Recht
Aansprakelijkheid
Axioma’s
-We leven in een rechtstaat
*Er zijn rechtsregels van toepassing voor de overheid, maar ook voor verpleegkundigen
*Het is niet altijd mogelijk om het beste te doen voor je patiënt omdat er rechtsregels zijn die je
handelen beperken
*Bescherming van de titel, bescherming van het beroep (bv. medicatie toedienen is een verpleegkundige
verstrekking), verplichtingen bij de beroepsuitoefening (bv. zorgvuldig bijhouden van verpleegdossier)
-De wet is niet altijd zoals ze zou moeten zijn
*De wet moet toegepast worden, enkel een pleidooi kan gehouden worden om de wet aan te passen
*Bv. DNR-code is nog steeds niet opgenomen in de wet risico om vervolgd te worden voor schuldig
verzuim
Aansprakelijkheid vs. verantwoordelijkheid
-Aansprakelijkheid = juridische term voor verantwoordelijkheid
*In principe zouden de twee termen met elkaar in overeenstemming moeten zijn: als je je
verantwoordelijk voelt voor iets, is het logisch dat je juridisch aansprakelijk zou gesteld worden
°Dit is niet altijd zo omdat er meerdere rechtsregels zijn die je kan toepassen
-Ter bescherming van uzelf om ervoor te zorgen dat je niet aansprakelijk gesteld wordt
-Je voelt je niet verantwoordelijk maar wordt wel aansprakelijk gesteld, bv. aansprakelijkheid voor
gebrekkige zaken
Gezondheidszorg
-Wie is bevoegd?
*Gezondheidszorgberoepenwet (10/5/2015)
*Uitvoeringsbesluiten (bv. KB 18/6/1990)
-Onder welke voorwaarden?
*Wet op rechten van de patiënt (26/9/2002), zie hieronder
Wet op rechten van de patiënt (26/9/2002)
Wie heeft deze rechten?
-Patiënt (meerderjarig, bij bewustzijn, bekwaam) hier geldt geen uitzonderingsregel, dus hier kan niet
tegenin gegaan worden
-Zijn vertegenwoordiger hier geldt wel uitzonderingsregel
°Wettelijk
°Contractueel
°Beschermingsstatus (bewindvoering)
°Cascaderegeling (partner > meerderjarige kinderen > ouders > broers/zussen)
Uitzonderingsregel
-Uitzonderingsregel: beroepsbeoefenaars mogen in team afwijken van de beslissing van de
vertegenwoordiger in het belang van de patiënt én teneinde een bedreiging van zijn leven of een ernstige
aantasting van zijn gezondheid af te wenden
*Geen uitzondering bij bekwame, bij bewust zijnde, meerderjarige patiënt
*Geen uitzondering bij contractuele vertegenwoordiger die conform de wens van de patiënt beslist
Patiëntenrechten
-Kwaliteitsvolle dienstverlening
-Vrije keuze van beroepsbeoefenaar
-Informatie over gezondheidstoestand
1
, -Voorafgaande en vrije toestemming
-Rechten rond het patiëntendossier
-Bescherming persoonlijke levenssfeer
-Klachtenbemiddeling
-Aangepaste zorg rond pijn
Vereisten voor aansprakelijkheid
1. Fout
2. Schade
*Er moet ook schade zijn, een fout op zich is dus niet voldoende!
3. Causaal verband
Vormen van aansprakelijkheid
(Kunnen, omwille van verschillend doel, samen voorkomen!)
I. Burgerlijke aansprakelijkheid
Doel: schadevergoeding bekomen
Gevolg: schadevergoeding betalen aan schadelijder
1. Aquiliaanse/extra-contractuele/buiten-contractuele aansprakelijkheid
Geldt in álle omstandigheden (zowel in situaties mét als zonder contract)
Meerdere personen kunnen aansprakelijk gesteld worden voor éénzelfde schadegeval (bv. verpleegkundige
én ziekenhuis én chirurg)
A. Voor eigen daden
*X maakt fout, X draait daar zelf voor op (bv. verpleegkundige, student, stagebegeleider leert handeling
verkeerd aan of evalueert niet ernstig)
*Vanaf 6-7jaar
B. Voor andermans daden
*X maakt fout, Y draait daar voor op (bv. verpleegkundige ziekenhuis/chirurg, bv. student
stagebegeleider)
*3 situaties
-Ouders (voor minderjarige kinderen) weerlegbaar, bv. geen gebrek aan toezicht/opvoeding
-Aanstellers (en meesters) onweerlegbaar, krijgen niet de mogelijkheid om aan te tonen dat ze de
fout van de aangestelde niet konden voorkomen (bv. werkgever/ziekenhuis)
*Occasionele aansteller (moet in zelfde ruimte als aangestelde aanwezig zijn), bv. chirurg wordt
aansprakelijk gesteld voor fouten van verpleegkundige tijdens operatie, hoofdverpleegkundige
niet want was op dat moment niet aanwezig in operatiezaal.
-Onderwijzers (en ambachtslieden), bv. stagebegeleider weerlegbaar
C. Voor gebrekkige zaken
*Bv. verpleegkundige moet glucose toedienen. Kind sterft. Achteraf blijkt dat in ampulle geen glucose zat
maar KCl, nochtans stond er glucose op het etiket.
-Kind sterft, dus juridisch-financieel beperkte schade Duitse firma betaalt schadevergoeding
-Maar stel: kostwinner wordt invalide, wél juridisch-financieel grote schade Duitse firma gaat
failliet, hier zou rechtsregel van Napoleon opnieuw kunnen worden toegepast
2. Contractuele aansprakelijkheid
-Contract tussen schadelijder (patiënt) en schadeverwekker (verpleegkundige/ziekenhuis)
*In de praktijk: zelfstandige verpleegkundige
-Bij samenloop tussen aquiliaanse en contractuele aansprakelijkheid moet keuze worden gemaakt
(verschillend bedrag, foutbegrip, bewijs dat moet geleverd worden, verjaring, leeftijd etc.)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller STROKE. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.