Biologe samenvatting hoofstuk 7 : eten. Boek Nectar 2/3 havo/vwo. Inclusief alle begrippen en plaatjes (uit het boek). Van 7.1 t/m 7.4 (dus geen samenhang of vwo paragraaf).
Biologie Samenvatting H7
7.1 : gezond eten
Je eetgewoonten zijn de dingen die gewend bent te eten. Dit kan te maken hebben
met het land waar je in woont, je geloof en je voorkeur. Eetgewoonten kunnen
veranderen ( naarmate je ouder wordt ). Alles wat je eet of drinkt noem je een
voedingsmiddel, daarin zitten voedingsstoffen. Er zijn zes soorten
voedingsstoffen : koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen, mineralen en water.
Suikers en zetmeel oren bij koolhydraten. Je kan deze in 3 groepen indelen :
1. Energierijke Stoffen : om energie te leveren, om te bewegen en om warm te
blijven. Koolhydraten, vetten ( en eiwitten een beetje ) zijn energierijke stoffen.
2. Bouwstoffen : om nieuwe cellen aan te maken voor de groei en opbouw van
je lichaam. Eiwitten, mineralen, vetten en water zijn bouwstoffen.
3. Beschermende stoffen : om gezond te blijven en n iet ziek te worden.
Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen.
Volkorenbrood, groente en fruit bevatten voedingsvezels ( geen voedingsstof ).
Deze zijn erg belangrijk, ze zorgen dat je spieren in je darm actiever zijn waardoor je
eten beter kan verteren.
Om van elke voedingsstof genoeg binnen te krijgen moet je gevarieerd eten, de schijf
van vijf kan hierbij helpen. Het is belangrijk dat je over de dag verspreid eet en dat je
goed ontbijt, anders krijg je het koud en kun je niet goed presteren. Doordat je een
slecht tussendoortje eet kun je vol raken maar niet genoeg voedingsstoffen binnen
krijgen, hierom is het goed als je een gezond tussendoortje eet.
Voedselbederf ontstaat doordat schimmels en bacteriën op en in voedsel groeien. Als
je deze eet kun je een voedselinfectie krijgen. Er zijn 2 soorten bederf :
1. Schimmels : dunne
draden die voedsel
opzuigen, hieruit
ontstaan kleine bolletjes
met sporen erin, deze
knappen en verspreiden
zich.
2. Bacteriën :
vermeerderen zich door
celdeling. De cellen
delen zich dan steeds
door tweeën.
Je eten langer houdbaar maken
heet conserveren. Je kunt dit doen door ze te doden of door hun
leefomstandigheden zo slecht te maken dat ze zich slecht kunnen vermeerderen. Je
kunt dit op een aantal manieren doen : verhitten, koelen, bepaalde stoffen toevoegen
( conserveermiddelen ), zonder zuurstof verpakken en drogen.
, 7.2 : energie
Om dingen te doen en warm te blijven heb je energie nodig, als je beweegt heb je
natuurlijk meer energie nodig dan als je stilzit. Je energie haal je uit energierijke
stoffen in je voedsel zoals koolhydraten, vetten en eiwitten. Koolhydraten haal je uit
brood, aardappelen, rijst en pasta. Vetten haal je uit boter en olie. De hoeveelheid
energie in een product wordt uitgedrukt in de eenheid kilojoule (kJ) of in kilocalorie
(kcal). 1 kcal = 4,2 kJ. Hoeveel energie je nodig hebt hangt af van je activiteit, je
geslacht en je leeftijd. Met de Body Mass Index ( BMI ) kun je kijken of je een
gezond gewicht hebt. Hieruit kun je ook zien of je overgewicht of ondergewicht
hebt.
Iedereen heeft vetten nodig als energierijke stof, als bouwstof voor je cellen, als
reserve onder je huid rondom je organen en als isolatie tegen de kou. Maar je moet er
niet te veel van hebben want dat kan gevaarlijk zijn. In vet zit cholesterol. Als je
teveel vet eet kan cholesterol zich ophopen in je bloedvaten waardoor je bloed minder
goed stroomt. Je hart moet dan harder pompen waardoor je een hoge bloeddruk
krijgt en je hart sneller slijt. Ophoping van cholesterol in je kransslagader in je hart
kan voor een vernauwing zorgen, bij een vernauwing krijgt een deel van het hart te
weinig zuurstof en breekt af. Dit heet een hartinfarct.
Ook moet je voorzichtig zijn met suiker, want hierdoor krijg je tandbederf of cariës:
een gaatje. Cariës ontstaan doordat suiker bacteriën in je mond zich omzetten in
zuur. Dat tast je tandglazuur aan en daarna je
tandbeen. Daarom poets je met fluoride in je
tandpasta, fluoride maakt het tandglazuur sterker.
7.3 : bouwen en beschermen
Je hebt bouwstoffen nodig om te groeien (lichaam maakt nieuwe cellen) en voor
net onderhoud van je lichaam (oude/beschadigde cellen worden vervangen en water
wordt aangevuld). De bouwstoffen zijn : water, eiwitten en mineralen. Volwassen
hebben ook bouwstoffen nodig ondanks dat ze niet in de groei zijn, hierom :
1. Cellen sterven af : huidcellen leven maar 14 dagen en daarna moeten ze
vernieuwd worden, botcellen worden vernieuwd door calcium en fosfor en je
bloed moet worden vernieuwt door ijzer, zonder dit kun je bloedarmoede
krijgen.
2. Cellen beschadigen : als je een wond hebt moeten er nieuwe huidcellen komen.
3. Waterverlies : door plassen en zweten verlies je vocht, dit moet aangevuld
blijven.
Je hebt van verschillende bouwstoffen verschillende hoeveelheden nodig :
- Water : 1,5 liter per dag
- Eiwitten : 65 tot 70 per dag -> vlees, vis, zuivel en peulvruchten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studyyhabits. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.