Class notes
Victimologie: Het slachtoffer en de maatschappelijke reactie
- Course
- Institution
Zesde les van victimologie. PPt's & lesnotities.
[Show more]
Seller
Follow
samcrimi
Content preview
HET SLACHTOFFER EN DE MAATSCHAPPELIJKE REACTIEWe zitten met een aantal assumpties als het gaat om slachtofferschap:
We zijn cultureel gevormd om slachtoffers te herkennen (roodkapje slachtoffer van grote boze
wolf)
o Ideale slachtoffer: jonge dame en dader is harige oude man
Overzicht
1. Het slachtoffer als sociaal construct
2. Het verwerven van een slachtofferstatus
a. Het ‘ideale slachtoffer’
b. De ‘cultus’ van het ‘echte’ slachtofferschap
c. Conclusie
3. Maatschappelijke reacties op slachtoffers
4. Conclusie
1. Het slachtoffer als sociaal construct
Karstedt, 2002:
“Reactions to crime are affected by emotional cultures and their institutional settings.”
Cultuur: Hoe wij reageren op misdrijven wordt bepaald door de cultuur waarin we leven
o Vb. Individualistische cultuur of groepscultuur?
Ongeluk in individuele samenleving:
Dan zie je dat er een fragmentering is van het veiligheidsbeeld
Hebt eigen lot in handen
Onze westerse cultuur is daar heel sterk op gebaseerd
Lotscultuur: alles is het lot
Een misdrijf is dan een daad van God
o Vb. als je overvallen wordt in een steeg, zal dat wel uw fout zijn
Collectieve cultuur
o Probleem: hulpverlening is gebaseerd op witte rijke middenklasse
In onze multiculturele samenleving worden we geconfronteerd met mesnen die
anders denken over de samenleving
Dus de culturele setting van hoe je kijkt naar misdrijven, is belangrijk
De institutionele settings: hoe ga je institutioneel om met conflicten?
o De politie neemt het conflict over en draagt het dan over aan het OM
o Als slachtoffer wordt het conflict dus eigenlijk uit uw handen getrokken
136
, Je verliest het eigendom ervan
o Cf. restorative justice: dan wordt je als slachtoffer meer eigenaar van een misdrijf
Impact op hoe je denkt over een misdrijf en over de dader
Vb. Seksuolotte: klacht bij het OM omdat ze heel veel dickpicks kreeg
OM heeft dat geseponeerd
Het gevoel van het slachtoffer: zij voelt haar belaagd etc.
o Nu heeft ze het gevoel in die institutionele setting dat ze
abandoned is
Dat zou anders zijn als ze zou kunnen in gesprek gaan met daders
o In kritische criminologie gaat men een slachtoffer van seksueel geweld niet benoemen als
een slachtoffer, maar als een survivor
Omdat een survivor nog eigenaarschap heeft
Een slachtoffer is iets passiefs, je blijft dat eeuwig, het is een stempel die op u
wordt geplakt
In strafrechtsbedeling is er plaats voor emoties, en biedt een systeem om met deze emoties om
te gaan.
o Misdrijven wekken emoties op.
Vb. twee jongens die inrijden op stoet in Strépy
Emoties: haat, woede…
Wij hebben een instituut gecreëerd die ervoor zorgt dat wij onze emoties
niet kunnen zijn vrije wil gaan
Wij geven onze emoties af aan justitie
o Inbreng van rationaliteit (dader probeert het ‘systeem’ te verslaan, slachtoffer weegt
voor-en nadelen af om al dan niet strafrechtsbedeling te mobiliseren).
In de rechtbank gaan we rationaliteit inbrengen
Als mensen gewoon op hun emoties zouden kunnen afgaan, zouden
daders vermoord worden
Hoe?
o Introduceren:
Wetboek
Procedures
Zaakwaarnemers
OM, politie, rechtbank…
Rationeel systeem waarbij er wel degelijk wat plaats is voor emoties:
Moment van de zitting
o Vb. assisenzaken: de voorzitter geeft de familie van de dader
en de slachtoffer een ruimte om te praten
Wij hebben ons systeem geërfd van de verlichting (Montesquie, Rousseau,
Beccaria…) -- 18 e eeuw
In de verlichting: geen misdrijf als er geen wet is daarvoor
o Komaf met de vorst en zijn absolutisme
Men ging uit van het rationele van de mens
Straffen: proberen te resocialiseren
137
, Echter sinds jaren 1990 een beweging richting herbevestiging van emoties in de
strafrechtsbedeling.
o Emotionalisering van het publieke debat inzake misdrijven en de strafrechtsbedeling.
Zie terugkeer van ‘schaamte’
Niet alleen vanuit het academische (cf. herstelrecht)
o Braithwaite: onderzoek bij aboriginals in Australië en in
Canada
Men gaat anders met conflict om daar: dat conflict
wordt niet uit de handen genomen
Conflict wordt gefaciliteerd door gemeenschappen
Eén van de elementen is schaamte
Je moet berouw tonen, u schamen
“naming and shaming”
Reintegrative shaming
In de toepassing van bemiddeling etc. komt dat ook terug
Opkomst van commerciële televisie in de jaren 90: SENSATIE!
o Cf. Marc Dutroux
VRT ging op droge manier daarover rapporteren
VTM vloog op die case, met interviews etc.;
Dat was sensationeel
Inbreng van sensatie en van emoties zorgt
voor meer kijkers
Men zoekt naar prikkels: clickbait
o Ook internationale misdrijven worden gerapporteerd
o Bedoeling om reactie uit te lokken
o Implementaties van sancties die gebaseerd zijn op emoties (langere straffen
bijvoorbeeld).
Cf. Toen Michelle Martin vervroegd vrijkwam
Groot protest!
In politiek: resultaat: strengere en langere straffen
Maar langere straffen zijn NIET effectief in het voorkomen van recidive
Maar toch gaan we dit implementeren door onze emoties
Terwijl empirie iets heel anders zegt
Emoties worden gezien als sociale constructen.
Sociaal constructivisme:
o Constructivisme: emoties bestaan vooral omdat ze gemaakt, geconstrueerd worden.
Emoties worden gemaakt, omdat ze geconstrueerd worden
Vb. sensationeel nieuwsbericht:
o Dan creëer je emoties bij mensen
138
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samcrimi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now