STEDENBOUW H2: DE STAD IN DE KLASSIEKE OUDHEID
D.F. Kitto, ‘The Polis’
- zijn boek: algemene inleiding op de griekse beschaving
- in elk tijdskader: wat was de stad in die tijd?
- bestond die term toe? wat betekende het
- kennen de grieken en de romeinen de term 'stad'
- alles wat wij over hun weten, is via interpretaties...
- ander woord voor onze stad=> wat betekend het?
‘Polis’:
- ‘Stronghold’ (‘citadel’) > ‘state’ > ‘people’ > ‘a way of life’
- Fysieke, territoriale entiteit …
o fysieke territoriale identiteit = ommuurde nederzetting + omliggend territorium
=> centrum voor bestuur, eredienst, rechtspraak, defensie, ...
=> ook voor alle mensen daarrond
(iedereen die leeft op het grondgebied van die polis)
=> verwijst naar de mensen die daar wonen
=> hebben een aantal rechten/karakteristieken die mensen buiten polis niet hadden
=> als groep mee kunnen beslissen over hoe zaken worden georganiseerd
=> mensen die binnen de polis leven hebben een aantal voordelen en rechten die
mensen buiten de polis niet hebben
=> gebaseerd op de democratie en inspraak van de burgers
- … maar vooral: sociale en politieke organisatievorm
o ‘groep mensen’ (demos); ‘leefgemeenschap van vrije burgers’ > ‘manier van leven’
o Instrument én symbool van directe democratie en zelfrealisatie van elke burger
Stad is iets fysiek maar ook een instrument want dankzij de stad kunnen we dingen
organiseren en onderhouden => waarom bleef de polis zo klein? anders moeilijk te
onderhouden => of!! ze werd bewust klein gehouden om de
democratie te behouden => te grote groep => niet iedereen heeft nog inspraak
publieke gebouwen creëren het weefsel van de polis => vertelt ons iets over wat
men belangrijk vond => publieke deel belangrijker dan het private deel
belangrijker om de publieke gebouwen monumentaal en luxueus te maken
Belangrijkste kenmerken:
- Intieme relatie met natuur en geografie
- Kleinschalig: beperkt aantal inwoners (waarom?)
- Publieke gebouwen (stoa, theater, tempels, stadion) structureren het stedelijke weefsel;
woningen zijn klein en eenvoudig
- Acropolis: tempelcomplex
o als polis begint te groeien => minder afhankelijk
o acropolis wordt steeds meer een tempelobject => plaats waar de goden wonen
- Agora: politiek centrum; ‘hart van de democratie’
o centrale marktplein => evolueert gelijkelijk aan => evolueert naar hart van de
democratie (politiek plein)
, Organisch groeiende steden: Athene
Relatie met de geografie
Parthenon ligt op een plateau
Hieruit goed zicht op de volledige omgeving
Daarrond ontstaat de stad (mensen zoeken bescherming bij het tempelcomplex)
Tempelcomplex belangrijk in geschiedenis en eindpunt/hoogtepunt pan-helleense weg
Voet acropolis = interessante plek om handel te drijven
(bv ook douches te verhuren voor mensen die aankomen na de pan-helleense weg)
Op markt zelf steeds meer prestigieuze gebouwen
Hierdoor moeten we ons meer rond het plein gaan organiseren
Athene wordt meer de plek waar de politiek aanwezig is
Geplande steden: context
‘Overbevolking’ in de bestaande steden
o Bewuste beperking van inwonersaantal
o Te weinig landbouw => weinig voedsel beschikbaar om de stad te voorzien
Kolonisatie rond de Middellandse Zee
Heropbouw na invallen v/d Perzen
Wetenschappelijke en filosofische inzichten
o Plato: De Wetten
Vast inwonersaantal: 5.040 grondeigenaren (30.000 inwoners)
plato doet uitspreken over uitzicht ‘ideale nederzetting’
vrouwen en kinderen speelden geen rond in de samenleving
aantal inwoners daarmee bedoelt plato dan dus mannen ...
ideale stad, ideale maatschappij(gang)
5040 bereiken en behouden => meer? iemand moet weg
sterk geobsedeerd door de kleinschaligheid van de polis
Geboortebeperking, geforceerde emigratie, gelijkheid/collectiviteit –
Hippocrates
Hygiëne
'grootvader van de geneeskunde' => regels over hygiëne
kijken naar conditie van de grond
=> vochtige grond = niet goed om op te bouwen => vocht, ziektes ...
>> idee van de ‘ideale stad’
o Stad als voorwerp van reflectie
o Afspiegeling en instrument van maatschappelijke organisatie
ook nadenken over de ideale maatschappij
polis is afspiegeling maar ook een instrument van/voor de organisatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuvia2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.62. You're not tied to anything after your purchase.