Summary
Samenvatting Beleid en Voorzieningen van de Welvaartsstaat
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak Beleid en Voorzieningen van de Welvaartsstaat, , gedoceerd door Prof. Christophe Vanroelen
[Show more]
Seller
Follow
fbohets
Reviews received
Content preview
Beleid en voorzieningen van de welvaartsstaatLes 1
Wat is? … Welzijn?
• Welzijn =/= Welvaart
o Meer dan enkel welvaart
o Is welzijn subjectief (individu) of objectief (algemeen)?
o Objectief: universeel of afhankelijk van culturen en omstandigheden?
▪ → Prioriteiten stellen in de politiek (welke lobbygroep trekt aan het
langste eind? Wat is belangrijker / urgenter voor de maatschappij?)
• Filosofische discussie
o Wat goed is voor mij is niet noodzakelijk goed voor jou
o Waar jij naar streeft is niet noodzakelijk goed voor jou
• Objectievere omschrijving → Basiskenmerken als voorwaarden voor “welzijn”
o Basisbehoeften
o Zekerheid en bescherming
o Kansen en persoonlijke ontwikkeling
o Sociale participatie
o …
• Vaak gehanteerd binnen de welzijnszorg
o “… Wanneer iemand tot de ontplooiing van zijn/haar bestaan komt in de
verschillende facetten ervan en met respect en engagement voor de
ontplooiing van anderen
▪ Welzijn = maatschappelijke participatie
▪ Facetten = lichamelijk, psychisch, relationeel, materieel, deelname aan
de samenleving
• Hedendaagse visie >< verleden
Les 2
Terreinafbakening sociaal beleid
Wat is? … Sociaal beleid?
• Een studiedomein
o Wetenschappelijk
o Set van regels en maatregelen waarop die studie zich ambt
• Een geheel van beleidsmaatregelen = opdeling naar “beleidsdomeinen”
o “De intenties en activiteiten van overheden die sociale bedoelingen hebben –
sociaal van aard zijn”
o Moeilijk aflijnbaar: waar begint en eindigt het sociaal beleid?
▪ 2 duidelijke domeinen: welzijnszorg en sociale zekerheid
▪ Diffuse beleidsdomeinen: Defensie? Begroting? Economie?
o Algemeen: gericht op verbeteren van welzijn en realiseren van noden
, ▪ Levensonderhoud, gezondheid, zorg, wonen, scholing…
▪ Typische domeinen van het sociaal beleid
• Bepaalde soorten uitgaven
o Wat is de herkomst der middelen? (OESO) (van waar komen de centen?)
• Als we vanuit een groot internationaal perspectief
welvaartsstaten willen vergelijken, doen we er goed aan om niet
te eengeestig te zijn
▪ Sociale uitgaven
• Gereguleerd, uitgevoerd en beheerd door overheden (+
semipubliek)
• Verschillende vormen: “cash transfers”, “belastingskredieten”,
“diensten” (natura)
• Idee van “herverdeling” (horizontale en verticale solidariteit)
o Verkleinen van inkomens- of vermogensverschillen
o Afzwakken van de kloof tussen arm en rijk
• Vb. wettelijk pensioen
• → Als we sociale uitgaven enkel als gereguleerd, uitgevoerd en
beheerd door overheden bekijken, missen we een deel
▪ Private sociale uitgaven
• Sociale intenties en/of mate van verticale herverdeling
• Verplicht of vrijwillig
o Verplicht: vb. door overheid verplichte ziekteverzekering
bij private zorgverzekeraar
o Vrijwillig: vb. door overheid gesteunde pensioensparen
• Collectief georganiseerd en/of gereglementeerd en
gestimuleerd door overheden
• Maar niet uitgevoerd en/of beheerd door overheden
• Vb. groepsverzekeringen, NL (private) zorgverzekering
▪ Exclusief private uitgaven
• Vrijwillige (individuele) consumptie-uitgaven
• Hebben als doel welzijn of sociale bescherming te verhogen,
zonder inmenging van de overheid
• Vb. “comfortverzekering” bij hospitalisatie
• Mis beleidsdomeinen en soorten uitgaven
o OESO-definitie
▪ “The provision by public or private institutions of benefits to…
households or individuals in order to provide support during
circumstances which adversely affect their welfare… Social benefits
include cash benefits (e.g. pensions, maternity benefits, social
assistance), social services (e.g. medical care, childcare, care for the
elderly and disabled), and tax breaks with a social purpose (e.g. tax
reductions or credits that favour families with children or favourable tax
treatment of contributions to private health plans).”
, o Sociale uitgaven + private sociale uitgaven
o Belangrijkste: pensioenen en gezondheidszorg
Institutionele structuur: welzijnszorg en sociale zekerheid
• Figuur 1.2 de Belgische staatsstructuur schematisch voorgesteld
• De verschillende beleidsniveaus spelen een rol in de actualiteit
• Opfrissend kader
Wat is? … welzijnszorg - welzijnsbeleid
• Welzijnsbeleid
o +/- Enge definitie van de mix
o Gemeenschapsbeleid met het oog op uitbouwen van specifieke
(gemeenschaps)voorzieningen voor mensen die zich bevinden in een
noodsituatie
▪ Herstellen van “breuk” in geval van onmogelijkheid dit eigenhandig te
doen
• Noodsituaties
• Rehabilitatie
• Re-integratie –> stimuleren van participatie?
▪ Daarnaast ook particuliere organisaties gericht op het lenigen van
sociale nodigen → Welzijnsbeleid kan deze financieel ondersteunen
o → De “welzijnszorg”: het antwoord van de omgeving op de noodsituatie van
een individu (beroep op professionele hulp op bepaalde sectoren van overheid)
▪ → Familie, gezin, buurt… MAAR ook overheidsinstellingen en
gesubsidieerde private instellingen
• Deel van “De Welvaartsstaat”
, Welzijnszorg - sectoren
• Sectoren van de welzijnszorg
o De bijzondere wet van 8 augustus 1980
o https://www.vlaanderen.be/gezondheid-en-welzijn
o Traditionele sectoren
▪ Gezinszorg – moeder en kindzorg
▪ Bijzondere jeugdbijstand en integrale jeugdhulp
▪ Ouderenzorg
▪ Zorg voor personen met een handicap
▪ Algemeen welzijnswerk
• Armoedebestrijding
• Lokaal sociaal beleid
• Samenlevingsopbouw
o MAAR afbakening is eerder “arbitrair” en gebaseerd op “conventie”
o MAAR overlappingen
▪ Gezondheidszorg
▪ Justitie
▪ Jeugdwerk
▪ Arbeidsmarktbeleid
▪ Mantelzorg
o Laatst gewijzigd: 6e staatshervorming
Wat is? … Sociale zekerheid?
• Van onderuit gegroeid – verweven met sociale geschiedenis
o Publiekrechtelijk georganiseerd
• Waarborgen van financiële bestaanszekerheid van diegenen die zich in bepaalde
sociaal erkende behoeftesituatie bevinden
• Sociale verenigingen → overheid
o Besluitwet betreffende de sociale zekerheid voor werknemers van 28
december 1944
• Andere filosofie: verzekeringsidee
o Bijdragen van werknemers en werkgevers
o Werknemers, ambtenaren en werkgeversstelsel
o Sociale partners nauw betrokken bij bestuur en uitvoering
▪ Paritair / tripartiet overleg en beheer
▪ Doorgeefluik
o Federale overheidsdienst sociale zekerheid
o Maar: niet universeel
▪ Het is niet omdat men burger is van een land en er zich een noodsituatie
voordoet, dat men in aanmerking komt.
• Bismarckiaans type
o Welvaartsstaten waar het verzekeringsprincipe nadrukkelijk aanwezig is, de
solidariteit gedifferentieerd is volgens socio-professionele groepen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fbohets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now