge leeftijd, minder dan 10% is jonger dan 45 jaar
Rokers hebben 25% minder kans
Omgevingsfactoren: leven op het platteland of omgaan met toxische stoffen
Hoofdtrauma
Genetisch variant
Je kunt de diagnose Parkinson stellen aan de hand van:
De symptomen:
o Aanwezigheid van bradykinesie (bewegingstraagheid)
o Een van de volgende symptomen is aanwezig samen met bradykinesie om de
diagnose Parkinson te kunnen stellen:
Tremor (vaak rusttremor)
Rigiditeit: continu verhoogde weerstand bij passief bewegen.
Posturele instabiliteit: vertraagde of afwezig houdingsreflex
Exclusiecriteria, als de patiënt in de voorgeschiedenis:
o Meerdere beroertes of hoofdtrauma’s hebben gehad
o Antipsychotica of dopamine depleterende medicijnen
o Meer dan 1 aangedaan familielid
o Blijvende remissie
o Negatieve respons op hoge dosis L-DOPA
o Strikt unilateraal symptomen na 3 jaar ziekte
o Neurologische symptomen
o Blootstelling aan toxische stoffen
o Beeldvorming aanwijzingen: hersentumor of communicerende hydrocephalus
Inclusiecriteria, van de volgende symptomen hebben de meeste patiënten meer dan
3 van de volgende punten:
o Unilateraal begin, begint aan een kant.
o Aanwezigheid rusttremor
o Progressieve aandoening, het wordt niet beter en gaat alleen maar achteruit.
o Blijvende asymmetrisch beeld
o Uitstekende respons op L-DOPA
o Ernstige L-DOPA geïnduceerde chorea (heftige ongecontroleerde bewegingen)
o L-DOPA respons gedurende minimaal 5 jaar
o Klinische beloop van minimaal 10 jaar
Parkinsonisme: inzetten ss van powerpoint, beloop van verschillende soorten parkinson
Progressieve supra nucleair parese (PSP):
o Verticale blikparese: patiënten staren alleen vooruit en kunnen hun ogen niet
bewegen.
o Symmetrisch begin
o Sneller beloop
o Ernstige rigiditeit
o Slecht respons L-DOPA
o Frontaal dementie
Meervoudige systeem atrofie (MSA)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benjamindunn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.95. You're not tied to anything after your purchase.