Dit is een samenvatting van het van oncologische behandeling aan de Hanzehogeschool in Groningen voor de minor oncologie. Alle hoorcolleges zijn hier ook in verwerkt.
,Week 1 + 2: Kanker, diagnostiek en stadiëring
1900: Kanker op plek 17 op ranglijst doodsoorzaken.
tuberculose/infectieziekten waren een groter probleem, door antibiotica en
vaccinaties kwamen maligniteiten op de voorgrond.
Kanker ontstaat als gevolg van genetische veranderingen in lichaamscellen die
daardoor veranderen in tumorcellen.
NKR: Nederlandse Kankerregistratie, maakt het kankervraagstuk in NL inzichtelijk.
Meest voorkomende soorten kanker:
1. Huidkanker(nr. 2 bij man en vrouw)
2. Longkanker(nr. 3 bij man en vrouw), meeste doden
3. Borstkanker(nr. 1 bij vrouwen)
4. Prostaatkanker(nr. 1 bij mannen)
5. Darmkanker
De oorzaak van kanker is nog onbekend, maar exogene en endogene factoren
kunnen het risico op kanker beïnvloeden preventie is van groot belang.
- Primaire preventie: gericht op het voorkomen van het ontstaan.
- Secundaire preventie: gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken + adequate
behandeling.
- Tertiaire preventie: gericht om de gevolgen + eventuele tweede tumor te
beperken.
Exogene factoren: Roken, voeding, overgewicht, bewegen, alcohol, zonlicht,
beroepsrisico, geneesmiddelen, infecties, milieu.
Endogene factoren: Hormonale invloeden, genetische factoren(mutatie), gevolg
andere ziekten(hepatitis, levercirrose, Crohn).
Chemopreventie: De toediening van (genees)middelen, vitaminen of andere stoffen
met het doel het risico op kanker te verminderen/vertragen/herhaling te voorkomen.
Celdeling gaat in de volgende fasen:
- G0; rustfase
- G1; groeifase tot volwassenheid
- S; synthese DNA
- G2; groei tot rijpheid + fouten hersteld
- Mitose
Kanker: Verstoring in de evenwichtssituatie tussen celgroei en celdood.
Carcinogenese: Proces van ontstaan van kwaadaardige tumoren.
- Oncogenen: Gemuteerde variant van een “proto-oncogen”; met abnormale
activiteit ongecontroleerde celgroei.
- Amplificatie: Toename van kopieën van gen in de cel.
- Deletie: Afwijking in het gen waarbij genetisch materiaal afneemt.
- Insertie: Extra stukje gen.
- Tumorsuppressorgenen: Coderen eiwitten die een remmende invloed hebben
op de celgroei, onderdrukken hierdoor celdeling.
2
,Benigne tumor: Goedaardige tumor; goed ingekapseld en respecteert anatomische
begrenzingen, lipoom, fibroom.
Maligne tumor: Kwaadaardige tumor; verstoorde celdifferentiatie; metastasering,
Verschillende typen maligne tumoren:
- Carcinoom: Tumor ontstaan uit epitheelcellen(huid, binnenkant darm + luchtweg)
- Plaveiselcelcarcinoom; plaveiselcellen
- Adenocarcinoom; klierweefsel.
- Sarcoom: Ontstaan uit steun- en bindweefsel van het lichaam
- Hematologische maligniteiten: Maligniteiten van de bloedbereidende organen
en lymfeklieren; leukemie, multipel myeloom.
Hematogene metastasering
- Vena porta / Lever poort ader(darmen/maag lever)
- Vena cava / Holle ader(lever / gonaden / nieren longen)
- Vena pulmonalis / Long ader
Diagnostiek: Proces van handelen dat leidt tot het onderkennen van het ziektebeeld
en de uitgebreidheid van het ziekteproces.
Stadiëring: Het bepalen hoe uitgebreid het ziekteproces is; waar vindt de tumor
plaats. Dit gaat via de TNM-classificatie:
- T: Grootte van de tumor
- N: Mate van aantasting regionale lymfeklieren
- M: Metastasen via de bloedbaan
De diagnostiek en stadiëring samen bepalen de prognose + te geven behandeling.
Pathologisch onderzoek
- Cytologisch onderzoek: Microscopisch onderzoek van losse cellen dmv
pleuravocht, uitstrijkje, beenmergpunctie.
- Histologisch onderzoek biopten: Klein stukje nemen als biopt/weefsel; huidbiopt,
bronchusbiopt, incisiebiopt met fysiologisch zout in paraffine.
- Histologisch onderzoek operatiepreperaten: Om een nauwkeurige diagnose te
stellen, stadiëring te bepalen en te bepalen of de snijranden van het
operatiepreperaat vrij zijn van tumor.
- Moleculaire pathologie: DNA/RNA uit tumorcellen wordt geïsoleerd en onderzoek
gedaan naar genetische veranderingen in de tumor, welke doelwit zijn voor
behandeling targeted therapie.
- Whole genome sequencing: Het gehele tumor-DNA wordt in 1x in kaart gebracht
met alle mogelijke informatie.
Radiologische diagnostiek
- Röntgenfoto
- Röntgenfoto na inbrengen contrast: Contrast bevattende vloeistof ingebracht, wat
op een foto zichtbaar wordt. Maag-darm kanaal moet vaak gespoeld worden.
- CT-scan: Röntgenbuis - + detectiesysteem draaien rondom patiënt waardoor
dwarsdoorsnede wordt gemaakt. Vaak contrastmiddel ingespoten.
- MRI: Magnetic resonance imaging, gebruik gemaakt van atoomkernen. Door het
sterke magneetveld geen metalen voorwerpen in de scan.
3
, - Echografie: Geluidsgolven worden afgegeven die terugkaatsen en worden
afgebeeld.
Nucleair geneeskundig onderzoek: Patiënt krijgt een radioactief isotoop
toegediend waarna met een gammacamera opnamen worden gemaakt om te zien
waar dit materiaal zich heeft opgehoopt.
- Skeletscintigrafie/Botscan: Ophoping radioactieve stof kan duiden op metastasen.
- Sentinel node-procedure: Schildwachtklier wordt verwijderd.
- PET-onderzoek: Stofwisselingsprocessen in het lichaam worden zichtbaar gemaakt
door via een infuus radioactieve stoffen toe te dienen.
- Klinisch-chemisch onderzoek: Analyse van bloed of serum.
- Algemeen bloedonderzoek: Analyse samenstelling bloed + onderzoek van
elektrolyten.
- Tumormarkers: Bij bepalen stadiëring of na de kankerbehandeling.
- Enzymen: Aanwezigheid of verhoogde enzymspiegels kunnen wijzen op een
kwaadaardige tumor.
Performance status: Vitaliteit + mate van klachten die het gedrag van een patiënt
beïnvloeden. Biedt voorspelling of een patiënt de behandeling aankan.
Vb; KPS: 0-100 schaal, 0 is overleden, 100 is niet ziek.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkepauzenga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.10. You're not tied to anything after your purchase.
