Summary
samenvatting pedagogie: inhoud lessen
- Course
- Institution
Deze samenvatting bevat alle leerstof, inclusief nota's uit de hoorcolleges
[Show more]
Seller
Follow
mashahoubrechts
Content preview
Pedagogie1 Voor een goed begrip: opvoeding what’s in a name
LEERDOELEN
- Je kan je eigen impliciete ideeën over de essentie van opvoeding expliciteren aan de hand
van aangereikt materiaal (lyrics, filmfragmenten, kunst).
- Je kan onbevooroordeeld luisteren naar het verhaal van medestudenten.
- Je kan onbevooroordeeld (vak)literatuur lezen die het thema opvoeding op een manier
contextualiseert.
1.1 Naar een omschrijving van: Wat is opvoeding?
- Enkele definities doorheen de tijd
Langeveld: “Pedagogisch ingrijpen in liefde en vertrouwen gericht op
zelfverantwoordelijke zelfbepaling”
In de 2e WO: katholiek geloof waar Langeveld niet bij aansluit
Hij denkt dat het kind zichzelf ontwikkeld, zolang het kind daar niet toe in
staat is is er een opvoeder
De Keyser: “Opvoeding is hulp bieden ter ondersteuning van de zelfactiviteit op weg
naar meerwaarde met het oog op een zo groot mogelijke zelfstandigheid”
Zo groot mogelijke zelfstandigheid van het kind, rekening houdend met
beperkingen
Hellinckx: “Opvoeden is een complex fenomeen dat verweven is met vele andere
aspecten van het dagelijks leven. De kern van het opvoeden bestaat uit veelvuldige
interacties tussen een kind en een opvoeder. Als een opvoeder beschouwen we
iedereen die gedurende langere tijd dag in dag uit met een kind samenleeft en zich
verantwoordelijk voelt en weet voor de ontwikkeling en de toekomst van het kind”
Houdt rekening met alle elementen die in het leven aanwezig zijn
Diekstra: “Opvoeding is iedere invloed die mensen, bedoeld of onbedoeld,
uitoefenen op de ontwikkeling van kinderen”
Opvoeden is mensenwerk
Rekening houdend met de mogelijkheden, krachten en beperkingen
1.2 Wat zeggen ons deze “omschrijvingen”
- In functie van tijd en context (cultuur)
- Klemtoon op kind en/of opvoeder en/of context
- Mensenwerk: leren? Trial en Error?
- Veel variatie mogelijk
- Impliciet <-> intentioneel/ expliciet opvoeden
- Toekomstgerichtheid
Zelfstandigheid geven tot waar het kind dit aan kan
1
, - Complementair
Aanvoelen hoeveel je loslaat/ vrijheid geeft
Bv. wanneer een kindje leert lopen ga je eerst een volle hand geven, wanneer het al
beter gaat geef je enkel een vingertje
- Circulair
Kind <-> opvoeder
Bv. mama en kind zijn in de winkel, het kind zeurt om snoepjes, papa zegt “nee”, het
kind smijt zich op de grond en begint wild te trappen, papa geeft toe en legt een zak
snoep in de winkelkar, het kind zeurt niet meer, papa is blij -> het kind heeft geleerd
dat zagen helpt om zijn goesting te krijgen
1.3 Opvoeding: een maatschappelijke opdracht?
- Opvoeden als een functioneel proces
Defintitie Hellinckx, met regelmaat
Bv. keten van interacties tussen opvoeder en kind op verschillende domeinen:
Werken en leren
Verzorging
Spelen/ ontspannen samen - leven
(Sociale) omgang
- Opvoeden met een maatschappelijke norm
Het ideaalbeeld van opvoeden voor de middenklassen is een
onderhandelingsgezinssituatie
- Opvoeden eenieders zaak (ook van de toevallige voorbijganger?)
We vergelijken graag verschillende opvoedingssituaties en hebben een mening over
wat ‘goede’ of ‘slechte’ opvoeding is
- Opvoeden: een maatschappelijk product?
Onderwijs wordt ingezet op verschillende niveaus, opvoeden als product dat
verkoopt
1.4 Zinvolle vragen voor verdere verdieping
- Opvoeden als een complex verhaal
Met een “kluwen” van interacties tussen opvoedeling en opvoeder
De opvoeder is iemand die met het kind samenleeft gedurende een langere tijd en
zich verantwoordelijk weet/voelt voor de toekomst van het kind
Opvoeden is “alles” in het samen - leven, wat niet makkelijk te analyseren valt
Vandaar om de praktijk te beschrijven en uitspraken te doen voor die praktijk: Keuze
voor een modelmatige benadering
1.5 Tekst Diekstra
- Spanningsvelden in het artikel van Diekstra
Bedoeld versus onbedoeld opvoeden
2
, Bv. mama die roept “wees nu eens stil!” geeft zo onbedoeld mee aan haar
kinderen dat je door te roepen iets kan bereiken
Vanuit buikgevoel versus aangeleerde kennis (cf. vraag naar “leerplicht”?)
Vanuit ervaringsdeskundigheid versus theoretische deskundigheid
Met het oog op zelfontplooiïng/ontwikkeling versus maatschappelijke
verantwoordelijkheid
Door ouders versus coproductie (‘it takes a village …’)
Op basis van fundamentele inzichten versus “handigheidjes” (cf. opkomst/belang
andere wetenschappen)
Met stimuleren/ empoweren versus disciplineren als uitgangspunt
Iemand die stimuleert laat de kinderen zijn hoe ze zijn
(In de realiteit vaak combinatie van de twee)
Met opbrengsten voor het kind vandaag versus voor de volwassene van de toekomst
Vanuit (kinder)rechten versus vanuit intuïtie (buikgevoel)
Vanuit eigen referentiekader versus referentiekader van de ander (vb. cultuur,
plaats, geschiedenis)
Met de opvoeder als alwetende versus deelnemer en bevorderaar
- Sterk gepolariseerd (zwart-wit kijken, niets ertussenin) debat
Critici met fundamentele vragen maar met conservatieve kijk op kind-zijn
Verdediging marketeers met kind-zijn als autonoom en zelfstandig
- Lijkt weinig ruimte voor grijs…
- Beide groepen gaan uit van natuurlijke kindkenmerken
Wat met maatschappelijke context waarbinnen kind-zijn vorm krijgt
Richtvragen bij de tekst
- Welke stelling verdedigt de auteur van het artikel “Kennis van opvoeding?”
‘Ieder kind is als alle kinderen. Ieder kind is als sommige andere kinderen. Ieder kind
is als geen enkel ander kind’
- Wat bedoelt de auteur met de uitspraak “ook op het terrein van opvoeding is kennis macht”?
Wat ouders en andere opvoeders weten en begrijpen van het verband tussen
opvoeding en ontwikkeling van kinderen is van invloed en niet zelden van grote
invloed op die ontwikkeling. Veel weten op zich is niet voldoenden, want het is
slechts één van een tal factoren die een invloed hebben op de ontwikkeling van
kinderen.
- Wat is het belang van “meer kennis”? Waarom is “weten” en “begrijpen” onvoldoende
wanneer het gaat om opvoeding?
Kennis is niet allesbepalend op vlak van opvoeding, de kennis moet ook terugkomen
in het handelen van de opvoeder en dat is zeker niet altijd het geval. Gedrag is iets
wat aangeleerd moet worden. De opvoeder moet dus eerst en vooral obstakels voor
gedrag zoals bijvoorbeeld vooroordelen of sociale belemmering aan de kant kunnen
zetten.
3
, - Wat wil de auteur illustreren met het voorbeeld van het still-face-experiment?
Het still-face-experiment toont aan dat een depressieve gelaatsuitdrukking van de
moeder binnen korte tijd leidt tot huilerige-depressieve reacties bij hun baby. De
auteur wil hiermee illustreren dat ook al zijn moeders zich hier bewust van, blijft het
vragen naar hulp bij een psychologisch probleem een grote stap. Hierbij zou hun
kennis dus niet overeenkomen met hun handelen. Ze weten wat de gevolgen zijn van
hun gedrag voor hun baby, maar de moeder kan het obstakel voor gedrag namelijk
de depressie die een blije gezichtsuitdrukking tegenhoudt niet aan de kant zetten.
- Moet opvoeden geleerd worden?
Opvoeden hangt samen met bepaalde normen en waarden. Deze vullen in wat
opvoeders van zichzelf en van anderen verwachten en verlangen.
Wanneer de invulling hiervan is dat de opvoeder op eigen intuïtie moet afgaan en
moet ‘meevolgen’ met de ontwikkeling van het kind, moet opvoeden niet aangeleerd
worden. Wanneer de invulling hiervan is dat de opvoeder graag wil weten wanneer
bepaalde vermogens of mogelijkheden gestimuleerd kunnen worden en ook graag
wilt weten wat ze op een bepaalde leeftijd wel en niet kunnen verwachten van hun
kind, dan moet opvoeden wel aangeleerd worden. Ouders hebben hier een
verdeelde mening over.
- Waarom geeft René Diekstra het voorbeeld van passief roken? Wat wil Diekstra hiermee
aantonen?
Uit het voorbeeld blijkt dat meer dan de helft denkt dat passief roken niet schadelijk
is voor een ongeboren baby terwijl dit het wel zo is. Hiermee wil Diekstra aantonen
dat hoe belangrijk evolutionair bepaalde toewijding, liefde en intuïtie ook zijn, ze
kunnen tekortschieten of zelfs falen wanneer er geen kennis van opvoeding en
ontwikkeling aan te pas komt.
- (p155): “hoe belangrijk evolutionair bepaalde toewijding, liefde en intuïtie dus ook zijn, ze
kunnen tekortschieten of zelfs ronduit falen als ze niet vergezeld gaan van kennis van
opvoeding en ontwikkeling.” Waarom is dat zo? Leg uit.
Het één gaat niet zonder het anderen. Dit toont Diekstra aan in zijn onderzoek over
passief roken. Hieruit blijkt dat meer dan de helft denkt dat passief roken niet
schadelijk is voor een ongeboren baby terwijl dit het wel zo is. Ze hebben hier niet
voldoende kennis en hun liefde en intuïtie zou in dit geval niet voldoende om op te
voeden.
- Waarom is “all you need is love” een romantisch ideaal?
Uiteraard hebben kinderen liefde nodig, maar ze hebben meer nodig dan dat. Uit
onderzoek blijkt dat opvoeders met meer kennis over de opvoeding en ontwikkeling
van kinderen, de ontwikkeling van het kind beter gestimuleerd wordt. Zo kunnen
moeders met meer kennis bijvoorbeeld makkelijker hun kinderen aanleren om
zichzelf te beheersen.
- Waarom zou het invoeren van een ouderlijke leerplicht leiden tot heftige discussies?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mashahoubrechts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now